به گزارش خبرنگار ایران اکونومیست؛ کارشناسان هشدار میدهند مصرف برخی از داروهای افزایش تمرکز و بی خوابی مانند مواد مخدر، سبب آسیب های مغزی یا اعتیاد درافراد می شود؛ یکی از این داروها مدافینیل (Modafinil) است که سبب افزایش تمرکز و بی خوابی میشود، ازجمله عارضههای جانبی این دارو، افزایش ضربان قلب و بالا رفتن فشارخون است.
جس رابینسون (Jess Robinson) یکی از افرادی است که به طور مرتب از این دارو استفاده میکند، او به دلیل نوع شغل خود که مشاور فناوری اطلاعات است و به هوشیاری و تمرکز بالا برای بازه زمانی طولانی درکار درطول روز نیاز دارد، به تدریج به مصرف این گونه داروها روی آورده است.
داروی مدافینیل، برای درمان مبتلایان به نارکولپسی (narcolepsy) (حمله خواب، نوعی اختلال خواب ) مورد استفاده قرار میگیرد، اما عده زیادی از مردم آن را بدون نسخه پزشک خریداری و مصرف میکنند تا تمرکزشان درحین کار افزایش یابد.
این دارو ازدسته داروهای هوشمند است که سبب دگرگونی درعملکرد مغز میشود.
دانش آموزان یکی دیگر از گروههای استفاده کننده غیرمجاز از این دارو هستند که در زمانی که دچارخستگی و خواب آلودگی ناشی از مطالعه میشوند به شکلی خطرناک از این دارو استفاده میکنند.
برخی از کارکنان میان سال و سالمند نیز برای جلوگیری از بروز خطای انسانی و عملکرد بالای کاری همپا با کارکنان جوان به شکلی غیر مجاز ازاین دسته داروها استفاده میکنند.
پژوهش دانشمندان دانشگاه هاروارد نشان داده است، با وجود افزایش میزان تمرکز و برطرف کردن خواب آلودگی استفاده غیر ضرروی و بیش از اندازه از داروی مدافینیل میتواند عارضههای جانبی مختلف به همراه داشته باشد، با این وجود دانشمندان برای شناخت اثرهای این دارو بر بدن انسان به آزمایشهای تکمیلی تری نیاز دارند.
ازجمله عارضههای جانبی شناخته شده این دارو مواردی، چون فشارخون بالا، اختلال دردستگاه گوارش، سردرد، احساس درد در قفسه سینه و بروز اختلالهای روحی و روانی را میتوان نام برد.
تهیه داروها به شکل غیرمجاز درکشورهای غربی به وسیله سفارش اینترنتی درسایتهای مخفی دراینترنت سیاه انجام میشود و داروها از راه های مخفیانه به دست افراد میرسد.
کارشناسان درپژوهشهای خود دریافتند بیش از یک چهارم دانش آموزان در کشورهای اروپایی برای تقویت عملکرد تحصیلی خود به شکل غیرقانونی از داروهای هوشند استفاده کرده اند.
محققان هشدار میدهند خرید دارو از راه سایتهای اینترنتی ناشناس میتواند خطری جدی برای مصرف کنندگان داشته باشد، زیرا محتوی دارو کاملاً مشخص نبوده و امکان دارد ترکیبایی دیگر جایگزین داروهای شناخته شده باشد.
افرادی که دچار بیماری خاصی نبوده و داروی مدافینیل را تنها برای افزایش کارایی روزانه خود مصرف کرده اند، معمولاً برای بازه زمانی طولانی قادربه خواب نخواهند بود، افسردگی و اندوه نیز مشکلی شایع بین آنهاست.
کارشناسان هشدار میدهند افرادی که بدون نیاز درمانی از این دسته داروها استفاده میکنند، به تدریج به این مواد اعتیاد پیدا کرده و برای افزایش اعتماد به نفس و حضور درمحل کار یا تحصیل وابسته به آن ها میشوند.
محققان توصیه میکنند افراد درصورت افت توان ذهنی به متخصص مراجعه کرده و از راهکارهای درمانی و کمکی استاندارد استفاده کنند. انجام ورزش، تغذیه سالم، کاهش میزان استرس، برنامه ریزی شغلی و تقسیم کار میتواند سبب کاهش فشارکاری وبهره وری فرد شود.