به گزارش ایران اکونومیست سید عباس صالحی شامگاه دوشنبه در آیین افتتاح چهارمین همایش بین المللی شمس و مولانا در محل آرامگاه شمس تبریزی در خوی افزود: این جایزه در حوزه های ادبیات، پژوهش، هنرهای آوایی و نمایشی با محور شمس و مولوی به محققان، هنرمندان و تلاشگران تراز اول تعلق بگیرد.
وی اضافه کرد: مفاخر بزرگی در حوزه های فقهی، علمی، ادبی، تاریخی و هنری از گذشته دور تاکنون در خوی زندگی کرده اند و تاریخی درخشان و ستودنی را برای این دیار رقم زده اند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه خوی محل استقرار آرامگاه شخصیتی است که توانست شعله ای را برافروزد و جان مولوی را شعله ور کند، بیان کرد: جهان و تاریخی در نتیجه این تحول مولوی دچار تغییر شد و این تاثیر نشانگر اخگر کمیاب شمس تبریزی است.
صالحی با بیان اینکه شمس تبریزی دفتری بی آغاز و بی پایان است، افزود: اطلاعات کمی از این شخصیت عرفانی در دست بوده و 2 سال زندگی وی با مولوی به عنوان دوران تاریخ ساز و انسان ساز، معرف این چهره عالم عرفان است.
وی با اشاره به اینکه شمس را باید با نگاه مولوی دید، گفت: شمس چنان تاثیری بر مولوی گذاشت که وی مثنوی معنوی را خلق کرد.
وی افزود: شمس به عنوان خورشیدی بر عالم ادب تابید و انوار آن تا بقای جهان ساطع می شود.
بنا به این گزارش هفت مهرماه در تقویم کشور به نام روز ملی شمس تبریزی نامگذاری شده است؛ تقارن این روز در سال های گذشته با ماه محرم ملاحظه های به حق و خاص را در اجرای برنامه های مفرح برای میهمانان داخلی و خارجی به همراه داشت اما امسال با تصمیم هیات مدیره تولیت شمس تبریزی این برنامه‌ها در فاصله زمانی عید قربان تا عید غدیر برگزار می شود.
'شمس الدین محمدبن علی بن ملک داد تبریزی' بنا بر اشاره های تاریخی به احتمال زیاد در سال 582 هجری قمری به دنیا آمد و ملقب به ' شیخ پرّان' و ' زر دوز' بود.
کتاب 'مقالات شمس' شامل مطالب ارزنده ای با موضوع عرفان است؛ این کتاب سوال و جواب های شمس و مولانا و مریدان و منکران آنان را در بر می گیرد و توسط شاگردان وی گردآوری شده است.
کتاب 'تماشای خورشید' نیز که منتخب پند و اندرزهای شمس تبریزی از 'مقالات شمس' بوده، توسط 'بهنام رجب پور' و 'حسین صبوری' با هدف ترویج افکار متعالی شمس تبریزی در سطح جهانی و معرفی هرچه بیشتر آرامگاه شمس تبریزی از فارسی به انگلیسی ترجمه شده است.
تاریخ وفات شمس تبریزی به علت کمبود اسناد تاریخی مربوط به آن دوره زندگی شمس به روشنی معلوم نیست اما شمس پژوهان آن را بین سال های 645 و 672 هجری قمری ذکر کرده اند.
مولانا جلال‌الدین محمد بلخی مشهور به مولوی نیز به عنوان شاعر بزرگ قرن هفتم هجری قمری در سال 604 هجری قمری در بلخ زاده شد؛ وی به سبب رنجشی که بین پدر مولانا با سلطان محمد خوارزمشاه پدید آمده بود از بلخ بیرون آمد و بعد از مدتی سیر و سیاحت به قونیه رفت.
مولوی در سال 672 هجری قمری در قونیه وفات یافت و از آثار او می‌توان به مثنوی، دیوان غزلیات یا کلیات شمس، رباعیات، مکتوبات، فیه مافیه و مجالس سبعه اشاره کرد.
