به گزارش ایران اکونومیست، رونق وضعیت صادرات و بهبود مبادلات تجاری ایران طی هفته گذشته درصدر خبرهای اقتصادی کشور قرار گرفت. بر این اساس روزنامه های اقتصادی هفته گذشته با توجه به اهمیت موضوع به تحلیل و ارزیابی وضعیت صادرات و افزایش تبادلات تجاری کشورمان پرداختند.
** سیر صعودی تراز تجاری ایران
آمارهای جدید گمرک از پرواز صادرات از باند دلار در دومین ماه زمستان حکایت دارد. ارزش صادرات در بهمن‌ماه امسال 6 میلیارد و 78 میلیون دلار ثبت شده است. این رقم نسبت به بهمن سال گذشته بیش از 86 درصد و نسبت به ماه گذشته (دی‌ماه)، 53 درصد رشد داشته است. این جهش صادراتی منجر به مثبت شدن تراز تجاری کشور در بهمن‌ماه شده و آن را به یک میلیارد و 226 میلیون دلار رسانده است.
این در حالی است که در دی‌ماه تراز تجاری کشور منفی یک میلیارد و 262 میلیون دلار ثبت شده بود. حجم تجارت خارجی در 11 ماه منتهی به بهمن امسال 89 میلیارد و 347 میلیون دلار ثبت شده است.
کارشناسان در تحلیل جزئیات آماری تجارت خارجی کشور بر این نکته اشاره می‌کنند که با وجود نوسانی بودن قیمت ارز در بهمن‌ماه، اما افزایش نسبی آن در این ماه، اثرش را روی صادرات گذاشته و آمارهای گمرک شهادت می‌دهند بین نرخ ارز و میزان صادرات غیرنفتی کشور رابطه مستقیمی وجود دارد. در واقع تعدیل تدریجی نرخ ارز براساس مابه‌التفاوت تورم داخلی و تورم جهانی در صورت اجرا، می‌تواند موجب گسترش صادرات و توان‌بخشی رقابت با محصولات خارجی باشد.
بررسی‌های آماری نشان می‌دهد در بهمن ماه امسال صادرات روزهای خوبی را سپری کرده است و نه‌تنها نسبت به ماه قبل، بلکه نسبت به سال گذشته، صدور کالا رشد قابل‌توجهی داشته است. ارزش صادرات در بهمن ماه امسال 6 میلیارد و 78 میلیون دلار بوده و ارزش واردات به 4 میلیارد و 852 میلیون دلار رسیده است. از این رو تراز تجاری کشور در یازدهمین ماه سال، مثبت یک میلیارد و 226 میلیون دلار است. این درحالی است که تراز تجاری در ماه گذشته منفی یک میلیارد و 262 میلیون دلار بود که این امر نشان می‌دهد صادرات در بهمن نسبت به دی ماه رشد بیش از 53 درصدی را تجربه کرده که رکورد جدیدی را از ابتدای امسال در این بخش تجارت خارجی به‌ثبت رسانده است.
** مبادلات تجاری ایران و اروپا
براساس گزارش منتشر شده از سوی گمرک در 11 ماهه ابتدای سال‌جاری، 41.6 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی صورت گرفته که رشد 5 درصدی را تجربه کرده است، همچنین این گزارش نشان می‌دهد که 60 تا 70 درصد واردات کشور در حوزه کالاهای سرمایه‌ای و واسطه‌ای و در حدود 10 تا 20 درصد نیز کالاهای مصرفی را تشکیل می‌دهند.
«مسعود خوانساری» رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران با اشاره به وضعیت تجارت کشور در 10 ماهه نخست امسال گفت: تجارت خارجی ایران با اتحادیه اروپا از رشد 52 درصدی برخوردار بود و به 21 میلیارد یورو رسید.
رشد میزان تجارت خارجی ایران با کشورهای عضو اتحادیه اروپا یکی از مسائلی است که طی ماه‌های گذشته و به ویژه پس از به نتیجه رسیدن توافق هسته‌ای و اجرای برجام بارها مورد توجه قرار گرفته و گزارش‌های متعددی درباره آن منتشر شده است. براساس یکی از این گزارش‌ها مبادلات تجاری ایران با 28 عضو اتحادیه اروپا در سال 2017 در مدار صعودی قرار گرفته بود؛ به‌طوری که کل مبادلات تجاری ایران با منطقه یورو در سال 2017 با رشد 53 درصدی نسبت به سال قبل از آن بالغ بر 21 میلیارد یورو ثبت شده است.
** رونق صادرات غیر نفتی
طی ماه های گذشته صادرات غیر نفتی رونق گرفته است. «حمید کارگر» رئیس مرکز ملی فرش ایران گفت: در 10 ماه نخست امسال ٣٣٦ میلیون دلار فرش به دیگر کشورها صادر شده است که در مقایسه با مدت زمان مشابه پارسال، ٢١ درصد رشد داشته است. در پایان سال ٩٥، بیش از ٣٥٩ میلیون دلار فرش دستباف از کشور صادر شد که نسبت به سال پیش از آن ٢٣ درصد رشد داشت.
همچنین «مهدی کرباسیان» رییس سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی با اشاره به این که با راه‌اندازی طرح‌های فعلی بخش معدن و صنایع معدنی ایران، شاهد ارتقای رتبه جهانی ایران در تولیدات معدنی خواهیم بود. تصریح کرد: در حال حاضر ایران رتبه 15 را در بین کشورهای معدنی دنیا دارد، اما راه‌اندازی طرح‌های در دست اجرا سبب ارتقای جایگاه فعلی کشورمان می‌شود.
رییس سازمان توسعه معادن اظهار داشت: به رغم اینکه سهم بخش معدن و صنایع معدنی در اقتصاد کشور حدود 6 درصد اعلام شده اما در صادرات غیرنفتی، سهمی‌نزدیک به 25 درصدی دارد.
«محمد لاهوتی» رئیس کنفدراسیون صادرات ایران نیز با اشاره به سهم مناسب صادرات محصولات پتروشیمی در سبد صادراتی کشور، اظهار کرد: نگاهی به آمار صادراتی کشور در سال‌های گذشته نشان می‌دهد درسال 1380 رقم صادرات کشور تنها 3 میلیارد دلار بوده است که این رقم طی سال‌های اخیر شتاب قابل توجهی گرفته و روندی افزایشی یافته است.
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران عنوان کرد: در 10 ماه ابتدایی سال جاری، سهم صادرات پتروشیمی و میعانات گازی با 3 درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال قبل به حدود 50 درصد افزایش یافت. این رشد نشان می‌دهد که درهر بخشی از اقتصاد که سرمایه‌گذاری صورت گیرد سهم آن بخش از اقتصاد در صادرات نیز افزایش می‌یابد، هر‌چندکه در دهه 80 سرمایه‌گذاری مناسبی در پتروشیمی انجام شد و صادرات مناسبی نیز از این بخش به دست آمد، این در حالی است که تا پیش از آن بیشتر صادرات کشور نفت خام بود.
** رونق تولید کالاهای منتخب صنعتی و معدنی
آمار تولید کالاهای منتخب صنعتی و معدنی در 10 ماه منتهی به دی سال جاری، سیگنال مثبتی را به گوش می‌رساند و نشان می‌دهد که از مجموع 43 محصول منتخب 28 محصول رشد مثبت داشته‌اند. جدیدترین آمار اعلام شده وضعیت محصولات منتخب «صنعتی» و «معدنی و صنایع معدنی» بیانگر آن است که در مدت زمان مورد بررسی از مجموع 30 قلم کالای منتخب صنعتی در مجموع 19 قلم کالا (نزدیک به دو سوم کالاها) رشد تولید داشته‌اند.
براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در مدت زمان مذکور «کمباین»، «اتوبوس، مینی‌بوس و ون»، «انواع کاغذ»، «دوده» و «کامیون کشنده» بیشترین رشد تولید را ثبت کرده‌اند. آمار اعلام شده همچنین بیانگر آن است که «انواع کاغذ» تولید شده در مدت زمان مورد بررسی نیز برابر با 604 هزار و 600 تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد حدود 28 درصدی داشته است.
«عباس صفاکیش» مدیرعامل هلدینگ سیمان فارس و خوزستان نیز به وضعیت تولید سیمان در کشور پرداخت و گفت: ظرفیت تولید سیمان در کشور طی سال جاری به 88 میلیون تن رسیده و طی دو سال آینده به حدود 92 میلیون تن در سال خواهد رسید. وی با اشاره به اینکه صادرات سیمان و کلینکر در کشور به 12 میلیون تن رسیده است، وی افزود: پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال جاری 60 میلیون تن کلینکر و 56 میلیون تن سیمان تولید شود و از این تولیدات معادل 6 میلیون تن کلینکر و 6 میلیون تن سیمان به کشورهای هدف صادر می‌شود. براین اساس صادرات امسال در مقایسه با سال گذشته معادل 4 درصد افزایش نشان می‌دهد.
صفاکیش با بیان اینکه با اقدامات صورت گرفته در سال جاری تولید سیمان و کلینکر در کشور از رشد 4 درصدی برخوردار بوده است، گفت: از سال 91 تا سال 95 به علت رکود بازار و کاهش پروژه‌های عمرانی در کشور حدود 10 میلیون تن مصرف سیمان داخل کاهش پیدا کرد که این رقم معادل تولید 10 کارخانه است، اما با اقدامات انجام شده توانستیم این روند را تغییر دهیم.
