ساز کوک هیات انتخاب و خرید کتاب برای ناشران خصوصی

به گزارش ایران اکونومیست؛ عملکرد هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همواره از سوی برخی با انتقاداتی روبرو بوده است، عده ای معتقدند کتاب هایی که توسط هیات خرید کتاب از ناشران خریداری می شود، اصولا کتاب نیستند و ناشر اقدام به کتاب سازی کرده است، برخی دیگر بر این باورند، این هیات فقط از ناشران ویژه و شناخته شده خریداری می کند و ناشران کوچک و کم بضاعت در این مسیر حمایت نمی شوند، عده ای دیگر بر این باورند که از ناشران عمومی باید حمایت بیشتری شود اما بطور کلی این مساله مطرح است که عملکرد این هیات شفاف نیست.
این در حالیست که از چهار سال گذشته تاکنون مصوبات جلسات این هیات در اختیار رسانه ها قرار می گیرد.
هیات انتخاب و خرید کتاب از سال 92 تاکنون با هدف کمک به حوزه نشر و تجهیز کتابخانه ها و ترویج کتابخوانی چهار میلیون و417 هزار و 150 نسخه کتاب از ناشران خریداری کرده است.
هیات انتخاب و خرید کتاب از شهریور سال 92 تاکنون 86 جلسه برگزار کرده و جمع مبالغ خریداری شده کتاب 743 میلیارد و 861 میلیون و 505 هزار و 500 ریال است.
ملاک های مورد نظر برای انتخاب و خرید کتاب متفاوت است اما به گفته دبیر دبیرخانه هیات انتخاب و خرید کتاب، آنچه بیش از هر چیز در این باره اهمیت دارد، کیفیت کتاب است.

** ناشر محور نیستیم، کیفیت محور هستیم
دبیر دبیرخانه هیات انتخاب و خرید کتاب در معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی  با بیان اینکه دغدغه اعضای هیات خرید کتاب از سالهای گذشته درباره خرید از ناشران خصوصی، یافتن یک راهکار بوده، می افزاید: در این باره چند پیشنهاد وجود داشت، برخی معتقد بودند، حمایت های کنونی به معنای حمایت از خواننده کتاب و نه ناشر است، عده ای استدلال می کردند روال موجود ادامه داشته باشد و خرید از ناشر دولتی و خصوصی صورت بگیرد و بعضی هم می گفتند، تخفیف های زمان خریدها متفاوت و تخفیف از ناشران دولتی بیشتر باشد.
مهرزاد دانش با بیان اینکه پیشنهاد دیگر این بود که حمایت صرفا متمرکز بر ناشران خصوصی باشد که از بودجه عمومی استفاده نمی کنند، ادامه می دهد: پس از جلسات مختلف سرانجام به آنچه که معاون فرهنگی وزارت ارشاد نیز اخیرا در نشست خبری خود عنوان کردند، رسیدیم، بعبارتی مقرر شد از این پس فقط خرید کتاب از ناشران غیردولتی انجام پذیرد.
وی با این توضیح که در اولین نوبت از جلسه هیات خرید پس از اظهارات محسن جوادی در نشست مطبوعاتی این قاعده رعایت می شود، می گوید: با کمی تاخیر نشست بعدی هیات خرید کتاب را برای عملیاتی شدن این کار برگزار خواهیم کرد البته ممکن است کمی ابهام درباره ناشران دولتی و خصوصی وجود داشته باشد زیرا فهرست کاملی از این دو دسته ناشر در دست نیست.
مدیرکل دفتر امور چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه برخی ناشران به اصطلاح خصولتی هستند، اضافه می کند: این ناشران ظاهرا خصوصی هستند در حالیکه عملا از بودجه دولتی استفاده می کنند البته عکس این ماجرا هم وجود دارد به هر حال با استعلام از اداره کتاب و خانه کتاب به فهرستی قطعی از این ناشران دست خواهیم یافت و در این مسیر احتمالا شورایی هم تشکیل خواهد شد تا درباره این دسته از ناشران تصمیم گیری شود.

** خرید سه برابری از ناشران خصوصی
وی درباره بودجه خرید کتاب از ناشران هم می گوید: آمار و گزارش ساله 95 حکایت از خرید پنج میلیارد تومانی هیات خرید کتاب از ناشران دولتی دارد اما باید گفت این رقم ثابت نیست و بر اساس بودجه هر سال ویژه این کار، کتاب خریداری می شود.
دانش با بیان اینکه همواره در خریدهای خود به محتوای کتاب ها توجه داشته ایم، می افزاید: هیات خرید کتاب ناشرمحور نیست بلکه کیفیت محور است.
مدیرکل دفتر امور چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر تمرکز بر خریدها از ناشران خصوصی ادامه می دهد: سیاست جدید وزارت ارشاد مبنی بر خرید از ناشران خصوصی به این معنا نیست که این ناشران در گذشته از حمایت هایی از این دست بی بهره بودند، مصوبات موجود نشان می دهد، از ناشران خصوصی حدود سه برابر ناشران دولتی خرید شده است.
به گفته وی، دلایل مختلفی برای خرید نکردن از ناشران خصوصی و دولتی وجود دارد که می توان به مواردی از جمله منطبق نبودن با آیین نامه های موجود اشاره کرد.

** خرید بیشتر کتاب ها با موضوع دانش عمومی
دانش با بیان اینکه آیین نامه ای از حدود یکسال پیش به امضای وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت رسید که بر اساس آن چهار کارگروه دین، ادبیات و هنر، علوم انسانی و کودک تشکیل شد، می افزاید: اعضای این کارگروه ها، کتاب های مرتبط با حوزه خود را برای خرید بررسی می کنند که در این میان زیرمجموعه کتابهای حوزه علوم انسانی متنوع تر است به همین دلیل نیز میزان خرید از این گروه بیشتر است.
وی به علوم سیاسی، روان شناسی، مدیریت، حقوق و فلسفه به عنوان برخی از زیرمجموعه های گروه علوم انسانی اشاره کرده و می گوید: تاکنون خرید کتاب های دانش عمومی که یکی از زیر مجموعه های این گروه است، کمتر بود که بر اساس تصمیم گیری جدید، از خرید این دسته کتاب ها حمایت های بیشتر می شود.
به گفته دبیر دبیرخانه هیات انتخاب و خرید کتاب در معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، از این پس تلاش می شود کتابهایی برای ارسال به کتابخانه های سراسر کشور خریداری شود که مخاطب بیشتر داشته باشد و تا جای ممکن تخصصی و قابل استفاده برای یک قشر محدود نباشند.
دانش می گوید: نگاه ما این است که مخاطب عام بتواند از کتابهای خریداری شده بهره مند شود بعبارتی این کالای فرهنگی مصرف کتابخانه ای داشته باشد.