نادر مشایخی: شوراها، موسیقی ایران را به فاجعه رساندند

به گزارش ایران اکونومیست؛   نادر فرزند استاد جمشید مشایخی بازیگر پیشکسوت سینما است، او همه جا یک عصا به همراه دارد، دلیل آن نیز بیماری «ام اس» اوست که از 35 سال پیش به آن مبتلاست، همیشه کلاه بر سر می گذارد و یک کوله پشتی نیز همراه همیشگی اوست که آن را به صورت دو بنده روی شانه هایش می اندازد. آهسته آهسته گام بر می دارد، اما مصمم است و در حرفه خود استادی تمام عیار، از آن استادهای انگشت شمار.
او علاقه مند شدنش به موسیقی را اینگونه روایت می کند:
«عمه‌ ام کلکسیون موسیقی کلاسیک داشت و آثاری را که از رادیو پخش می‌ شد، ضبط می‌ کرد.
یک‌ بار که خانه نبود، به من گفت سمفونی ژرژ بیزه را ضبط کن، اتفاقاً آن شب بیزه پخش نشد و سمفونی شماره 2 مالر را پخش کردند، ۸ – ۹ ساله بودم. دیدم که دنیای خیلی باحالی است. عمه‌ ام همیشه تعریف می‌ کند که در را که باز کردم، دیدم که روی زمین افتاده‌ ای و داری هوا را تماشا می‌ کنی، تا من را دیدی گفتی: ببین چه چیزی کشف کرده‌ ام! تو عاشق مالر شده بودی…»
نادر مشایخی 58 ساله متولد تهران است و در دانشگاه موسیقی وین در اتریش در رشتهٔ آهنگسازی، رهبری و موسیقی الکترونیک تحصیل کرده است.
19 ساله بوده که به اتریش رفته و سال 83 به کشور بازگشته است، خودش در مورد بازگشت به ایران می گوید: سال ۱۳۸۳ به ایران بازگشتم. خسته شده بودم. تمام کارهای گروه ارکستر را در اتریش خودم انجام می دادم، از رهبری تا تنظیم و طراحی پلاکارد؛ ضمن اینکه زمانی که به اتریش رفتم، ۱۹ ساله بودم و هدف و انگیزه داشتم ۲۰ سالی ماندم پس از ۲۰ سال، سه هفته به ایران آمدم و بعد به اتریش بازگشتم اما افسردگی شدید گرفتم، تازه با مفهوم غربت آشنا شده بودم. آن اوایل جوانی متوجه این موضوع نبودم.
 
نادر مشایخی  می افزاید: تشکیل شوراهای موسیقی اشتباه بزرگی بوده است، موزیسین هایی که این شوراها را در عرصه موسیقی شکل دادند، کسانی بودند که سعی کردند دست خود را در کاری بند کنند.
 
**مشاوره جهت دار می دادند
وی اظهار داشت: موسسان این شوراها هرگاه اشتباهی پیش می آمد، دائم آن نقص را بر گردن مسئولان می انداختند در حالیکه اینگونه نبود و این موسیقیدان های عضو شوراها بودند که به مسئولان، مشاوره «جهت دار» می دادند.
آهنگساز برجسته ایرانی اضافه کرد: یکی از دلایل اشکال در وجود این شوراها، آن است که اعضای شوراهای موسیقی هر چهار سال یکبار باید تغییر کنند اما این اتفاق رخ نمی دهد و اعضا همچنان ثابت هستند.
وی با تاکید مجدد بر اینکه شوراهای موسیقی باید منحل شوند، تصریح کرد: راه دیگری وجود ندارد چرا که برخی موسیقیدانان در حال سوء استفاده از موقعیت خود در شوراها هستند و همه اشتباهات خود را نیز به گردن مسئولان می اندازند.
مشایخی اضافه کرد: این افراد ممکن است خارج از شورا هنگام گپ و گفت با شما حرفهای بسیار خوبی در حوزه موسیقی بزنند، اما مکانیزم شورا به این گونه است که وقتی وارد آن می شوند، سخنان دیگری که به عرصه موسیقی لطمه می زند بیان می کنند.
به گفته وی، این شوراها عملکردی خوبی ندارند و مسئولان هم متوجه شده اند که این عده نمی توانند مشاوران خوبی برای آنها در عرصه موسیقی باشند.
آهنگساز نامدار ایرانی ادامه داد: موسیقیدانان عضو شوراهای موسیقی در گردابی افتاده اند که بیرون آمدن از آن تنها منوط به حرکت به سمت جوانان توانمند ایرانی است.
مشایخی که 35 سالیست به بیماری «ام اس» مبتلاست و شنبه شب (25 شهریور) نیز کنسرتی در حمایت از این بیماران در تالار وحدت تهران برگزار کرد، افزود: مردم باید بدانند فرد مبتلا به «ام اس» با چه مشکلاتی دست به گریبان است و چگونه باید با او برخورد کنند.
وی بیماری «ام اس» را بیماری بدون منحنی دانست و گفت: در این بیماری، امروز حالتان خوب است اما فردا بد.
آهنگساز برجسته ایرانی، تنبلی را یکی از مهمترین علایم «ام اس» ذکر و اضافه کرد: با این بیماری آدم تنبل می شود، مثلا نمی تواند از پله بالا برود.
 
**«ام اس» صبر و تحمل من را افزون کرد
او درباره بیماری اش بیان داشت: طی این سال ها نکات مثبت «ام اس» را یافتم، دیدم چاره ای نیست و باید با این بیماری زندگی کنم، این بیماری بر رفتار من تاثیر داشت، من به هیچ عنوان فرد آرامی نبودم، وقتی در وین کنسرت داشتیم، از خود بیخود می شدم و دائم با این و آن دعوایم می شد، پس از بروز بیماری، صبر و تحمل در من روز به روز افزون شد.
مشایخی در ارزیابی عرصه موسیقی کشورمان گفت: اتفاقی که در سه سال اخیر افتاده، بسیار امیدوار کننده است، زیرا جوانان در موسیقی به یک فردیت رسیدند، آن را شناسایی و کشف کردند و با فردیت کار می کنند.
وی فردیت را اینگونه توضیح داد: منظور از فردیت این است که آنها دیگر به دنبال الگوهای زیبایی شناسی نیستند، یک الگوی زیبایی شناسی می گوید این موسیقی فرهیخته است اما اکنون جوانان به دنبال الگوهای رایج نمی روند و معتقدند که معیارها را باید خودشان، تعیین کنند.
این استاد موسیقی گفت: در یکسال اخیر چند فستیوال موسیقی معاصر برگزار شد، برای اینکه موسیقی های دیگر، دارای الگوهای رفتاری هستند و همه می دانند چه خوب است و چه بد و می توان از این الگوها برای تخمین کیفی و کمی یک اجرا بهره برد.
مشایخی گفت: در حالی که در موسیقی معاصر این الگوها وجود ندارد، وقتی به یک کنسرت کلاسیک می روید، اثر را بازشنوی می کنید، اما در موسیقی معاصر این مقایسه وجود ندارد، چون موسیقی جدید است که البته شجاعت مخاطب را می خواهد تا کنسرتی برود که تاکنون نشنیده است، همچون ماهیگیری که قلاب را پنج ساعت در آب می اندازد، ممکن است یک ماهی پنج کیلویی بگیرد یا هیچ صیدی نکند.
 
**نباید در موسیقی الگوسازی کرد
این استاد موسیقی همچنین معتقد است که در موسیقی، الگوسازی بیش از حد به مردم دیکته می شود، ما با ساختن هر الگویی، امکان تفسیر مختلف مردم از موسیقی را می گیریم، در واقع تفسیر را اجتماعی می کنیم در حالی که تفسیر موسیقی شخصی است و آن تفسیر فقط در ذهن یک مخاطب اتفاق می افتد.
مشایخی با بیان اینکه بیماری در کار هنری او اشکالی ایجاد نکرده است، اظهار داشت: در وهله اول باید می دانستم چه زمانی باید آهنگ بسازم، وقتی مبتلا به «ام اس» هستید، باید بدانید دو ساعت اول پس از خواب، بهترین زمان برای کار است و آن دو ساعت باید تنها باشید، من هر صبح که بیدار می شوم با هیچکس سخن نمی گویم، در تراس می نشینم و با سر و صدای خیابان زندگی می کنم، این کار برای من بسیار تفکرآور است و به افراد سالم نیز پیشنهاد این کار را می دهم.
وی در مورد حمایت مسئولان از هنرمندان گفت: من چندان احتیاجی به حمایت دولتمردان ندارم زیرا این کار برایم جالب نیست، خودم کارم را انجام می دهم اما به طور کلی خوب است که هنرمندان مورد حمایت قرار گیرند.
مشایخی ادامه داد: اما در صورت کمک و حمایت، مسئولان نباید سلیقه خود را به هنرمند تحمیل کنند یا چوب لای چرخ او بگذارند که البته هم نمی گذارند.
وی تاکید کرد: به نظر من مسئولان دولتی در مورد این موضوع که موسیقی در ایران عقب می افتد، تقصیری ندارند، زیرا آنها با موسیقی آشنا نیستند اما اشکال و ایراد به کسانی وارد است که موسیقی را می شناسند.