قدس:استمرار حرام خواری بانكها
گروه اقتصادی- فرزانه غلامی - ایرانی‌ها با وجود محدودیت منابع بانكی و سختی مراحل دریافت تسهیلات، به وام گرفتن علاقه وافری دارند و از این طریق به خریدهای خرد و كلان دست می‌زنند.
طبعا متعاقب گرفتن تسهیلات، پرداخت اقساط كمی بعد و گاه با فاصله چند ماه پس از دریافت آن شروع می‌شود. از این پس اما آنچه شیرینی گرفتن تسهیلات را به كام بدهكاران شبكه بانكی تلخ می‌كند، پرداخت جریمه دیركرد افزون بر سودهای نسبتاً چشمگیر است.
در حالی كه برخی مراجع، اخذ جریمه دیركرد از تسهیلات گیرندگان را حرام می‌دانند، اما بانكها همچنان این رویه را دنبال می‌كنند. شبكه بانكی البته برای دریافت این مبالغ استدلالهای زیادی ارایه می‌كند، از جمله اینكه اگر جریمه ای برای دیركرد دریافت نشود درصد مطالبات معوق روز به روز افزایش خواهد یافت و برای پرداخت تسهیلات جدید به متقاضیان منابعی باقی نخواهد ماند.
در مجموع و با اینكه مراجع، دریافت این مبالغ را غیر شرعی و حتی حرام می‌دانند و در سال های اخیر همواره به خاطر دریافت این جریمه به نظام بانكی هشدار می‌دهند، اما دریافت جریمه دیركرد از تسهیلات گیرندگان همچنان ادامه دارد. بانكها بر این باورند كه برای تجدید قوا و حفظ توان تسهیلات دهی و مقید كردن تسهیلات گیرندگان به پرداخت به موقع اقساط چاره ای جز دریافت جریمه دیركرد ندارند.
غیرشرعی و حرام
واقعیت این است كه دریافت یا عدم دریافت جریمه دیركرد از تسهیلات گیرندگان از دید مراجع تقلید نوعی اجحاف در حق مردم است، زیرا معتقدند سود تسهیلات به اندازه كافی بالاست و اضافه كردن جریمه دیركرد به هیچ وجه توجیه پذیر نیست. متاسفانه این گونه اظهار نظرهای صریح تاكنون مانع دریافت جریمه دیركرد از سوی شبكه بانكی نشده و پای صحبت هر وام گیرنده‌ای از مردم عادی گرفته تا فعالان اقتصادی كه بنشینی خیلی زود شنونده گلایه های آنان بابت پرداخت جریمه های دیركرد خواهی بود.به گفته یك شهروند، یكی از بانك ها به خاطر دیركرد هر قسط 108 هزار تومانی وام جعاله با سود 24 درصد ماهانه حدود 10 هزار تومان جریمه دیركرد دریافت می‌كند. شهروند دیگری هم از پرداخت جریمه های به مراتب سنگین تر بابت تاخیر در پرداخت اقساط وام مسكن خود گلایه دارد.
نگاهی به آراء و نظریات برخی مراجع تقلید در این زمینه نشان می‌دهد آیت‌ا... مكارم شیرازی دریافت جریمه دیركرد را جایز نمی‌داند.
آیت‌ا... نوری همدانی هم بر این باور است كه «اگر ضمن عقد قرارداد قرض برای تأخیر در ادای دین مبلغ و زمانی معین مشخص شود، این اشكالی ندارد، ولی اگر برای دیركرد روزانه، هفتگی و ماهیانه بر اساس یك نرخ معین مبلغ جریمه اضافه شود، ربا و حرام است و گرفتن جریمه دیركرد ربا و حرام است و حرام خدا با هیچ دستاویزی حلال نمی‌شود».
همچنین آیت‌ا... صافی گلپایگانی بصراحت می‌گوید: «خواستار كاهش یا حذف دیركرد از شبكه بانكی كشوریم. دیركردهایی كه بانكها دریافت می‌كنند، مشكلاتی را برای مردم پدید آورده است. این دیركردها باید كاهش یابد و یا حذف شود تا به قشر آسیب‌پذیر جامعه فشار وارد نشود».
بانكها و بحران منابع
اقتصاددانان اما چه می‌گویند؟ شاید اصلی ترین نتیجه ای كه می‌توان از نظریات آنان گرفت همسویی و موافقت با شبكه بانكی است.
به گفته صاحب نظران اقتصادی این كه مراجع دریافت جریمه دیركرد را غیر شرعی و حرام می‌دانند از تعیین میزان جریمه دیركرد به عنوان پیش شرط در زمان دریافت وام ناشی می‌شود و چنانچه میزان جریمه از قبل تعیین نشود به لحاظ فقهی مشكلی ایجاد نخواهد شد. به عبارتی دیگر آنان عقیده دارند میزان جریمه باید متناسب با تورم و جبران كننده میزان كاهش ارزش پول ملی و هزینه های بانكها باشد. دكتر مهدی تقوی در این زمینه به خبرنگار ما می‌گوید: جریمه های دیركرد باید وجود داشته باشد، چون با تأخیر در بازپرداخت اقساط از سوی وام گیرندگان، بانكها با بحران منابع روبروخواهند شد و نه تنها توان تسهیلات دهی را از دست می‌دهند، بلكه در ابعاد كلان اقتصادی با مشكلات بزرگی نظیر ركود تولید، رشد قیمتها و ورشكستگی بانكها روبه‌رو خواهیم شد.
این كارشناس مسائل پولی و مالی ادامه می‌دهد: اگر بنا باشد جریمه دیركرد حذف شود، باید شروطی برای اعطای تسهیلات وضع و متناسب با میزان وام، وثیقه مطالبه شود. به عبارتی دیگر به بانكها اجازه داده شود راسا نسبت به پرداخت یا عدم پرداخت تسهیلات تصمیم بگیرند، میزان هزینه و فایده را بررسی كنند، بر نحوه مصرف تسهیلات نظارت داشته باشند و دستوری عمل نكنند. تقوی خاطر نشان می‌سازد: بالاخره افرادی كه در پرداخت اقساط به موقع عمل نمی كنند صرف نظر از میزان وام دریافتی و زمینه مصرف آن باید به شبكه بانكی پاسخگو باشند چون این شبكه فقط در صورت جریان داشتن منابع می‌تواند نیازهای متقاضیان جدید را پاسخ دهد. با این حال برخی دیگر از صاحب نظران بر این باورند با توجه به حرام اعلام شدن جریمه تأخیر، بانكها باید به دنبال مكانیزم‌های دیگری در این خصوص باشند.
جام جم
رئیس جمهور:صدا و سیما یك تنه ایستاده است
توافق روسیه و آمریكا به پایان دادن به درگیری‌های سوریه
دومین واگذاری بزرگ اصل 44 رقم خورد
برای مردم خواستگاری هم رفته‌ام
كیهان
نظارت وزارت اطلاعات بر ورود و خروج ارز
موج جدید بحران اقتصادی آمریكا را فرا می گیرد
ابراز نگرانی 44 كشور از نقض حقوق بشر در بحرین
مردم تركیه: جان كری برو گم شو!
خراسان
بهار زودتر از فروردین آمد
عرضه ارز در اسفند ۳برابر شده است
كشف 15میلیون ترقه در آستانه چهارشنبه آخر سال
فرمانده ناجا: درگیری بر سر حقابه زاینده رود چند نفر مجروح داشت
جمهوری اسلامی
نیویورك تایمز: تصویب تحریم‌های جدید برای غرب مضر است
رئیس كمیسیون ویژه اصل 44:پول فروش فولاد هرمزگان خرج یارانه‌ها شد
بازداشت 170 معترض در عربستان
ضریح جدید حرم امام حسین(ع) 15اسفند رونمایی می‌شود
رسالت
عقب نشینی دولت اوباما در برابر ایران
خروج ارز از كشور توسط صادر كنندگان
ایجاد بازداشتگاه مخفقی ممنوع
ضرغامی:جنگ رسانه‌ای غرب مانع تولیدات انبوه رسانه ملی نمی‌شود
قدس
استمرار حرام خواری بانكها
بزرگترین عملیات جمع آوری معتادان خیابانی
حادثه قم سازماندهی شده بود
احتمال سوء استفاده‌های اقتصادی در انتخابات سال آینده
سیاست روز
آیا فاز دوم هدفمندی باردیگر به تاخیر می‌افتد؟
ضربه های پریشان به نبض درمانی كشور
اخراج 'كری' از آنكارا
احتیاط در اعتماد به غرب
وطن امروز
ما و عمار
آلماتی نقطه آغاز تمكین آمریكا مقابل ایران
بارش و سرما از اواسط هفته ایران را فرامی‌گیرد
نگرانی بی‌بی‌سی از گسترش زبان فارسی در افغانستان
تهران امروز
حمایت 100 عضو غیرمتعهدها از ایران
هشدارهای اقتصادی وزیر اطلاعات
تجلیل قالیباف از مقام شهدا
رایزنی در تهران درباره وضعیت سوریه
آفرینش
توزیع كارت سومین آزمون دكتری از دوشنبه آغاز می‌شود
جذب 10 هزار هیات علمی تا اردیبهشت
رئیس مجلس:نداشتن مطالعه مشكل امروز سیاستمداران است
راه‌اندازی پورتال ارزی برای مبارزه با اخلالگران اقتصادی
ملت ما
سرنوشت تعطیلات سال بعد چه می‌شود
احتمال افزایش 100 هزار تومانی حقوق
بهمنی:نمی‌دانم!
محسن رضایی:ایراد اقتصاد ایران دولتی بودن آن است
قانون
مبارزه با فساد بدون هیاهو
فرمانده نیروی انتظامی:حوادث اصفهان كشته‌ای نداشت
بررسی شكست مشكوك آلومینیوم در گفت‌وگو با آتیلا حجازی؛فوتبال‌مان پاك نیست
تبعات ممنوعیت چند شغله‌ها
مردم سالاری
وزیر اطلاعات هشدار داد:احتمال سوء‌استفاده از بودجه‌های دولتی در انتخابات 92
صالحی در دیدار با ولید معلم:هیچ كشور خارجی حق تعیین تكلیف برای سوریه ندارد
چانه‌زنی‌های كارگران و كارفرمایان بر سر دستمزد
هنگ‌كنگ، نمونه موفق كارآفرینی شهری
شرق
اتفاقات «قم» سازماندهی شده بود
انتقاد جوزانی از پیشنهاد تغییر نام «خانه سینما»
فرمانده «ناجا»:اگر سوریه «یگان ویژه» داشت نیازی به حضور ارتش نبود
كریدور نفت «بصره» به «عقبه»
آرمان
دستیابی به اسناد سازماندهی واقعه قم
ناگفته‌های احمدی مقدم ازاتفاقات سال 88
چه كسی رئیس مجلس خبرگان می‌شود؟
روشنفكری دینی در گذر زمان
ابتكار
احتمال سوء استفاده‌های اقتصادی در انتخابات آینده
آیت الله هاشمی رفسنجانی:یك لحظه هم به انتخابات خبرگان فكر نكرده‌ام
الهام:دولت زیر شلیك موشك است
تجدید خاطره احمدی نژاد با مجری مناظره‌ها
بهار
صندلی ریاست در انتظار نامزد
« ایران » علیه صداوسیما
سرگیجه قیمتها در بازار خودرو
فرمانده نیروی انتظامی:مردم قدیم نماز باران می‌خواندند، الان از دولت آب می‌خواهند
دنیای اقتصاد
تصمیم بودجه‌ای برای صندوق ارزی
صالحی، وزیر امور خارجه مطرح كرد؛خوش‌بینی به پیشنهاد جدید آمریكایی‌ها
بازگشایی پرونده تلویزیون خصوصی
عقب‌نشینی خودروسازان؟
