باران کوثری، حرف های جنجالی و ممنوع الکاری

کافه سینما: این متن و تصاویر حضور باران کوثری به عنوان داور فستیوال وزول است. فستیوالی که در آن از همکار کوثری، ترانه‌ علیدوستی هم تقدیر شد.

باران کوثری هنرپیشه ایرانی , به عنوان یکی از اعضای هیأت داوران فستیوال سینما های آسیا در شهر "وزول" در شرق فرانسه، حضور یافت.

بدین مناسبت و نیز دیدن دو فیلمی که او در آن نقشی افرینی کرده، یکی "بغض" ساخته "رضا درمیشیان" ودیگری "اسب حیوان نجیبی است" ساخته "رضا کاهانی"، در حاشیه این فستیوال با او به گفتگو نشستم و در آغاز از او خواستم از کیفیت 9 فیلم برگزیده در بخش مسابقه ای بگوید که در میان آنها "پذیرائی ساده" ساخته مانی حقیقی به چشم می خورد.

باران کوثری: کیفیت این 9 فیلم چه از نظر من چه از نظر هیئت داوران خیلی خیلی بالا بود . طوری که واقعا تصمیم گیری برای ما سخت می شد. یعنی هر کدام از فیلم ها چه از لحاظ کیفی چه به لحاظ سوژه چیزهایی داشند که به راحتی نمی شد از آنها گذشت .

و با این که تعداد فیلم ها کم بود, این تصمیم گیری هیئت داوران را خیلی سخت می کرد. همان طور که در بیانیه هیئت داوران آمده است: خیلی برای ما باعث افتخار بود به عنوان چهار سینماگر آسیای یک تصویر بدین شکل از سینمای آسیا می دیدم! 9 فیلم درخشان , درخشان در سطح جهانی . به هر حال ما به همه فیلم ها تبریک گفتیم در این بیانیه و از همه آنها تقدیر کردیم.


سوژه های فیلم ها مسائل مشترکی داشتند که آدم را به این فکر وا می دارد که چقدر درد های مشترک در این قاره وجود دارد. جنگ به عنوان مشکل آسیا در تاریخ در فیلم ها بسیار به چشم می آید. برادر کشی و تنهایی آدم ها, و دخالت سیاست و شرایط سیاسی اجتماعی در روابط عاشقانه بسیاردر فیلم ها دیده می شد. که برای همه ما این سوژه ها ملموس و و آشنا بود.

بر گردیم به خودشما و فیلم هایی که شما در آنها بازی کردید. در این دو فیلمی که از شما دیدم روابط اجتماعی در پیوند با مسائل سیاسی این هم در فیلم های شما دیده می شود . در فیلم بغض که تا حدی بازی شما فیلم خون بازی را یاد آوری می کرد نقش یک دختر معتاد , اما بغض یک فیلم اکشن دار است و دیگری فیلم اسب حیوان نجیبی است ساخته رضا کاهانی, در این دو فیلم شما نقش های بسیار متفاوتی دارید و سوژه های کاملا متفاوتی دارد (...) بازی کردن در خارج از کشور در ترکیه چه امکاناتی را به شما داد که احتمالا بازی در ایران نمی داد و پیوند شما با این فیلم چگونه بود؟

باران کوثری: من اول راجب اسب حیوان نجیبی است بگویم که متاسفانه اجازه اکران خارج از کشور را ندارد و شما هم در یک جمع خصوصی آن را دیدید و من خیلی متاسفم چون به نظرم یک کمدی سیاه اجتماعی است که می توانست یک تصویر تازه ای از سینمای ایران نشان دهد و من مطمئنم خیلی جاها فرصت نمایش پیدا می کرد, ولی خوب اجازه ندارد. راجب بغض بگویم که ما در ترکیه فیلم برداری کردیم در شهر استانبول! دلیل اصلی آن این بود که به خاطر سوژه فیلم اجازه ساخت به ما نمی دادند مگر این که زمان فیلم به قبل از انقلاب بر گردد.

ولی رضا درمیشیان کارگردان فیلم به نظرم با تیزهوشی طوری این سانسور را دور زد که به نفع فیلم شد, و گفت اگر ببرم در کشور دیگری چی؟ به عنوان دو مهاجر! و بدین شکل جدا از آشفتگی و سر گردانی این دو جوان بحث مهاجرت نیز اضافه شد . و حالا به نظر من اتفاق بهتری که افتاد این شد که دو جوان هستند که از ایران رفتند و باز هم آرام نمی گیرند و باز هم نمی دانند چه می خواهند! به هر حال استانبول را انتخاب کردیم به جای برخی شهرهای آسیایی و اروپایی برای فیلمبرداری انتخاب کردیم چرا که هم به ایران نزدیکتر است و هم اینکه آنها عادت به حضور ایرانیها در خیابان دارند.

ما خیلی به چشم نمی آمدیم و این کار را برای فیلمبرداری ساده تر می کرد ضمن اینکه چه از لحاظ جغرافیایی و چه طبیعی، استانبول شهر مناسبی برای فیلمبرداری است زیرا مملو است از فضاهای جدید و اعجاب انگیز است و در کنار این مسائل، فضای غربی را نشان نمی دهد و ما شاهد یک فضای شرقی هستیم که این دو جوان نیز در آن باقی می مانند و جدای از آن نیستند هرچند که باز هم در خانه ی خود (کشورشان) نیستند.

فیلمبرداری در خیابان های استانبول کار ساده ای نبود اما به هر حال برای ما ساده تر از فیلمبرداری در یک کشور اروپایی بود.

در پیوند با ایران چگونه بود، آیا دشوار بود یا خیر ؟

باران کوثری : بله سختی های خودش را داشت اما از طرف دیگر فضاهایی که در استانبول به دلیل وجود آب در شهر و وجود کشتی به هزار و یک دلیل در تهران نمی شد و در کنار اینهای غربت این دو جوان نیز بیشتر به چشم می آمد در استانبول تا اینکه ماجرا در تهران روایت می شد.

آقای درمیشیان آیا این داستان را بر پایه یک داستان واقعی ساخته یا تنها یک سناریو از پیش نوشته شده را به فیلم تبدیل کرده است ؟

یک داستان مشخص واقعی خیر، ولی خیلی زیاد این خبر را در روزنامه های ایران می خوانیم که یک دختر و پسر در ایران با یکدیگر فرار کرده و به سرقت از خانواده خود همچون عمو و پدرشان اقدام کرده اند و در واقع این فیلمنامه روایتگر یک داستان واقعی و مشخص نیست اما این اتفاقی است که خیلی زیاد در تهران می افتد و با توجه به اینکه درمیشان تسلط کاملی بر اتفاقات اجتماعی روز دارد ، انگار وقوع تمام این حوادث منبع فیلمنامه وی شده است.

هنرپیشه نقش اول مرد این فیلم چهره ای است که شاید زیاد آشنا نباشد، می توانید در چند کلمه در رابطه با این شخصیت توضیح دهید ؟ به این علت که ایشان بازی بسیار خوب و باور کردنی در این فیلم داشتند.

باران کوثری : بابک حمیدیان یکی از بهترین بازیگران سینما است که ار تئاتر وارد سینما شده است و در تئاتر نیز بازیگر بسیار خوبی است و در ارائه بازی نیز جزو بازیگرانی است که شیوه های جدیدی را به مخاطب ارائه می کند، شیوه هایی که تا کنون دیده نشده است و در فیلم «اسب حیوان نجیبی است» نیز در یک صحنه به ایفای نقش پرداخت اگر در خاطر شما باشد و بازیگری است که بازیهای متفاوت بسیاری را دارد، جدا از این وی بسیار زوج خوبی برای من بود در این اثر و ما خیلی با یکدیگر راحت بودیم، چون وی بازیگر تئاتر است وقت بسیاری را برای تمرین می گذارد و ما این فیلمنامه را 6 ماه دورخوانی می کردیم و بر اساس تمرینات و اتود های جدید ما، رضا درمیشیان کارگردان فیلم آن را بازنویسی می کرد و فکر می کنم بازی بابک حمیدیان در «بغض» یکی از بهترین بازیهای چند سال اخیر سینمای ایران است و یکی از نقاط قوت فیلم است.

می‌رسم به یک سوال حساس‌تر خانم کوثری، شما چندی است که در ایران کار نمی‌کنید و ظاهرا از ورای آن چه که ما در سایت‌های اینترنتی خواندیم با دشواری‌هایی روبرو بودید. در حال حاضر این دشواری‌ها برطرف شده‌اند یا علت چه چیزی بوده؟

باران کوثری : در آغاز بگویم که ترجیح می‌دهم راجع به این مسایل در ایران حرف بزنم ولی به طور کلی برای اینکه سوالتان را جواب بدهم، بله، من در یک سال گذشته دشواری‌های زیادی داشتم. دلیلش را خودم هم نمی‌دانم. پیگیری هم کردم ولی هیچ جایی راجع به مسئله‌ی ممنوع‌الکاری من – به گفته‌ی خودشان - جوابگو نبوده است. من هم از یک جایی به بعد ترجیح دادم پیگیری نکنم برای اینکه به عنوان یک هنرمند اصلا دوست ندارم در اتاق‌هایی را بزنم که هیچ کس درشان را باز نمی‌کند. ترجیح می‌دهم منتظر بمانم، چون مطمئن هستم این روزها می‌گذرد و در توان و قدرت آدم‌های سیاسی نیست که جلوی کار یک هنرمند را بگیرند.

حتما این زمان دارد و حتما بعد از مدتی این محدودیت حل می‌شود ولی این دشواری‌ها فکر می‌کنم فقط برای من نیست، همه به یک نوعی به دلیل شرایط حساس فعلی ایران دارند با این دشواری‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند و تازه من دارم کمترین بها را می‌دهم. به نظرم یک آدم‌هایی حتی در سینما بهای خیلی بزرگ‌تر و گزاف‌تری را می‌دهند.

شما در عین اینکه هنرپیشه‌ی سینما هستید، هنرپیشه‌ی تئاتر هم هستید. آیا این جلوگیری از کار، شامل کار تئاتری شما می‌شود یا نه؟

باران کوثری : بله، یکی از اجراهای من را ده روز بعد از اجرا از روی صحنه پایین آوردند.

خیلی ممنونم از شما خانم باران کوثری و امیدوارم همه‌ی مشکلات رفع شود. پیروز باشید.