قره کلیسای چالدران، اثری جهانی در آذربایجان غربی

به گزارش ایران اکونومیست؛ این اثر که جزو 9 اثر ثبت شده جهانی ایران و 2 اثر ثبت شده جهانی آذربایجان غربی بوده، همواره مورد بازدید بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی قرار می گیرد و بیشتر صاحب نظران تاریخ دینی دنیا معتقدند که این کلیسا، قدیمی ترین کلیسای دنیاست.
قره کلیسا که در بین ارامنه جهان به تاده مقدس معروف شده در 20 کیلومتری شمال شرق چالدران و بر روی مزار تاتائوس، یکی از حواریون حضرت مسیح (ع) احداث شده است.
تاریخچه ساخت این کلیسای قدیمی به عنوان اولین کلیسای جهان مسیحیت بر اساس اسناد موجود به بعد از شهادت تاتائوس مقدس توسط جانشین پادشاه ارمنستان بر می گردد.
بعد از شهادت حواری حضرت مسیح (ع)، او را در محل کنونی کلیسای تاتائوس به خاک سپرده اند و بعدها روی قبر او نمازخانه کوچکی ساخته اند و در قرن هفتم میلادی این نمازخانه به کلیسای بزرگی تبدیل شده است.
بسیاری از مسیحیان، فرزندان خود را برای غسل تعمید به این کلیسا می آورند و در آنجا جشن می گیرند، گوسفند قربانی می کنند و از خدا و حضرت مسیح (ع) خواسته های خود را طلب می کنند.
در تیر ماه هر سال، هموطنان ارمنی از سراسر ایران و ارامنه بسیاری از کشورهای جهان از جمله ارمنستان، سوریه، لبنان، هلند، فرانسه، اتریش، آلمان، کانادا به این کلیسا می آیند و ضمن زیارت مقبره ˈتاتائوس مقدسˈ آئینی موسوم به ˈباداراکˈ (عشای ربانی) و نیایش و قربانی به جای می آورند.
قره کلیسا یکی از زیباترین و پر نقش و نگارترین کلیساهای ارامنه در ایران به شمار می رود و با سنگ های تراشیده سیاه و سفید ساخته شده است که باید 2 گنبد 24 و 18 متری را نیز به زیبایی های موجود آن اضافه کرد.
تعداد دیرهای اطراف کلیسا 44 باب و مساحت کل مجموعه اندکی بیشتر از 6 هزار مترمربع است و از جمله مهمترین شاخصه های قره کلیسا می توان به تزئین این اثر باستانی به داستان های شاهنامه اشاره کرد که زیبایی خاصی به این اثر بخشیده است.
موقعیت جغرافیایی قره کلیسا به گونه ای است که اطراف آن را از هر طرف کوه های جذابی در بر گرفته و در کنار آن نیز رودخانه ای جاری است.
مهمترین شاخصه این کلیسا، قرار گرفتن این مکان در دل شهرها و روستاهای ترک نشین و مسلمان نشین است و تجمع سالانه دهها هزار نفری مسیحیان با استقبال قابل توجه شیعیان منطقه همراه بوده است.
این امر نشان می دهد که وحدت و انسجام پیروان ادیان الهی در منطقه آذربایجان موج می زند و بخشی از امنیت موجود نیز حاصل همان وحدت و انسجام خاص است.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی، قره کلیسا همواره در زمره سه محل گردشگرپذیر این استان به ثبت رسیده و مورد اقبال گردشگران بوده است.
جلیل جباری افزود: به تبع گردشگرپذیری این محل، اقدام های مناسبی در خصوص بهبود فضای محیطی انجام شده و مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته است.
وی اظهار کرد: علاوه بر ایام نوروز در فصل تابستان نیز گردشگران زیادی از داخل و خارج کشور به قره کلیسا می آیند که این امر نشان از اهمیت این بنای تاریخی در سطح جهانی دارد.
وی اضافه کرد: مردم چالدران نیز همراهی خوبی در ایجاد محیطی مناسب برای گردشگران دارند و فرهنگ این منطقه کمک زیادی به جذب گردشگران بیشتر در چالدران کرده است.
در کتاب نظری به تاریخ آذربایجان که در سال 1349 شمسی توسط محمد جواد مشکور تالیف و تاکنون چندین بار تجدید چاپ شده است، به نقل از موریس دوموتزیو که در سال 1817 (200 سال پیش) به ایران آمده بود، آورده شده است: 'وجه تسمیه این شهر، تیره رنگی کلیسای آن است که از دور سیاه به نظر می آید و به این سبب آن را قره کلیسا گویند و آب و هوای آن با منطقه وسطای روسیه مطابقت دارد. '
مولف در این کتاب یکی از آخرین مرمت های این بنای عظیم را مربوط به دوره عباس میرزا عنوان کرده و آورده است: در زمان فتحعلیشاه قاجار پسرش عباس میرزا /نایب السلطنه/ برای جلب خاطر ارامنه/یک سال بعد از عهدنامه گلستان/ این کلیسا را تعمیر اساسی کرد.
در ادامه این کتاب با تکیه بر تحقیق دکتر ولفرم کلایس/ dr.wolfram kleiss/ معاون وقت موسسه باستان شناسی آلمان در تهران آمده است: این اثر از لحاظ شهرسازی دوره قدیم بسیار جالب بوده و دیوارهای آن مینیاتور جالب توجهی را در خود محصور کرده است.
در ادامه این مطلب آمده است: این بنا در مواقع حمله دشمن به صورت دژی محکم در می آمده و تمامی احتیاجات مدافعان از داخل محوطه کلیسا مهیا می شده است.
 چالدران از شهرستان های شمالی آذربایجان غربی به شمار می رود که آثار تاریخی جذاب، دیدنی و شایسته ای برای بازدید گردشگران دارد.