ام اس و زنان

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از پایگاه اینترنتی مدیکال نیوز تودی، بیماری ام اس یا 'مالتیپل اسکلروزیس' یک بیماری خودایمنی است که سیستم عصب مرکزی را درگیر می کند و بالقوه ناتوان کننده است.در این بیماری سیستم ایمنی بدن به پوشش ملانین که حافظ فیبرهای عصبی است، حمله می کند. این کار ارتباط میان مغز و سایر قسمت های بدن را مختل کرده و در نهایت به این اعصاب آسیب می زند.
ام اس در زنان اغلب در سنین 20 تا 40 سالگی تشخیص داده می شود؛ درحالیکه بیشتر علائم این بیماری در میان زنان و مردان مشترک است اما این وضعیت می تواند اثرات خاصی بر قاعدگی ، بارداری، یائسگی و ..... داشته باشد.

***دوره های قاعدگی
دمای بدن قبل ازدوره قاعدگی و در جریان آن افزایش می یابد و این موضوع می تواند درعلائم ام اس زنان مبتلا تاثیر بگذارد. برخی از داروهای ام اس می توانند بر چرخه قاعدگی تاثیر بگذارند. این داروها باعث دوره های نامنظم قاعدگی می شوند، با این وجود این عوارض جانبی اغلب در طول زمان بهبود می یابند.

***پیشگیری از بارداری وام اس
زنان مبتلا به ام اس معمولا می توانند هر روش موجود پیشگیری از بارداری را انتخاب کنند.با این حال در زمان انتخاب یک داروی جلوگیری از بارداری این موضوع حائز اهمیت است که نوع داروی مصرفی ام اس و تعامل آن با داروی انتخابی پیشگیری از بارداری مد نظر قرار گیرد.

***بارداری وام اس
پیش از این گمان می رفت که بارداری بر ام اس تاثیر منفی دارد اما اکنون شواهدی وجود دارد که میزان عود این بیماری، در دوران بارداری کاهش می یابد و تصور می شود که دلایل آن هورمونی باشد.
همچنین این احتمال وجود دارد که چرخه های عود این بیماری بعد از تولد نوزاد زمانی که هورمون ها به سطوح قبلی خود بازمی گردند، افزایش یابد. با این حال تحقیقات نشان می دهند که بارداری هیچ تاثیری بر پیشرفت طولانی مدت ام اس ندارد.
بطور کلی یک زن مبتلا به ام اس به اندازه یک زن فاقد این بیماری احتمال برخورداری از یک بارداری سالم را دارد.
از آنجاییکه مصرف برخی از داروهای ام اس در دوران بارداری بی خطر نیست معمولا توصیه می شود که سه ماه قبل از بارداری مصرف این داروها متوقف شود. اما این کار باید با مشورت با یک متخصص انجام شود زیرا توقف ناگهانی برخی از این داروها می تواند مضر باشد.

***بارداری و علائم ام.اس
علائمی از بیماری ام اس که در دوران بارداری می توانند تشدید شوند عبارتند از:
- از دست دادن تعادل
- خستگی
- کمر درد
- مشکلات مثانه و روده

***یائسگی و ام.اس
در دوران یائسگی برخی علائم ام اس از جمله خستگی و مشکلات مثانه می توانند وخیم تر شوند. زیرا در دوران یائسگی نیز مانند دوران بارداری سطوح هورمونی تغییر می کند.
یک مطالعه که به تازگی به بررسی تاثیر یائسگی بر ام اس پرداخته است، نشان می دهد که بعد از یائسگی زمانی که بدن تولید هورمون استروژن را متوقف می سازد، سطح ناتوانی با میزان سریعتری افزایش می یابد. درمان جایگزین با هورمون (HRT) با افزایش سطح استروژن در بدن، به تاخیر این تاثیر در زنان مبتلا به ام اس کمک می کند.

***علائم و نشانه های عمومی ام اس
علائم و نشانه های ام اس نسبت به سطح آسیب و اعصاب تحت تاثیر قرار گرفته متفاوت هستند که این علائم عبارتند از :
- مشکلات بینایی از قبیل دوبینی طولانی مدت، از دست دادن جزئی از بینایی یا کل بینایی ، ضعف و بی حسی در یک یا چند اندام
- سوزن سوزن شدن یا درد
- لرزش
- هماهنگی ضعیف یا از دست دادن تعادل بدن
- لکنت زبان
- خستگی
-سرگیجه
- اختلال مثانه و روده

***دلایل و عوامل خطرساز
هنوز علت اصلی ابتلای برخی افراد به بیماری ام اس مشخص نشده است. اما به نظر می رسد که ابتلا به این بیماری به علت ترکیبی از عوامل ژنتیکی و زیست محیطی باشد.
برخی عوامل خطر که می تواند احتمال ابتلای برخی افراد را به ام اس افزایش دهد، عبارتند از :
- جنسیت: احتمال ابتلای زنان به ام اس دو برابر بیشتر از مردان است
- سن: ام اس معمولا در سنین 15 تا 60 سالگی بروز می کند و در زنان بطور اختصاصی تر در سنین بین 20تا 30 سالگی رخ می دهد.
-سابقه خانوادگی: اگر در خانواده ای یک از والدین و یا یک خواهر یا بردار به ام اس مبتلا باشند احتمال اینکه فرد دیگری در این خانواده به ام اس مبتلا شود، افزایش می یابد.
- ویروس هایی مانند اپشتین-بار (Epstein-Barr) که باعث مونونوکلئوز عفونی یا بیماری بوسه می شوند.
مونو نوکلئوز عفونی یا بیماری بوسه، یک بیماری ویروسی است که از طریق دهان منتقل شده و علائمی شبیه آنفلوآنزا (تب، خستگی و…) دارد.
- برخی از وضعیت های خود ایمنی مانند بیماری التهابی روده، بیماری تیروئید و یا دیابت نوع 1
- سطح کم ویتامین D
- چاقی
- سیگار کشیدن
- نژاد و وضعیت اقلیمی: افراد سفید پوست، به طور عمده افرادی که از تبار شمال اروپا هستند بیشتر احتمال دارد به بیماری ام اس مبتلا شوند.
بیشترین میزان شیوع این بیماری در کشورهایی مانند کانادا، شمال آمریکا، جنوب- شرق استرالیا و اروپا مشاهده می شود.

***تشخیص
با وجود اینکه هیچ آزمایش مشخصی برای ام اس وجود ندارد اما این بیماری اغلب زمانی تشخیص داده می شود که احتمال ابتلا به سایر بیماری هایی که همین علائم و نشانه ها را دارند، رد می شود.
برای تشخیص ام اس به یک معاینه کامل عصبی و سابقه پزشکی نیاز است . آزمایش های زیر نیز به تشخیص این بیماری کمک می کنند:
- آزمایش های خون برای کمک به رد سایر بیماری هایی که علائم مشابه دارند
- اسکن ام.آر.آی برای شناسایی هر گونه ضایعات ممکن است در مغز و نخاع
- پونکسیون کمری (یک روش نمونه برداری از مایع مغزی- نخاعی)، برای تست مایع کانال نخاعی برای تشخیص آنتی بادی ها یا سایر عفونت ها
- آزمایش هایی که سیگنال های الکتریکی تولید شده توسط سیستم عصبی را در واکنش به
محرک ضبط می کنند

***درمان های ام.اس
درحالیکه هیچ درمانی برای ام اس وجود ندارد اما درمان هایی هستند که می توانند به مدیرت علائم این بیماری کمک کنند و به افراد مبتلا کمک کنند که سریعتر از حملات این بیماری بهبودی یابند. با این حال برخی افراد مبتلا به علائم بسیار خفیف این بیماری به هیچ شکلی از درمان نیاز ندارند.
درمان هایی که برای ام اس تجویز می شوند عبارتند از :
- درمان هایی برای اصلاح پیشرفت عود مرحله ای ام اس
- کورتیکواستروئیدها به منظور کاهش التهاب عصب
- داروهایی برای کاهش خستگی
- ورزش های کششی و استقامتی
-شل کننده های عضلانی برای از بین بردن سفتی عضلات یا اسپاسم، به ویژه در پاها
-داروهایی برای مشکلات مرتبط با MS، مانند افسردگی، اختلال عملکرد جنسی، و روده یا کنترل مثانه