شناخت مزاج و طبیعت برای برنامه ریزی بهتر زندگی

دکتر حمیدالله افراسیابیان طب سنتی ایران را ریشه دار و سرمایه ای ملی عنوان کرد و افزود : به رغم تاکیدهای سازمان بهداشت جهانی برای استفاده علمی کشورها به ویژه ایران از طب سنتی ، تاکنون بهره گیری کافی از پزشکی کهن و پرتجربه خود نداریم.
وی در مورد تغذیه مناسب با توجه به مزاج و طبیعت افراد ، انسان ها را از نظر مزاجی به پنج گروه تقسیم کرد و گفت : دموی ، صفراوی ، سوداوی ، بلغمی و میانه و متعادل مزاج انسان ها را تشکیل می دهد .
این مدرس دانشگاه ، با تشریح ویژگی های افراد دموی پرداخت و گفت : بهترین ساعت صرف صبحانه برای این گروه اول صبح است که باید با غذایی مناسب از گروه های مختلف تغذیه ای بتوان نیاز های فردی را تا نیم روز تامین کرد.
افراسیابیان افزود : از ساعات اولیه طلوع خورشید تا ظهر هوا و محیط دموی و رطوبت از شب باقی مانده است و زمانی که آفتاب و حرارت بروز می کند در این ساعات افراد دموی که مستعد ابتلا به بیماری های فشارخون و مشکلات قلبی و عروقی هستند بیشتر در معرض خطر قرار می گیرند .
نویسنده کتاب 'الگوریتم تشخیص مزاج ' تاکید کرد : بیشترین آمار سکته های قلبی درساعتهای اول صبح است و افراد دموی باید از فعالیت بدنی و تنش جسمی و روحی دراین ساعات پرهیز کنند.
متخصص طب سنتی گفت : قدرت تمرکز در این ساعت ها برای دموی ها کم تر بوده درحالیکه سوداوی ها دراین ساعات بهترین بازده کاری را دارند و فعالیت بدنی و ذهنی آنها مثمر ثمر تر از زمانی که آفتاب به وسط آسمان می رسد است .
عضو جامعه بین المللی تحقیقات طب مکمل ISCMR ، وقت مناسب ناهار خوردن را زمانی دانست که گرما به نیمه روز رسیده باشد .
وی تصریح کرد : باتوجه به ساعات بیداری افراد ، ساعت خوردن صبحانه با توجه به مزاج افراد متفاوت است .
این متخصص طب سنتی به ویژگی های هر گروه اشاره کرد و گفت : گروه اول دموی ها یا گرم و ترهستند ، اجتماعی، صمیمی ، بیخیال سرزنده ، مدیر و رهبرند که ویژگی های روان شناختی آنان نیز در ساعات دم شدت پیدا می کند .
وی افزود: این گروه افرادی درشت هیکل و عضلانی هستند و گونه هایی قرمز و گل انداخته دارند ، مفاصل شانه و اندام فوقانی و تحتانی مانند آرنج، مچ دست ، زانو، و مچ پای آنها واضح و برجسته است.
افراسیابیان اظهار داشت : سفیدی چشم های این افراد تمایل به رنگ قرمز دارد و ، موهای آنها پر پشت و سیاه رنگ و نرم است که در میانسالی تاس می شوند، از محیط گرم و مرطوب ناراحت و با فصل بهار میانه خوبی ندارند.
وی به دیگر شاخصه های دموی ها اشاره کرد و گفت: رگ های دست و پا و گاهی ناحیه گردن آنها برجسته ، بسیار خوش اشتها و علاقمند به غذا هستند و هضم خوبی دارند و کم تر دچار یبوست می شوند.
به گفته این متخصص طب سنتی ،چنین افرادی خواب عمیق و طولانی دارند. محکم راه می روند و صدایشان رسا است ،گاهی معمولی و گاهی سریع تکلم می کند و از هوش و حافظه خوبی برخوردار هستند. .
مولف کتاب ' مبانی غمز'، دومین گروه مزاجی را صفراوی ها عنوان کرد و افزود: این افراد لاغر با استخوان بندی درشت ، عضلات محکم و قوی ، رنگ موی جوگندمی و از قدرت هاضمه خوبی برخوردارند ، اشتهای خوبی دارند اما ابتلا به یبوست به علت گرمی و خشکی مزاج در آنها زیاد است .
وی اضافه کرد : صفراوی ها سریع راه می روند و تند حرف می زنند و به محرک های خارجی زود وا کنش نشان می دهند، آنها زود عصبانی و زود پشیمان می شوند ، خوابشان سبک و کم است و از ، ضریب هوشی و حافظه خوبی برخوردارند ،اجتماعی،گرم ، شلوغ و برون گرا هستند .
دکتر افراسیابیان با بیان اینکه صفراوی ها خطرپذیرند و شجاعانه اقدام می کنند افزود : این افراد محیط گرم و خشک را تحمل نمی کنند و از تابستان نفرت دارند ،عجول و استرسی هستند و اگر شرایط مطابق با میل آنها نباشد به سرعت دچار حالت عصبی و پرخاشگری می شوند،احتمال تمایل به رفتارهای ضد اجتماعی در آنها زیاد است .
وی تاکید کرد : تمرکز فکری صفراوی ها درساعات صبح کم است اما در ساعات شب به حداکثر خود می رسد ، برنامه ریزی غذایی ، ورزشی و تحصیلی باید هر مزاج در زمان مزاج مقابل انجام شود.
این متخصص طب سنتی اضافه کرد : اگر مزاج های صفراوی در ساعت عصر فعالیت بیش از حد داشته باشند مستعد ابتلا به میگرن خواهند بود.
افراسیابیان گروه سوم را سوداوی ها عنوان کرد و گفت : مزاج آنان سرد و خشک ، بدنشان لاغر و رنگ پوست آنها سبزه و یا حالت تیرگی دارد، غروب ساعات سوداوی هاست ، حالت های بی قراری ، وسواس و گوشه گیری در آنها دیده می شود ، دراین ساعت ها افراد سوداوی کم اشتها هستند و قدرت تمرکز ندارند .
وی به مشخصه مهم جسمی سوداوی ها یعنی کشیدگی استخوان ها اشاره کرد وگفت: استخوانهای سوداوی ها کشیده و مینیاتوری است ،برجستگی بینی و غضروف حنجره در آنها واضح است و موی بدنشان از همان دوران نوزادی زیاد است ، سر پر مو با موهایی متمایل به جو گندمی داشته و زود سفید می شود .
به گفته دکتر افراسیابیان ،اشتهای آنها متوسط وگاهی کم است، به غذا چندان اهمیت نمی دهند ،آرام راه می روند و سنجیده و با فکر سخن می گویند و نسبت به رفتارهای خارجی زود واکنش نشان نمی دهند.
وی افزود :این افراد از خوابی متوسط برخوردارند و از نظر اجتماعی دیرجوش و منزوی هستند و اغلب مردم فکر می کنند که با افرادی بداخلاق روبرو هستند ، این افراد از از هوای سرد و خشک و فصل پاییز گریزانند. .
این پزشک طب سنتی اظهار داشت: سوداوی ها نسبت به دیگر گروهها بیشتر عصبی هستند و در فصل پاییز شیوع این بیماری ها به خصوص انواع وسواس در آنها بیشتر می شود .
بلغمی ها چهارمین گروهی است که افراسیابیان به آن اشاره کرد گفت : این افراد اندیشمند، مسالمت آمیز، کنترل شده، قابل اعتماد، خوش خلق و آرام هستند و خانواده ای که یک عضو بلغمی دارد به خوبی این موضوع را درک می کند.
وی افزود : فرزندان یک پدر بلغمی نیز می دانند چه ساعت هایی بهترین ساعت نزدیک شدن به پدر و بدست آوردن خواسته هایشان است.
این متخصص طب سنتی تاکید کرد : زمان بلغمی ها شب است و احتمال اختلال حافظه ، خواب، آسم، التهاب های مفصلی، سینوزیت دراین قشر بیشتر است .
این پزشک طب سنتی  گفت : اشتهای افراد بلغمی در شب کم و بدن سست می شود ، آنها قدرت تمرکز ندارند و اگر برای این ساعت ها برنامه ریزی کرده باشند نتیجه ای نخواهند گرفت، بهترین ساعت برای برنامه ریزی تحصیلی، تغذیه خوب و فعالیت بدنی در بلغمی ها بعدازظهر است.
وی تصریح کرد : بلغمی ها چاق و دارای پوستی سفید هستند ، به رغم تنومندی و هیکل درشت این افراد مفاصل آنها واضح نیست و بدن آنها بصورت سراسری چاق و درشت است ، مویی نرم ، کم پشت و بور دارند و رشد آنها کم است .
دکتر افراسیابیان اضافه کرد : رگ های بدن در این افراد برجسته نیست اما گاهی آنقدر پوست سفید است که رگ ها را می توان از زیر پوست مشاهده کرد، از لحاظ گوارشی اشتهای چندان خوبی ندارند اما بسیار استعداد چاق شدن دارند ، مزاج آنها دربرابر لاغری مقاوم است و چربی در بدنشان انباشته می شود .
وی آرام راه رفتن و دور اندیش بودن را از دیگر ویژگی هایی افراد بلغمی برشمرد و افزود : واکنش آنها به رفتار مردم مسالمت آمیز و صلح جویانه ،خوابشان طولانی و کسالت آور است ، از کمی حافظه شکایت دارند و از نظر روابط اجتماعی چندان گرم نیستند و از هوای سرد و از سرما و رطوبت گریزان هستند.
دکتر افراسیابیان آخرین گروه را افرادی با مزاج معتدل و میانه عنوان کرد و گفت : این افراد در تمام ساعات شبانه روز و درسالهای عمر و فصول مختلف از الگوی چهارگانه طبعیت پیروی می کنند.
افراسیابیان دانش آموخته دانشگاه علوم پزشکی ایران – تهران ،متخصص طب سنتی (PhD ) از دانشگاه علوم پزشکی شیراز و دارای دکترای تخصصی مهارتی (معادل) در طب سنتی و مکمل از مرکز تعیین و ارتقاء سطح شرکت دانشگاهی پژوهشگران و نوآوران دانشگاه تهران است .