به نقل از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، امروزه به دلیل تغییر سبک زندگی، آلودگی‌های محیطی یا تعذیه ناسالم، سرطان تبدیل به یکی از شایع‌ترین بیماری‌های صعب العلاج در جوامع مختلف شده است. درمان‌های متفاوتی برای سرطان ابداع شده است که یکی از متداول‌ترین آن‌ها شیمی درمانی است. متأسفانه داروهای به کار رفته در شیمی درمانی عوارض جانبی شدید مانند ریزش مو، مشکلات پوستی و ... دارد که باعث آسیب‌های جدی روحی و جسمی به بیمار می شود.
حمید هاشمی مقدم، یکی از محققان این طرح گفت: با توجه به مشکلات بیان شده در درمان سرطان، بهترین روش برای حذف اثرات جانبی دارو، انتقال دارو به بافت هدف و جلوگیری از رسیدن آن به سایر بافت‌هاست؛ البته دارورسانی هدفمند نیز در مواردی باعث افزایش سرسام آور قیمت دارو و هزینه درمانی، افزایش سمیت یا در مواردی کاهش عملکرد دارو می‌شود که کاربرد تجاری گسترده‌ی آن‌ها را با مشکل مواجه می‌کند.
وی ادامه داد: به همین دلیل در این تحقیق تلاش شده تا یک نانوحامل کاربردی ارزان و زیست سازگار برای داروی ضد سرطان پستان ساخته و مورد ارزیابی قرار گیرد.
به گفته هاشمی مقدم، نتایج حاصله بیانگر کارایی بسیار بالای نانوداروی سنتز شده در درمان موش‌های سرطانی شده است؛ همچنین اندازه‌گیری دارو در بافت‌های مختلف، رسوب بسیار کم آن را در سایر بافت‌ها و تراکم آن را در تومور نشان می‌دهد.
وی با بیان اینکه این مطلب باعث کاهش اثرات جانبی دارو بر بافت‌های سالم بدن است، گفت: از طرفی طبق بررسی‌ها، این دارو دارای سمیت حداقل است.
هاشمی مقدم اظهار داشت: این نانودارو از جنس یک ماتریکس پلیمری است که بر روی هسته‌ای از نانوذرات مغناطیسی آهن تشکیل شده و ساختار دارو به کمک طیف سنجی FTIR تأیید شده و ابعاد و خصوصیات سطحی آن به روش SEM ارزیابی شده است.
وی عنوان کرد: در این پژوهش‌ها اثرات نانوداروی سنتز شده در تأخیر رشد تومور، زمان دو برابر شدن اندازه تومور، نسبت مهار و همچنین آسیب شناسی بافت( هیستوپاتولوژی) مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین توزیع دارو در بافت‌های مختلف موش‌های مبتلا به سرطان مورد آزمایش، به روش HPLC و جذب اتمی اندازه گیری شده است.
هاشمی مقدم تصریح کرد: برای ساخت این نانودارو از پلیمر (پلی دوپامین) که بر روی نانوذرات مغناطیسی آهن قرار گرفته است استفاده شده است. این پلیمر زیست سازگار و کم هزینه است و سمیت کمی دارد. البته باید توجه داشت که تنها زمانی می‌توان از ذرات مغناطیسی آهن استفاده نمود که ابعاد آن‌ها در مقیاس نانو باشد؛ چرا که در ابعاد بزرگتر بعد از پوشش‌دهی این ذرات، قدرت نفوذپذیری در بافت‌های زیستی وجود نخواهد داشت.
به گفته وی، همچنین از آنجا که هدف اصلی این دارو برای درمان سرطان پستان است، به نظر می‌رسد بتوان با کمک لباس‌های دارای مگنت، نانوداروی مغناطیسی را به میزان بیشتری در بافت هدف جمع کرد.
این تحقیقات از تلاش‌های دکتر حمید هاشمی مقدم عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، سعید کاظمی باغسنگانی، مهدی جمیلی، دانشجویان کارشناسی ارشد این دانشگاه و دکتر سعید زواره عضو هیات دانشگاه دامغان حاصل شده است. نتایج این کار در مجله International journal of pharmaceutics (جلد ۴۹۷، شماره ی ۲-۱، سال ۲۰۱۶، صفحات ۲۲۸ تا ۲۳۸) منتشر شده است.
