فعالیت در حوزه بیمه های ارزان قیمت در ایران کم است

برنامه "گفت‌وگوی اقتصادی" با موضوع کارکرد بیمه ها از بنگاه داری تا سرمایه گذاری و با حضور علیرضا بیانیان استاد دانشگاه و از مدیران ارشد اسبق بیمه کشور و کارشناس دادگستری، مهدی حسینی مدیر کل برنامه ریزی و توسعه بیمه ایران و احمد آریایی نژاد عضو هیئت ریسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس روانه آنتن شد.

مهدی حسینی درباره بیمه های بازرگانی گفت: در حال حاضر 29 شرکت بیمه شامل 25 شرکت بیمه مستقیم، 2 شرکت بیمه اتکایی و 2 شرکت بیمه متقابل در کشور فعالیت دارند که خدمات خودشان را از طریق 1000 شعبه، 39 هزار نماینده، 600 کارگزار بیمه و بالغ بر 200 ارزیاب خسارت بیمه ای به مردم ارائه می دهند.

وی با اشاره به سال گذشته، اظهار داشت: در سال 93 حدود 20 هزار 600 میلیارد تومان حق بیمه در بیمه کشور تولید شده است که بیش از سه چهارم آن را شبکه فروش که شامل نمایندگان و کارگزاران هستند، تولید کرده اند و حدود 12 هزار میلیارد تومان هم خسارت پرداخت شده است.

مدیر کل برنامه ریزی و توسعه بیمه ایران درباره نوع بیمه ای که بیشترین کاربرد را دارد، گفت: مردم بیشترین ارتباط را با بیمه شخص ثالث دارند که حدود 42 درصد این حق بیمه مربوط به این نوع بیمه است. بعد از آن بیمه درمان است و پس از این نوع بیمه های زندگی است و بیمه اتومبیل که حدود 7 درصد است.

حسینی به شاخص های صنعت بیمه اشاره کرد و بیان داشت: از جمله این شاخص ها ضریب نفوذ است که در حال حاضر طبق گزارش، ضریب نفوذ بیمه به 1.9 درصد است که این نسبت حق بیمه تولیدی به تولید ناخالص ملی است. شاخص دیگر سرانه است که به 260 هزار تن رسیده است که این نوع شاخص ها بین المللی است و نسبت حق تولیدی به جمعیت کشور می باشد.

مدیر کل برنامه ریزی و توسعه بیمه ایران درباره شاخص سوم بیمه ها گفت: شاخص سوم ضریب خسارت است که در صنعت بیمه کشور تا پایان سال گذشته 85 درصد بوده است. این یعنی شرکت های بیمه از هر صد ریالی که به عنوان حق بیمه دریافت کرده اند، 85 ریال آن را بابت خسارت به بیمه گذارها پرداخت کرده اند.

وی اضافه کرد: اگر به این ضریب و نسبت، هزینه های اداری شرکت بیمه و کارمزد فروش را هم اضافه کنیم، تحت عنوان ضریب ترکیبی در دنیا شناخته می شود که در کشور ما از 95 درصد فراتر خواهد رفت. در این سال 46 بیمه نامه در کشور صادر شده است و حدود 20 میلیون فقره خسارت پرداخت شده است.

حسینی درباره وضعیت صنعت بیمه در جهان اظهار داشت: در صنعت بیمه جهانی بخش عمده حق بیمه ها مربوط به بیمه های عمر است در حالی که در کشور ما مربوط به بیمه های شخص ثالث است. از لحاظ رتبه بندی جهانی، رتبه ایران از نظر تولید حق بیمه در جهان 45 است و در منطقه نیز رتبه 5 را داریم. از نظر حق بیمه سرانه رتبه 70 جهان را در اختیار داریم.

وی ادامه داد: از نظر ضریب نفوذ رتبه 60 جهان را در اختیار داریم و از لحاظ حق بیمه زندگی رتبه کشور ما 57 است. البته جدای از این ده درصدی که در بیمه های زندگی است، بیمه های بازنشستگی و مستمری که در سایر صندوق ها و خارج از بیمه های بازرگانی ارائه می شود، در این محاسبه لحاظ نشده است.

مدیر کل برنامه ریزی و توسعه بیمه ایران در خصوص میزان ضریب خسارت در جهان، بیان داشت: در دنیا ضریب خسارت بیش از 90 درصد است. عمده سود شرکت های بیمه در دنیا از محل سرمایه گذاری منابع خود به دست می آورند. در واقع آنها معادل حق بیمه ای که دریافت می کنند را به عنوان خسارت پرداخت می کنند. بنابراین رقابت در شرکت های بیمه جهان به این گونه است که هزینه های خودشان را به حداقل برسانند و با نرخ های پایین تر خدمات بهتری را ارائه بدهند و سودشان را از طریق سرمایه گذاری بیمه ها به دست بیاورند.

در ادامه علیرضا بیانیان با اشاره به بیمه های کشورهای جهان گفت: منابع شرکت های بیمه یعنی هم ذخایر فنی و هم سرمایه هایشان به عنوان پشتوانه بیمه عمل می کند. بر همین اساس بیمه مرکزی که ناظر بر شرکت های بیمه است، آئین نامه های مختلفی دارد که یکی از آنها، نحوه محاسبه ذخایر فنی شرکت های بیمه است که بر اساس آن شرکت را مجبور می کند در هر سال با توجه به درآمد حاصل از محل منابع حق بیمه ها، ذخایر فنی را محاسبه کنند که این ذخایر معاف از مالیات است.

وی با بیان اینکه یکی ازمهمترین ذخایر، ذخایر خسارات معوقه است، عنوان داشت: یکی از علامت سوالات بزرگی که در صنعت بیمه داریم، محاسبه دقیق خسارات معوقه است، زیرا به دلیل هزینه در صورت سود و زیان تاثیرمی گذارد و سود شرکت را پایین می آورد. معمولا در مجمع های عمومی این رقم را پایین تر محاسبه می کنند تا بتوانند سود بالاتری اعلام کنند و پاداش های هیئت مدیره را دریافت کنند و اگر شرکت بیمه ضربه خورده است، به همین خاطر بوده است.

این استاد دانشگاه با اشاره به آئین نامه بیمه مرکزی بیان داشت: بر اساس این آئین نامه شرکت های بیمه باید 30 درصد منابع را به عنوان سپرده بانکی قرار دهند و ده درصد را به عنوان ساختمان کنار بگذارند. شرکت های بیمه از همین منابع تامین می شود زیرا سود شرکت های بیمه از منافع بیمه بسیار اندک است ولی سود از محل سپرد گذاری است که می تواند تعهدات را بازپرداخت کند.

مدیر اسبق بیمه کشور فعالیت در حوزه بیمه ارزان قیمت را کم اعلام کرد و عنوان داشت: بیمه های ارزان قیمت می تواند پشتوانه ای برای شرکت بیمه و حامی برای اقشار ضعیف تر باشد. با حوادث طبیعی مانند طوفان ها و زلزله ها و سیل ها می توان از این نوع بیمه ها استفاده کرد و با یک حق بیمه حداقلی این کار صورت بگیرد.

حسینی بیمه اعتبار در دنیا رایج است و یکی از محصولات یمه ای است که ارائه می شود در کشور ما به دلیل اینکه سیستم های رتبه بندی و اعتبار سنجی مشتریان گسترش پیدا نکرده و وجود ندارد، اصلا شرکت های بیمه تمایلی به بمه های اعتباری ندارند و این رشت سهم بسیار کمی در بازار بیمه ای ما دارد و ضریب خسارتش هم از صد در صد همه سال ها بالاتر بوده و فعالیت اندکی دارند.

وی در خصوص شفافیت شرکت های بیمه اشاره داشت و گفت: شرکت های بیمه مجامع سالیانه و پایان سال مالی برگزار می کنند و همچنین چون شرکت های بیمه در بورس ثبت شده اند و عمدتا سهامشان در بورس ثبت می شود اینها هم از لحاظ شفافیت مورد اثبات است.

بیانیان با بیان اینکه کارت های اعتباری را شرکت بیمه صادر نمی کند، گفت: شرکت بیمه برای بانکی که صادر کننده اعتبار است یک پوشش بیمه ای اعتبار می دهد. بنابراین اگر کسانی که بانک کارت اعتباری به آنها داد و اقساطشان را به موقع پرداخت نکردند، بر اساس مکانیزم و سازوکارهای بیمه ای و قانون اعداد بزرگ در قبال حق بیمه ای که دریافت می کنند، شرکت بیمه می آید جایگزین فرد می شود و اقساط را پرداخت می کند و خودش جایگزین می شود و آن را بازیافت می کند و این چیز خارج از بیمه نیست.

وی به وزرت بهداشت و نیروی انتظامی اشاره کرد و در خصوص سهم بیمه این دو نهاد گفت: هر بیمه ثالثی که صادر می شود بیمه گذار باید 10 درصد به وزارت بهداشت اُوِر بدهد، پنج درصد برای بیمه نیروهای انتظامی. طبق برنامه پنجم باید سوانحات رانندگی تا 10 درصد کاهش پیدا می کرد  البته این رقم کاهش پیدا کرده منتها خسارات بالاتر رفته است. علتش هم این است که به علت تخفیف هایی که شرکت های بیمه روی بیمه ثالث می دهند باعث شده این ضریب بالا برود.

وی افزود: در کنار این در نظر  بگیرید که ده درصدی که وزارت بهداشت و پنج درصدی که نیروی انتظامی باید هر شش ماه یکبار به بیمه مرکزی اطلاع می دادند انجام نشده یعنی در نه سال گذشته فقط دو گزارش رفته و رقمی که پرداخت شده حدود  3500 میلیارد تومان است و چیزی که همواره بیمه مرکز خواسته و حتی شرکت های بیمه، شاف سازی است که این پول ها را صرف چه کارهایی کرده اند. وزارت بهداشت باید پاسخ دهد که چه میزان بابت حادثه دیدگان و کسانی که صدمه دیده اند و به بیمارستان ها مراجعه کرده اند، هزینه کرده است؟ نیروی انتظامی باید پاسخ دهد، چه مقداری صرف خرید تجهیزات کرده اید و چه میانی باعث شدید کاهش تصادفات و کاهش فوت شکل بگیرد.

در ادامه احمد آریایی نژاد  با اشاره به اینکه صنعت بیمه در قسمت های مختلف به خصوص در بخش خدمات درمانی مشکل دارد، افزود: بیمه ها آورده ای از طرف بیمه شوندگان دارند و قطعا سرمایه گذاری هایی روی اینها می شود که به هنگام نیاز پرداختی به بیمه شوندگان مستقیم یا غیر مستقیم داشته باشند. اما این حمایت ها به خوبی صورت نمی گیرد و پیداست که بین ورودی و خروجی مشکلی هست.

وی افزود: من فکر می کنم بیمه ها از مسیر خودشان خارج شده اند و به جز اینکه در خدمت بیمه باشند در خدمت جاهای دیگری هم هستند.

عضو هیئت ریسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در خصوص عدم شفافیت در بیمه ها گفت: اینکه گفته می شود بیمه ها شفاف هستند یا خیر، این مشکلات می تواند دو علت داشته باشد، یکی بگوییم رکود اقتصادی است و بر روی بیمه ها هم تاثیر گذاشته و آسیب زده و یکی اینکه بگوییم شفافیت ظاهری است.

وی ادادمه داد: ما می توانیم صنعت بیمه خودمان را با کشورهای دیگر مقایسه کنیم، چگونه می شود بیمه در کشورهای دیگر باهمین اوضاع اقتصادی، حتی بیشتر از این خدمات می دهد ، آیا دریافتی شان بیشتر است ؟

قابل ذکر است؛ برنامه "گفت‌وگوی اقتصادی" هر روز ساعت 14:30 الی 15:45 از شبکه رادیویی گفت‌وگو پخش می شود.