چهارشنبه ۱۲ آذر ۱۴۰۴ - 2025 December 03 - ۱۱ جمادی الثانی ۱۴۴۷
۱۲ آذر ۱۴۰۴ - ۱۲:۴۰

شمارش معکوس برای تحویل جنگنده‌های سوخو-۳۵ آغاز شد

نشانه‌ها از آغاز ساخت این جنگنده‌ها برای تهران
کد خبر: ۸۲۸۷۴۷

شمارش معکوس برای تحویل جنگنده‌های سوخو-۳۵ آغاز شد

به گزارش ایران اکونومیست؛ نشنال اینترست در گزارشی تازه احتمال فروش جنگنده‌های پیشرفته سوخو-۳۵ روسیه به ایران را بررسی کرده و این اقدام را بخشی از سیاست کرملین برای حفظ و تقویت روابط نزدیک خود با تهران دانسته است.

در حالی که سال‌هاست شایعات درباره تحویل احتمالی سوخو-۳۵ به ایران مطرح می‌شود، گزارش‌های جدید نشان می‌دهند که این معامله اکنون ممکن است در مرحله اجرا قرار داشته باشد.

طبق گزارش رسانه «یونایتد ۲۴ مدیا»، مسکو به‌طور مخفیانه ساخت جنگنده‌های سوخو-۳۵ — که ناتو آن را با نام «فلانکر-ای» (Flanker-E) می‌شناسد — برای ایران کرده است.

این رسانه اسنادی منتشر کرده که ادعا می‌کند بدنه این جنگنده‌ها در چند کارخانه هوانوردی روسیه، از جمله «کارخانه هوانوردی یوری گاگارین کومسومولسک-آن-آمور»، «شرکت تحقیقاتی و تولیدی زِوزدا» و «شرکت یاکوولف» در حال تولید هستند.

انتشار این خبر پس از افشای اسناد داخلی شرکت دولتی صنایع دفاعی روسیه، «روستک»، در ماه اکتبر صورت گرفت؛ اسنادی که جزئیات یک قرارداد تسلیحاتی ۶.۵ میلیارد دلاری برای فروش ۴۸ فروند سوخو-۳۵ به ایران در آینده نزدیک را شرح می‌داد.

اشاره مقامات ایرانی به خرید سوخو-۳۵

سرتیپ خلبان حمید واحدی، فرمانده وقت نیروی هوایی ارتش ایران، در سال ۲۰۲۳ به‌طور مستقیم احتمال خرید این جنگنده‌ها از روسیه را مطرح کرده بود. او گفته بود:«در خصوص خرید سوخو-۳۵ باید گفت که ما به آن‌ها نیاز داریم، اما زمان اضافه‌شدنشان به ناوگان هنوز مشخص نیست و این موضوع به تصمیم مقامات عالی‌رتبه بستگی دارد.»

مشخصات فنی سوخو-۳۵

سوخو-۳۵، جنگنده‌ای تک‌سرنشین و پیشرفته است که نخستین بار در سال ۲۰۰۷ معرفی شد و تاکنون بیش از ۱۵۱ فروند از آن تولید شده است.
مشخصات این جنگنده:

  • طول بدنه: ۲۱.۹ متر

  • فاصله دوسر بال: ۱۵.۳ متر

  • وزن کلی: ۳۴,۵۰۰ کیلوگرم

  • پیشران: دو موتور توربوفن «ساترن AL-41F1S» با پس‌سوز

  • حداکثر سرعت در ارتفاع بالا: ۲.۲۵ ماخ

  • حداکثر سرعت در ارتفاع پایین: ۱۴۰۰ کیلومتر بر ساعت

  • سقف پرواز: ۱۸ هزار متر

  • برد عملیاتی: ۱۵۸۰ کیلومتر در ارتفاع پایین تا ۳۶۰۰ کیلومتر در ارتفاع بالا

جزئیات اسناد لو رفته

ناوگان فعلی ایران ، احتمالاً با ورود سوخو-۳۵ شاهد افزایش قابل‌توجه توان رزمی خواهد بود.

به گزارش «آسیا تایمز»، هکرهای اوکراینی نخستین گروهی بودند که اسناد افشاشده را منتشر کردند؛ اسنادی که به‌ظاهر نشان می‌دهد معامله فروش سوخو-۳۵ بین ایران و روسیه نهایی شده است.

این اسناد شامل بیش از ۳۰۰ فایل از شرکت «روستک» است که در آن‌ها کدی مخصوص مشتری ایرانی درج شده است.

بر اساس این اسناد، هر جنگنده قرار است با سامانه جنگ الکترونیک EM175 «خیبینی» (Khibiny-M) و رادار «ایربیس-ای» (Irbis-E) تجهیز شود. همچنین گفته شده که مونتاژ نهایی ممکن است در پایگاه هوایی شهید بابایی اصفهان و تحت نظارت مقامات ایرانی انجام گیرد.

چرا روسیه به دنبال فروش سوخو-۳۵ به ایران است؟

به نوشته تحلیلگر نشنال اینترست، روابط دفاعی روسیه و ایران طی سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از جنگ اوکراین و خروج آمریکا از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵، روندی رو به تقویت داشته است.

هر دو کشور در پی شرایط بین‌المللی و تحریم‌های گسترده، برای تأمین نیازهای نظامی خود increasingly به یکدیگر اتکا کرده‌اند.

همزمان با موج حملات پهپادی روسیه علیه اوکراین، گزارش‌های متعددی از ارسال پهپادهای شاهد توسط ایران منتشر شد؛ موضوعی که تحلیلگران آن را مقدمه‌ای برای معامله بزرگ‌تر جنگنده‌های سوخو-۳۵ می‌دانند.

نویسنده در پایان یادآوری می‌کند که روسیه در جریان درگیری ۱۲ روزه ایران و اسرائیل در تابستان گذشته دخالتی نکرد. از این رو، تحویل جنگنده‌های سوخو-۳۵ می‌تواند اقدامی از سوی کرملین برای حفظ و تقویت روابط خوب با تهران باشد.

در حالی که پیش‌تر هکر‌های اوکراینی اسنادی را فاش کرده بودند که خبر از تحویل ۴۸ فروند جنگنده سوخو ۳۵  بین سال‌های ۲۰۲۶ تا ۲۰۲۸ می‌داد؛ برخی رسانه‌های اوکراین خبر از آغار تولید ۱۶ فروند سوخو ۳۵ برای ایران داده‌اند.

 

 گفتنی است رسانه اوکراینی United24 مدعی شده‌است که به اسنادی دست یافته که نشان می‌دهد روسیه به صورت محرمانه در حال ساخت جنگنده‌های پیشرفته سوخو-۳۵ برای ایران است.

بر اساس این ادعا، حدود ۱۶ فروند از این جنگنده‌ها وارد خط تولید شده، و روند ساخت آن‌ها در مراحل مختلف پیشرفت قرار دارد.

 
این گزارش می‌افزاید اسناد منتشرشده، جزئیاتی از همکاری‌های نظامی میان مسکو و تهران را آشکار می‌کند که تاکنون به صورت رسمی از سوی هیچ‌یک از دو کشور تأیید نشده‌است.
مقام‌های ایرانی و روسی هنوز واکنشی به این گزارش نشان نداده‌اند.

قرارداد ایران برای خرید سوخو ۳۵

اسناد منسوب به هلدینگ روسی KRET نشان می‌دهد ایران قراردادی برای خرید ۴۸ فروند جنگنده سوخو-۳۵ با سامانه‌های جنگ الکترونیک L-265 و L-277 امضا کرده است؛ گزارشی که اگر تأیید شود می‌تواند موازنه هوایی در منطقه و تقابل با ناوگان اسرائیل (F-15، F-16 و F-35I) را دگرگون کند.
 
انتشار مجموعه‌ای از اسناد منسوب به هلدینگ «کرت» روسیه توسط هکرهای اوکراینی بار دیگر بحث خرید جنگنده‌های نسل چهار و نیم جنگنده سوخو ۳۵ از سوی ایران را زنده کرده‌است.
 
تاکنون اخبار متعددی از ورود این هواپیما به ناوگان ایران منتشر شده‌است و بر اساس آخرین اخبار تایید نشده، پنج فروند به ایران آمده‌است. البته ما نمی‌توانیم تا زمانی که تصاویر این جنگنده در ایران منتشر شود این اخبار را تایید یا تکذیب کنیم.
 

 اسنادی که از سوی منابع اوکراینی افشا شده، نام ایران را با کد «۳۶۴» به‌عنوان مشتری ۴۸ فروند سوخو-۳۵ ذکر می‌کند و جزئیات دقیقی درباره سامانه‌های جنگ الکترونیک، رادار، تجهیزات پشتیبانی و ارزش قرارداد ارائه می‌دهد.

اگر صحت این اطلاعات تأیید شود، ایران به یکی از بزرگ‌ترین خریداران سوخو-۳۵ در جهان بدل می‌شود؛ موضوعی که نه‌تنها از منظر فنی و عملیاتی بلکه در توازن هوایی خاورمیانه و تقابل با نیروی هوایی اسرائیل نیز اهمیت مضاعف دارد.

 

جزئیات قرارداد در اسناد فاش‌شده

بر اساس داده‌های منتشرشده، ایران با سفارش ۴۸ فروند سوخو-۳۵ در جایگاه نخست مشتریان این جنگنده قرار گرفته است. قرارداد اصلی در سال ۲۰۱۹ امضا شده، پرداخت‌های اولیه در بازه ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ صورت گرفته و زمان تحویل بین سال‌های ۲۰۲۶ تا ۲۰۲۸ تعیین شده‌است.

 

ویژگی‌های برجسته در قرارداد

  • بسته جنگ الکترونیک (EW): شامل پادهای L-265 «خیبینی» با دو نسخه آر و پی برای فریب و اخلال رادارهای دشمن.

  • سامانه کالیبراسیون L-277: برای تست و اطمینان از کارکرد دقیق سامانه‌های جنگ الکترونیک.

  • سامانه هشدار فروسرخ و راداری: برای افزایش بقا در برابر موشک‌های هوا به هوا و زمین به هوا.

  • قطعات یدکی و پشتیبانی بلندمدت: موسوم به ZIP-G، برای پایداری عملیات در سال‌های بعد.

  • ارزش قرارداد الکترونیک: حدود ۵۸۸ میلیون یورو.

  • قیمت هر فروند برای ایران: معادل ۱.۷۷ برابر نسخه داخلی روسیه، کمتر از کشورهای دیگری چون الجزایر و اتیوپی که بیش از ۲ برابر می‌پردازند. (نکته مهم در این اسناد این است که نمونه‌های داده‌شده‌به کشورهای دیگر نمونه صادراتی با کاهش توانایی است و تنهای نمونه ایران مشابه ارتش روسیه است.)

 

جدول خلاصه قرارداد

قلم جزئیات
مشتری ایران (کد ۳۶۴)
تعداد سفارش ۴۸ فروند Su-35
سال عقد قرارداد ۲۰۱۹
زمان تحویل ۲۰۲۶ تا ۲۰۲۸
پرداخت‌ها ۲۰۲۲–۲۰۲۳
ارزش بخش الکترونیک ۵۸۸ میلیون یورو
سامانه‌های اصلی پادهای L-265، سامانه تست L-277، حسگرهای هشدار
قیمت نسبی ایران ~۱.۷۷ برابر نسخه داخلی (کمتر از دیگر مشتریان)

مشخصات سوخو ۳۵ ایران

سوخو-۳۵ (نسخهٔ نزدیک به نمونهٔ داخلی روسیه) یک جنگنده سنگین چندمنظوره، با دو موتور رانش‌بردار است که برای برتری هوایی و مأموریت‌های چندمنظوره طراحی شده. پیشرانه‌های Saturn AL-41F1S با نازل‌های بردار رانش به آن مانورپذیری بسیار بالا در نبرد نزدیک می‌دهند. رادار اصلی غالباً N035 Irbis-E (PESA) اعلام می‌شود که برد تشخیص طولانی و توان درگیری هم‌زمان چند هدف را دارد؛ همچنین حسگر IRST (مثلاً OLS-35) برای کشف فروسرخ نصب می‌شود.

 
سوخو-۳۵ سوخو-۳۵

از نظر مسلحاتی، Su-35 می‌تواند مجموعه‌ای از موشک‌های هوا به هوا (R-73, R-77, R-27, R-37M)، موشک‌های هوا به سطح/ضدکشتی (Kh-31, Kh-35 و انواع بمب هدایت‌شونده) و توپ ۳۰ میلی‌متری GSh-30-1 را حمل کند.

بار تسلیحاتی کلی در حدود هشت تن و تعداد جایگاه خارجی تا ۱۲ نقطه حمل گزارش می‌شود. ابعاد هواپیما، برد و سرعت مطابق استاندارد Su-35S است: طول حدود ۲۱.۹ متر، فاصله بال حدود ۱۵.۳ متر، ارتفاع نزدیک ۵.۹ متر، و بیشینه سرعت نزدیک به Mach 2.۲–۲.۲۵ در ارتفاعات بالا.

برد عملیاتی و شعاع رزمی به پیکربندی تسلیحاتی و باک‌های سوخت بستگی دارد (شعاع رزمی عملیاتی معمولاً در بازهٔ ۱۲۰۰–۱۶۰۰ کیلومتر و برد انتقال/فِری نزدیک به ۳۶۰۰ کیلومتر گزارش شده‌است). پایداری عملیاتی و اثربخشی نهایی بسته به یکپارچه‌سازی EW، آموزش خدمه و زنجیرهٔ پشتیبانی و قطعات خواهد بود.

جدول مشخصات فنی (مشخصات احتمالی Su-35 منسوب به سفارش ایران)

قلم مشخصات احتمالاً مندرج / عمومی
نوع و نسخه Su-35 (نسخهٔ نزدیک به نمونهٔ داخلی روسیه — Su-35S / Su-35SM معادل)
تعداد سفارش (طبق سند) ۴۸ فروند
نقش اصلی برتری هوایی و چندمنظوره (عرصه هوایی، حمله نقطه‌ای و مقابله با تهدیدهای هوایی)
طول ≈ ۲۱.۹ متر
فاصله بال (Wingspan) ≈ ۱۵.۳ متر
ارتفاع ≈ ۵.۹ متر
وزن خالی / بیشینهٔ برخاست وزن خالی ≈ ۱۷–۱۸ تن (تقریبی) / بیشینهٔ برخاست ≈ ۳۴–۳۵ تن
پیشرانه ۲ × Saturn AL-41F1S (موتور با نازل بردار رانش – Thrust-vectoring)
رانش هر موتور ≈ ۱۴,۵۰۰ kgf (≈ ۱۴۲ kN) با پس‌سوز (مقدار تقریبی بسته به مرجع)
حداکثر سرعت ≈ Mach 2.2–۲.۲۵ (در ارتفاع بالا) — ≈ ۲,۳۰۰–۲,۴۰۰ km/h (تقریبی)
سقف عملیاتی ≈ ۱۸,۰۰۰ متر (تقریبی)
برد انتقال (فِری) ≈ ۳,۶۰۰ کیلومتر (بدون بار اضافی، تقریبی)
شعاع رزمی ≈ ۱,۲۰۰–۱,۶۰۰ کیلومتر (بسته به پیکربندی ماموریت)
رادار اصلی N035 Irbis-E (PESA) — برد تشخیص بلند و توان درگیری چند هدف (پیکربندی احتمالی)
حسگرهای تکمیلی OLS-35 IRST (اپتوالکترونیک جلو)، هشدارهای راداری و فروسرخ
بسته جنگ الکترونیک (طبق سند) پادهای L-265 (Khibiny)، سامانهٔ تست/کالیبراسیون L-277، قطعات یدکی (ZIP)
سلاح‌های هوا به هوا قابل حمل R-73 (کوتاه‌برد، حرارتی)، R-77 (متوسط/راه‌یاب راداری)، R-27 (نسخه‌های مختلف)، R-37M (برد بلند)
سلاح‌های هوا به سطح/ضدکشتی Kh-31, Kh-35, بمب‌های هدایت‌شونده و موشک‌های بردکوتاه‌تا‌متوسط (بسته به یکپارچه‌سازی)
بارمسلحاتی کلی ≈ ۷,۰۰۰–۸,۰۰۰ کیلوگرم (تقریبی؛ روی تا ۱۲ جایگاه خارجی)
توپ داخلی ۱ × GSh-30-1 (30 mm)
نقاط نصب / هاردپوینت تا ۱۲ جایگاه خارجی (بسته به پیکربندی)
تجهیزات دفاعی و ارتباطی لینک‌های داده، سیستم‌های هشدار/مقابله، و بستهٔ EW خارجی (طبق سند L-265)
زمان‌بندی تحویل (طبق سند) بازهٔ ۲۰۲۶–۲۰۲۸ (تحویل و زمان‌بندی مونتاژ/تزریق قطعات)
قیمت (برابر با نسخه داخلی) طبق سند: ایران ≈ ۱.۷۷ × قیمت نسخهٔ داخلی روسیه (مقایسه‌ای، عدد مطلق قرارداد ممکن است شامل بسته‌های پشتیبانی باشد)
نکات عملیاتی عملیاتی‌سازی بستگی به یکپارچه‌سازی نرم‌افزاری/سخت‌افزاری، آموزش خلبانان، پشتیبانی لجستیکی و دسترسی به قطعات دارد.

سوخو-۳۵ و بسته جنگ الکترونیک؛ چه تغییری رخ می‌دهد؟

سوخو-۳۵ از خانواده‌ی جنگنده‌های سنگین روسی با طراحی دوباله و موتورهای AL-41F1S است. ویژگی برجسته آن استفاده‌از رانش‌بردار برای مانورهای پیچیده‌در نبرد نزدیک است؛ قابلیتی که در اکثر جنگنده‌های غربی وجود ندارد. اما نقطه تحولی که اسناد فاش‌شده نشان می‌دهند، تجهیز این هواپیماها به مجموعه کامل سامانه‌های جنگ الکترونیک و هشدار است.

  • پادهای L-265 (خیبینی): این سامانه قادر به ایجاد اختلال فعال روی رادارهای دشمن، ایجاد اهداف کاذب و کاهش احتمال قفل شدن موشک‌های هدایت راداری است.

  • سامانه L-277: برای تست و کالیبراسیون پادها طراحی شده، و اطمینان می‌دهد که عملکرد سامانه‌ها در شرایط عملیاتی حفظ شود.

  • هشدار فروسرخ و راداری: به خلبان امکان می‌دهد تهدیدها را زودتر شناسایی کند و واکنش‌های مقابله‌ای مانند شراره (Flare) یا چف را به‌موقع اجرا کند.

این ترکیب، در صورت کارکرد واقعی، می‌تواند میزان بقا و کارایی جنگنده‌های ایرانی را در میدان‌های هوایی چند برابر افزایش دهد.

 
سوخو-۳۵ سوخو-۳۵
 
 
 
 
سوخو ۳۵ سوخو ۳۵

R-37 (یا R-37M)

موشک هوا به هوای برد خیلی‌بلند روسی که برای هدف‌گیری انواع اهداف با اولویت هواگردهای حامل فرماندهی/هواگردهای هشدار زودهنگام (AWACS)، تانکرها و هواپیماهای بلندپرواز طراحی شده‌است. نسخه‌های به‌روزتر (R-37M) از هدایت «پیش‌سفری اینرسی + لینک داده» برای مسیر اولیه و هدایت نهایی با خانه‌ماسکهٔ راداری فعال (active radar homing) بهره‌می‌برند؛ تولیدکنندگان و منابع مختلف برد عملیاتی آن  حدود ۳۰۰ تا۴۰۰ کیلومتر، که بسته به ارتفاع و سرعت پرتابگر متغیر است.

R-37 جثه‌ای بزرگ‌تر و سرجنگیِ نسبتاً سنگین‌تر دارد و با سرعت بسیار بالا (در سطوح چند برابر ماخ) طراحی شده تا امکان درگیری با اهداف دور و با سامانه‌های پشتیبانی الکترونیکی را فراهم کند؛ در عمل اثربخشی آن به داده‌برداری دقیق، لینک دادهٔ پایدار و یکپارچه‌سازی با رادار/سامانهٔ پرتابگر بستگی دارد.

R-77 (معروف به RVV-AE / AA-12 «Adder»)

 این موشک هوا به هوای میان‌برد روسی معادل غربیِ AMRAAM است و برای درگیری در میدان‌های هوایی چندمنظوره طراحی شده؛ نسخه‌های اولیه دارای سِیکِر راداری فعال، کنترل سطوح کنترلی مشبک (lattice/ring) یا بالچه‌ای و هدایت اینرسی به‌همراه لینک میانی‌پروازی‌اند. برد نسخه‌های متعارف حدود ۶۰–۱۱۰ کیلومتر گزارش می‌شود (بسته به زیرنسخه و شرایط)، و نسخه‌های ارتقاءیافته برد و دقت بیشتری دارند.

R-77 برای استفاده از روی پلتفرم‌های خانوادهٔ Su/MiG طراحی شده و به‌خاطر وزن و اندازهٔ متوسطش گزینه‌ای مناسب برای نقش‌های چابک هوابه‌هوای مدرن است؛ مزیت کلیدی‌اش توانِ رهگیریِ فعالِ مستقل در فاز نهایی و تطبیق‌پذیری با تاکتیک‌های شبکه‌محور و شلیک از فاصلهٔ خارج از بردِ موشک‌های کوتاه‌برد دشمن است. (اعداد برد و سرجنگی در منابع مختلف متفاوت گزارش شده‌اند؛ ارقام بالا تخمینی و وابسته به نسخهٔ دقیق هستند.)

موشک جدید R-77M 

این موشک که در منابع روسی و تحلیلی با نام‌های Izdelie 180، K-77M یا R-77M شناخته می‌شود، نسخهٔ ارتقا‌یافته‌ای از خانوادهٔ R-77 است و ویژگی‌های قابل‌توجهی دارد:

  • رده و مأموریت: موشک هوا به هوای فراتر از برد دید بصری (BVR) با هدایت رادار فعال در مرحلهٔ نهاییِ.
  • برد: مقالات تحلیلی و گزارش‌های نظامی برد این نسخه را تا حدود ۱۹۰–۲۰۰ کیلومتر گزارش می‌کنند که نسبت به نسخهٔ پایهٔ R-77 افزایش قابل‌توجهی است.
  • هدایت: هدایت این موشک ترکیبی (هدایت داخلی/اینرسی در مسیر، به‌روزرسانی میدانی از طریق لینک داده، و رادار فعال در مرحلهٔ نهایی) است.
  • سر جنگی و عملکرد: دارای سرِ جنگیِ خسارت‌زایِ تکه‌تکه‌شونده و قابلیت تحمل بارهای g بالا و عملکرد در ارتفاعات بلند گزارش شده‌است.
  • سکوهای پرتاب: منابع خبری و تحلیلی نشان می‌دهند که این موشک برای پرتاب از جنگنده‌های مدرن روسی مانند Su-35 و Su-57 طراحی شده، و برای نسل جدید میگ ۲۹ که هم اکنون به ایران رسیده، عملیاتی شده‌است.

این موشک را می توان نمونه روسی AIM-120D دانست. موشکی کلیدی که روی اف ۱۵،اف۱۶، اف ۱۸، اف ۲۲ و اف ۳۵ نصب است.

از طرفی این موشک شباهت‌هایی هم با موشک معروف پی ال ۱۵ چینی دارد که در جنگنده‌های جی ۲۰، جی ۳۵ و جی ۱۰ استفاده شده‌است. این موشک در درگیری اخیر بین پاکستان و هند موفق شد از یک جنگنده جی ۱۰ چینی شلیک شود و  پیشرفته‌ترین جنگنده‌ی فرانسوی، داسو رافال را سرنگون کند. 

مقایسه با رقبای اسرائیلی: F-15، F-16 و F-35

نیروی هوایی اسرائیل سال‌هاست بر سه ستون اصلی بنا شده: جنگنده‌های سنگین F-15 برای برتری هوایی و حمله عمقی،

F-16ها به‌عنوان ستون چندمنظوره، و F-35I Adir به‌عنوان نسل پنجم با توان نفوذ و پنهان‌کاری. مقایسه مستقیم این ناوگان با سوخو-۳۵ تصویری روشن از نقاط قوت و ضعف هر طرف به دست می‌دهد.

جدول مقایسه فنی

معیار Su-35 (ایران) F-15 (اسرائیل) F-16 (اسرائیل) F-35I Adir (اسرائیل)
رادار Irbis-E (PESA، برد بلند، رهگیری چندهدف) APG-82 AESA (برد بلند، پردازش پیشرفته) APG-83 AESA (برد متوسط، دقیق) APG-81 AESA (یکپارچه با حسگرها)
پنهان‌کاری محدود (RCS کاهش‌یافته) محدود تقریباً بدون پنهان‌کاری کامل نسل پنجم
جنگ الکترونیک پادهای L-265 + سامانه تست بسته EW پیشرفته آمریکایی EW سبک‌تر، اما مؤثر EW بسیار پیشرفته + اصلاحات بومی
مانورپذیری بسیار بالا، رانش‌بردار متوسط (تمرکز بر بار سلاح و برد) چابک اما برد کمتر کمتر مانوری، اما برتر در بقا
بار مسلحاتی ~۸ تُن بیش از ۱۰ تُن ~۷ تُن محدود در محفظه داخلی، با دقت بالا
شبکه‌بندی وابسته به توان بومی ایران متصل به شبکه آمریکا/ناتو متصل به شبکه آمریکا/ناتو ادغام کامل با سامانه‌های اسرائیلی
سوخو-۳۵ سوخو-۳۵

سوخو-۳۵ در برابر F-15

F-15 از دهه‌ها پیش ستون اصلی برتری هوایی اسرائیل بوده، و نسخه‌های جدیدتر آن با رادارهای AESA و توان حمل بار سنگین سلاح، همچنان خطرناک باقی مانده‌اند.

در مقایسه با آن، سوخو-۳۵ ایران اگرچه بار مسلحاتی کمتری نسبت به F-15 دارد، اما از نظر مانورپذیری و سامانه‌های جنگ الکترونیک توان رقابتی بیشتری در نبردهای نزدیک خواهد داشت. F-15 اما در برد عملیاتی و توان حملات عمقی دست بالا را حفظ می‌کند.

اف ۱۵ اسرائیل اف ۱۵ اسرائیل

سوخو-۳۵ در برابر F-16

F-16 جنگنده‌ای چندمنظوره، و سبک‌تر است که در تعداد زیاد در خدمت اسرائیل باقی مانده‌است. نقاط قوت آن به‌روز شدن با رادارهای AESA و کارایی در مأموریت‌های سریع و تاکتیکی است. با این حال، در تقابل مستقیم، سوخو-۳۵ از نظر قدرت موتور، مانور و رادار بردبلند Irbis-E، برتری محسوسی نسبت به F-16 دارد.

بنابراین F-16 بیشتر برای عملیات پشتیبانی، حمله سبک و همکاری شبکه‌ای به کار گرفته خواهد شد، نه مقابله مستقیم با سوخو-۳۵.

Rampage-f16 اف ۱۶ اسرائیل

سوخو-۳۵ در برابر F-35I

مهم‌ترین رقیب برای سوخو-۳۵، بدون شک F-35I Adir اسرائیل است. این جنگنده نسل پنجم با طراحی پنهان‌کار، رادار AESA APG-81 و ادغام کامل حسگرها، برای نفوذ در عمق دفاع‌های هوایی طراحی شده‌است. در حالی که سوخو-۳۵ بر مانور و قدرت موتور تکیه دارد، F-35I با پنهان‌کاری و شبکه اطلاعاتی دست بالا را دارد. به بیان ساده، سوخو-۳۵ در نبرد نزدیک می‌تواند خطرناک باشد، اما رسیدن به مرحله نبرد نزدیک با جنگنده‌ای مثل F-35 که پیش از ورود به برد دیداری حمله می‌کند، کار ساده‌ای نیست.

شکارچی اف-۳۵ جنگنده اف ۳۵

تحلیلی فراتر از اعداد

  1. مزیت ایران: در صورت تحویل واقعی، ایران به جنگنده‌هایی مجهز به جنگ الکترونیک می‌رسد که می‌توانند سامانه‌های راداری دشمن را به چالش بکشند. مانورپذیری بالای سوخو-۳۵ در نبرد نزدیک نیز یک مزیت سنتی محسوب می‌شود.

  2. مزیت اسرائیل: F-35I با پنهان‌کاری، رادار AESA و ادغام اطلاعاتی، توان نفوذ به عمق دفاع‌های هوایی و حملات نقطه‌ای را دارد؛ چیزی که سوخو-۳۵ فاقد آن است. F-15 نیز به‌دلیل برد زیاد و بار مسلحاتی سنگین، گزینه‌ای برای حملات گسترده، باقی می‌ماند.

  3. پیچیدگی صحنه نبرد: در سناریوی واقعی، تنها قدرت پرنده‌ها تعیین‌کننده‌نیست. پشتیبانی لجستیکی، آموزش خلبانان، سامانه‌های زمینی و شبکه فرماندهی، سرنوشت نبرد را تعیین می‌کنند.

سوخو-۳۵ سوخو-۳۵

پیامدهای منطقه‌ای

  • ایران: با در اختیار داشتن ۴۸ فروند سوخو-۳۵، یک جهش کم‌سابقه در ناوگان هوایی‌اش ایجاد می‌کند.

  • اسرائیل: ناچار است برای حفظ برتری خود بر استفاده از F-35I و ارتقای F-15هایش تمرکز کند.

  • کشورهای عربی: احتمالاً وارد رقابت جدیدی در زمینه خرید تجهیزات پیشرفته‌تر از آمریکا یا اروپا خواهند شد.

  • روسیه: با فروش سوخو-۳۵ به ایران، هم درآمد ارزی کسب می‌کند و هم جایگاه سیاسی خود را در تهران تحکیم می‌بخشد.

سوخو-۳۵ سوخو-۳۵

سوخو ۳۵ و آینده

اسناد فاش‌شده KRET هنوز از سوی هیچ مقام رسمی تأیید نشده‌اند. اما اگر صحت داشته باشند، ایران برای نخستین بار به جنگنده‌ای در کلاس جهانی با بسته کامل جنگ الکترونیک دست می‌یابد. این موضوع نه‌تنها توان دفاعی و تهاجمی تهران را ارتقا می‌دهد، بلکه معادلات امنیتی خاورمیانه را پیچیده‌تر می‌کند. توازن هوایی منطقه، دیگر تنها در اختیار ناوگان غربی و نسل پنجم نخواهد بود؛ بلکه شاهد رقابتی تازه، میان فناوری‌های روسی و غربی خواهیم بود.

سوخو ۳۵ راه میان مدت

ایران در صورت این خرید و اضافه شدن آواکس و جنگنده جی ۱۰ چین، می‌تواند برتری هوایی سابق خود را در منطقه خاورمیانه دیگر بار تا حدودی احیا کند.

ایران به‌عنوان راهِ کوتاه‌مدت جایگزین کردن میگ‌های ۲۹ ذخیره‌ی ارتش روسیه که چندین پله از میگ‌های ۲۹ کنونی ایران مدرن‌تر است را در برنامه دارد.

از طرفی پیوستن یاک‑۱۳۰ نیز در برنامه است. ایران از نظر عملیاتی قدرت استفاده‌از این جنگنده‌ها را به دلیل داشتن خلبان آموزش‌دیده، و زیرساخت دارد.

پیوستن این دو جنگنده، شاید در رقابت با اف‑۳۵ کارایی نداشته باشد. اما می‌تواند به‌عنوان راهی برای شکار پهپادها و موشک‌های کروز کارآمد باشد. (در جنگ ۱۲ روزه، بیش از ۶۰ درصد عملیات اسرائیل توسط پهپادها انجام شده‌است.)

از طرفی ریسک استفاده‌ی اسرائیل از جنگنده‌های اف‑۱۶ و اف‑۱۵ را در عملیات ضد ایران افزایش می‌دهد.

سامانه S‑۴۰۰ و HQ‑۹ هم می‌تواند تا حدودی اف‑۳۵ را با خطر روبه‌رو کند.

اس ۴۰۰

اس ۴۰۰

در میان‌مدت استفاده‌از جنگنده‌ی جی‑۱۰ و سوخو‑۳۵ می‌تواند به همراه هواپیمای هشدار زودهنگام و کنترل هوایی (AEW&C) مانند KJ‑۵۰۰، قدرت بازدارندگی ایران را افزایش دهد.

اما ایران در درازمدت حتماً باید به سراغ استفاده‌از جنگنده‌های نسل پنجم سوخو‑۵۷ روسیه و جنگنده‌های جی‑۲۰ و جی‑۳۵ چینی برود و توسعه جنگنده‌ی بومی را هم در دستور کار قرار دهد.