نخستین تحقیق مفصل در سطح جهانی است که تاثیر این نوشیدنی ها را در زمینه مرگ و میر و نقص عضو ناشی از دیابت، بیماری های قلبی عروقی و سرطان های مرتبط با مصرف آنها بررسی می کند.
در این مطالعه محققان دانشگاه تافتز در آمریکا ، 133 هزار مورد مرگ مرتبط با مصرف این نوشیدنی ها را که منجر به دیابت شده است، به ثبت رساندند.
45 هزار مورد مرگ نیز در عرض یک سال در جهان بر اثر بیماری های قلبی عروقی ناشی از مصرف این نوشیدنی ها و 6450 مورد نیز ناشی از سرطان بوده است.
دکتر داریوش مظفریان رییس دانشکده علوم و تغذیه دانشگاه تافتس در بوستون و سرپرست این گروه تحقیقاتی اعلام کرد: کشورهای زیادی شمار بالای مرگ و میر ناشی از عامل بروز بیماری دیابت مانند نوشابه های گاز دار یا دیگر نوشیدنی ها طعم دار و دارای قند مانند چای سرد را به ثبت می رسانند؛ این در حالی است که کاهش شدید مصرف یا حذف آنها باید اولویت جهانی باشد.
محققان در این مطالعه 62 تحقیق دیابت بر روی 611 هزار و 971 نفر در فاصله زمانی میان سال های 1980 تا 2010 در 51 کشور صورت گرفته بود، بررسی کردند.
محققان همچنین مقادیر قند قابل دسترس درسطح ملی را در 187 کشور بررسی کردند و تناسب آن را با فراوانی دیابت، بیماری های قلبی عروقی و سرطان بر حسب مناطق جغرافیایی و جمعیت به دست آوردند.
تاثیر مصرف نوشابه های گازدار و دیگر نوشیدنی های قنددار بر مرگ و میر به میزان چشمگیری بین جوامع مختلف متفاوت است و از کمتر از یک درصد در ژاپن در بین افراد بالای 65 سال تا 30 درصد بین مکزیکی های کمتر از 45 سال متغیر است.
در میان 20 کشور پرجمعیت دنیا، مکزیک در دوره مورد مطالعه با 405 مورد مرگ در بین یک میلیون نفر بزرگسال یا 24 هزار مورد مرگ در یک سال، بالاترین آمار مرگ و میر مرتبط با مصرف نوشابه های گاز دار و دیگر نوشیدنی های دارای قند را در سال داشت.
آمریکا با 125 مورد مرگ در یک میلیون نفر یا 25 هزار مورد در یک سال در رده دوم قرار داشت.
حدود 76 درصد مرگ های ناشی از مصرف نوشابه های گازدار یا نوشیدنی های دارای قند در کشورهایی با درآمد پایین یا متوسط اتفاق می افتد.
در میان بزرگسالان، میزان ابتلای افراد مسن به بیماری های مزمن مانند دیابت ناشی از مصرف نوشابه های گازدار و دیگر نوشیدنی های شیرین، بیشتر است.
براساس بررسی کارشناسان نوشابه ها دارای مضرات زیادی هستند که برخی از آنها شامل موارد ذیل است:
***مضرات نوشابه های گازدار و تسریع در روند پیری
محققان آمریکایی می گویند: افرادی که روزی دو قوطی نوشابه مصرف می کنند سریع تر از افرادی که هرگز نوشابه نمی نوشند، پیر می شوند.
محققان دانشگاه کالیفرنیا در یک مطالعه متوجه شدند، افرادی که روزی دو قوطی نوشابه مصرف می کنند، تغییراتی در دی.ان.ای آنها ایجاد می شود که سلول های آنها را 4.6 سال پیرتر از افرادی می کند که هرگز نوشابه نمی نوشند.
محققان همچنین متوجه شدند که تلومرهای (قسمت انتهایی کروموزوم که از دی.ان.ای افراد محافظت می کند) در افرادی که نوشابه مصرف می کنند کوتاه تر از سایر افراد است.
به گفته این محققان آسیب نوشابه های گاز دار بیش از چاق کردن افراد است به طوری که به روند پیرشدن سلول ها سرعت می بخشد.
درحالیکه مطالعات قبلی مصرف نوشیدنی های شیرین را با افزایش چاقی و ابتلا به دیابت نوع دو ارتباط داده بودند اما این اولین مطالعه ای است که مصرف نوشابه های شیرین را با پیری زودرس ارتباط می دهد.
***افزایش میل به مصرف خوراکی های شیرین
دکتر هانس پیتر کوبیز، متخصص فیزیولوژی در دانشگاه بنگور انگلیس می گوید: مصرف روزی دو قوطی نوشابه، برداشت افراد از مزه های شیرین را از بین می برد و ولع آنها را به مصرف هر چه بیشتر خوراکی های شیرین افزایش می دهد.
وی افزود:همچنین از آنجایی که مزه شیرینی با سامانه پاداش در مغز ارتباط دارد در نتیجه افراد تعداد دفعات مصرف شیرینی را در روز افزایش می دهند.
***ارتباط با ابتلا به سرطان
مطالعه محققان دانشگاه کبک کانادا نشان می دهد، زنانی که بیش از سه قوطی نوشابه شیرین گازدار در هفته مصرف می کنند، خطر ابتلا به سرطان سینه در آنها افزایش می یابد.
محققان متوجه شدند که هر چقدر زنان نوشابه های شیرین گازدار بیشتر مصرف کنند حجم سینه آنها بیشتر می شود که این خود یک عامل خطر ساز برای ابتلا به سرطان است.
محققان می گویند: زنانی که سینه های متراکم تری دارند خطر ابتلا به سرطان سینه در آنها بیشتر است.
***آسیب به استخوان ها
محققان آمریکایی می گویند:مصرف مقدار زیادی نوشابه به استخوان های انسان صدمه می زند زیرا معمولا مقادیر زیادی اسید فسفریک به این نوع نوشابه ها برای طعم دار شدن، اضافه می شود.
مطالعه سال 2006 محققان دانشگاه تافت بوستون آمریکا نشان داد، زنانی که روزی دو قوطی نوشابه مصرف می کنند تراکم مواد معدنی در استخوان لگن آنها کمتر از زنانی است که هفته ای یک قوطی نوشابه مصرف می کنند.
محققان می گویند، احتمالا کافین موجود در نوشابه های گازدار سبب کاهش تراکم مواد معدنی در استخوان لگن می شود زیرا کافئین با خطر کاهش تراکم استخوان ارتباط دارد.
***آسیب به دندان ها
از دیگر مضرات مصرف نوشابه های گازدار شیرین می توان به آسیبی که آنها به دندان ها می زنند اشاره کرد.
به گفته محققان، قند با باکتری موجود در جرم دندان واکنش نشان می دهد و اسیدهای مضری تولید می کند که می تواند سیب پوسیدگی دندان ها شود.
محققان دانشگاه بیرمینگهام متوجه شدند که ضرر نوشابه های گازدار برای دندان ها در سه دقیقه اول که مصرف می شود نسبت به آب میوه ای که به همان اندازه قند دارد، 10 برابر بیشتر است.
محققان اسید سیتریک که به نوشابه های گازدار برای دادن طعم دار کردن آنها افزوده می شود را عامل این موضوع می دانند.
آنها می گویند:حتی نوشابه های رژیمی که قند کمی دارند نیز برای دندان ها مضر هستند زیرا آنها نیز حاوی اسید سیتریک هستند.
***آسیب به معده کودکان
با وجود این که نوشابه های گازدار معمولا تسکینی برای بهم خوردگی معده محسوب می شود اما به همان اندازه می تواند برای میکروب های موجود در معده کودکان مضر باشد.
به گفته پزشکان، جدار معده و روده ها اغلب بطور موقت از میکروب های معده آسیب می بینند و مصرف زیاد نوشابه های شیرین می تواند این موضوع را بدتر کند زیرا باکتری ها از این قندها تغذیه می کنند.
پزشکان با هشدار به والدین نسبت به دادن نوشابه های گازدار به کودکانشان می گویند، نوشابه های رژیمی نیز مشکل ساز هستند زیرا جذب این شیرین کننده ها توسط معده نیز مشکل است.
***بلوغ زودرس دختران
محققان بلوغ زودرس دختران را از دیگر مضرات مصرف نوشابه های گازدار عنوان می کنند و می گویند: مصرف بیش از یک قوطی نوشابه در روز بلوغ دختران را جلو می اندازد.
محققان دانشگاه هاروارد در آمریکا در یک مطالعه با بررسی شش هزار دختر نوجوان متوجه شدند، دخترانی که بیش از 1.5 قوطی نوشابه گازدار در روز مصرف کرده بودند نسبت به دخترانی که هفته ای دو نوشابه و یا کمتر مصرف کرده بودند 2.7 ماه زودتر به بلوغ رسیدند.
