سیستان و بلوچستان خاستگاه کهن ترین نماد فرهنگی ایرانی

گردشگری، سیاحت یا توریسم به طور کلی به عنوان مسافرت تفریحی شناخته می شود هر چند که در سال های اخیر شامل هر نوع مسافرتی می شود که شخص به واسطه آن از محیط کار یا زندگی خود خارج شود.
واژه گردشگر از زمانی پدید آمد که افراد طبقه متوسط اقدام به مسافرت کردند و باید توجه داشت که از زمانی که مردم توانایی مالی بیشتری پیدا کردند و عمرشان طولانی تر شد، این امر نیز ممکن شد.
تصور من از یک گردشگر، فردی است که کوله باری به پشت دارد و با باری سبک در پی کشف عجایب دنیا، استفاده از هوای آزاد و قدم گذاشتن در راه ماجراجویی هایی است که پایان آن نامعلوم است.
کشور ایران با پیشینه تاریخی و تنوع فرهنگی نظر هر گردشگری را به خود جلب می کند به طوری که افراد سختی چندین هزار کیلومتری راه را تحمل کرده تا به این خاک کهن برسند.
سرزمین کهن سیستان و بلوچستان از دریاچه شکرریز هامون تا پهن دشت نیلگون دریای عمان گسترانیده شده است، اینجا سرزمین آب، آفتاب، باد و آینه و دیار نخل های راست قامت، بلند همت و کوتاه آرزو است، در این سرزمین ریگ های تفتیده در شکوه انوار طلایی خورشید، پای می کوبند و جان به خنکای نسیم شب های با صفا می سپارند. 
در این دیار ولایتمدار مردم رستم وار صبورند و میهمانپذیر، افتاده اند و سربلند، آرام اند و خروشان، تیره اند و روشن، خاکی اند و افلاکی، دستان و چشمانشان نقش حقیقت بر تار و پود زندگی می زنند.
این استان یکی از استان های غنی کشور به لحاظ داشته های باستانی، تاریخی، فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است که به سه بخش سیستان شامل شهرستان های زابل، زهک، هیرمند، نیمروز و هامون، بخش سرحد شامل شهرستان های زاهدان، میرجاوه و خاش و بخش مکران با شهرستان های ایرانشهر، سراوان، سیب و سوران، مهرستان، قصرقند، فنوج، نیکشهر، دلگان، سرباز، کنارک و چابهار تقسیم می شود.
گردشگران می توانند مناظر تاریخی و طبیعی بی نظیر سیستان و بلوچستان را در قالب هفت ناحیه و 57 منطقه نمونه گردشگری مشاهده کنند.
ناحیه تمدنی سیستان شامل مناطق نمونه گردشگری کوه خواجه، دهانه غلامان، شهرسوخته، چاه نیمه ها و دو موزه شهر زابل، ناحیه زاهدان شامل شهر زاهدان و بازارها و موزه های این شهر، جاذبه های طبیعی و تاریخی میرجاوه و نصرت آباد، ناحیه آتشفشان تفتان که همواره از بلندای افزون بر چهار هزار متری آن گاز گوگرد فوران می کند مجموعه ای از جاذبه های شهرستان خاش از جمله مناطق نمونه گردشگری سنگان، گوهرکوه و طبیعت ایرندگان و ناحیه نخل و آمیزه قومی شامل جاذبه های طبیعی و تاریخی ایرانشهر، دلگان و بزمان چهار ناحیه گردشگری سیستان و بلوچستان محسوب می شوند.
ناحیه گردشگری گاندو (تمساح پوزه کوتاه) و محصولات گرمسیری آن مجموعه ای از جاذبه های حیات وحش و تنوع میوه های شهرستان های سرباز و نیکشهر، ناحیه آبهای نیلگون دریای عمان شامل سواحل شهرستان های کنارک و چابهار که به تابلوی نقاشی خداوند تشبیه می شود و نخلستان های سرسبز تلفیقی از جاذبه های تاریخی و طبیعی سراوان سه ناحیه گردشگری دیگر سیستان و بلوچستان را تشکیل می دهد که آماده میزبانی از دوست داران طبیعت است.
قالی بافی، سفالگری، حصیربافی، پرده بافی، نمدمالی، سوزن دوزی، آینه دوزی، پریوار دوزی، تور دوزی، خامه دوزی، سیاه دوزی و زیورآلات سنتی با پیشینه ای کهن حاصل دست زنان سیستانی و بلوچ از مهمترین رشته های صنایع دستی رایج در استان است.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان گفت: گردشگران استان می توانند از جاذبه های مختلف گردشگری همچون کوه خواجه، دریاچه هامون، شهر سوخته، کوه خواجه، قلعه رستم، دهانه غلامان، خانه قدیمی شمسی، ساختمان دادگستری سابق، مجموعه دکتر کامبوزیا، بازارچه سرپوش، مسجد فیض الرحمن، ساختمان قدیم گمرک، کاروانسرای ملک، موزه پست، موزه منطقه ای جنوب شرق و بازار رسولی دیدن کنند.
کامبیز مشتاق کوهری ادامه داد: از دیگر مکان های دیدنی استان می توان به کوه تفتان، گل افشان پیرگل، رودخانه ماشکید، سفال کلپورگان، سنگ نگاره های عصر باستان سراوان، قلعه ناصری، تپه و قلعه بمپور، گورستان اسپیدژ، چشمه های آب گرم بزمان، رودخانه دامن، محوطه سیاه بن قلعه اسپکه، رودخانه سرباز، کوههای مریخی و جنگل های حرا چابهار اشاره کرد.
وی تصریح کرد: همچنین سواحل کم عمق کنارک، بندر پُزم، گل فشان کهیر، طبیعت زرآباد و بسیاری دیگر از آثار تاریخی و گردشگری استان می تواند هر گردشگری را به خود جلب کند.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان گفت: همچنین شهر سوخته به عنوان یک سایت تاریخی و تنها اثر ثبت شده جهانی استان اهمیت ویژه ای در معرفی و شهرت جهانی این استان دارد.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان نیز گفت: این سازمان با توجه به ظرفیت های بالای استان در بخش میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از 12 سفیر کشورهای اروپایی و آسیایی از جمله آلمان، پرتغال، اسپانیا، پاکستان، روسیه، چین، هند و دیگر کشورها برای بازدید از آثار باستانی، تاریخی، فرهنگی و گردشگری استان دعوت کرده است.
وی ادامه داد: در همین زمینه مکاتبات لازم با حوزه مکاتبات بین الملل سازمان گردشگری کشور و وزارت امور خارجه انجام شده و هم اینک منتظر اعلام نظر سفارتخانه های مربوطه هستند. 
وی تصریح کرد: براساس برنامه ریزی های انجام شده برنامه سفر این سفرا به استان از 18 تا 22 مهرماه پیش بینی شده است.
وی افزود: سفرای کشورهای مختلف در این سفر علاوه بر بازدید از مناطق گردشگری سیستان، زاهدان و چابهار با استاندار سیستان و بلوچستان دیدار کرده و در مورد راه اندازی دفاتر مشترک گردشگری، برپایی نمایشگاه های مختلف و فعالیت های علمی و پژوهشی به بحث و تبادل نظر می پردازند.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری سیستان و بلوچستان افزود: تغییر نگاه به استان، فراهم کردن زمینه حضور سرمایه گذاران و حضور گردشگران خارجی از مهمترین اهداف این سفر است.
وی با تبریک هفته جهانگردی گفت: به مناسبت این هفته برنامه های مختلفی در استان اجرا خواهد شد که نواختن زنگ گردشگری در 19 مدرسه استان و ورود نخستین قطار گردشگری داخلی متشکل از مدیران آژانس ها و دفاتر گردشگری و خبرنگاران ملی به منظور آشنایی با آثار و جاذبه های دیدنی استان از جمله مهمترین این برنامه ها است.
وی ادامه داد: اعضای این تور داخلی ضمن بازدید از آثار دیدنی زاهدان، میرجاوه و سیستان با استاندار و مسوولان استان دیدار خواهند کرد.
وی افزود: از دیگر برنامه های هفته گردشگری استان برگزاری برنامه شهرگردی در تمامی شهرهای استان با مشارکت شهرداری ها، همایش پیاده روی گردشگری در زاهدان از ساختمان دادگستری تا موزه منطقه ای جنوب شرق، تجلیل و گرامیداشت فعالان عرصه گردشگری و استقبال از نخستین مسافرانی که فردا به استان وارد می شوند، است.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان با اشاره به نقش ارزشمند رسانه های ارتباط جمعی در معرفی چهره واقعی و زیبای استان، از فعالان این عرصه خواست با انتشار بیش از پیش اخبار مثبت زمینه تغییر نگاه به استان را فراهم کنند.
وی از تهیه چهار سند توسعه گردشگری سیستان و بلوچستان خبر داد و افزود: این اسناد بزودی رونمایی خواهد می شود.
وی اظهار داشت: تاکنون سه هزار و 24 اثر طبیعی و تاریخی در سیستان و بلوچستان شناسایی شده که حدود هزار و 700 اثر آن در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است و اثر تاریخی شهرسوخته با بیش از پنج هزار سال قدمت نیز در سال 93 به ثبت جهانی سازمان یونسکو رسید. 
وی با بیان اینکه 60 منطقه هدف گردشگری در سیستان و بلوچستان وجود دارد ادامه داد: آثار کشف شده تاریخی و جاذبه های طبیعی زیبا و دیدنی استان در هشت موزه و چهار سایت موزه با عنوان های موزه منطقه ای جنوب شرق، صنایع دستی و پست و ارتباطات زاهدان، موزه های شهر سوخته و مردم شناسی سیستان، موزه های محلی (تاس و کپل)، مردم شناسی و خاک (تولید زنده سفال کلپورگان) سراوان، موزه قرآن و عترت ایرانشهر و موزه محلی چابهار و سایت موزه های محوطه بمپور و قلعه ناصری، کوه خواجه، شهر سوخته و دهانه غلامان به نمایش درآمده است.
استان سیستان و بلوچستان با 19 شهرستان زاهدان، زابل، هیرمند، زهک، هامون، نیمروز، میرجاوه، خاش، سراوان، سیب سوران، مهرستان، ایرانشهر، دلگان، فنوج، قصرقند، نیکشهر، سرباز، کنارک و چابهار و داشتن صدها اثر باستانی، تاریخی، فرهنگی و مکانهای تفریحی و دیدنی، سواحل زیبا، بازارهای متعدد با کالاهای داخلی و خارجی، منطقه آزاد و کوه سرفراز تفتان و از همه مهمتر مردمی مهربان و میهمان نواز میزبان مسافران و گردشگران است.
وجود مرزهای طولانی زمینی و دریایی و سدها و رودخانه های متعدد، باغات میوه های گرمسیری و صنایع دستی منحصر به فرد از دیگر توانمندیها و جاذبه های پهناورترین استان کشور است.
سفر به سیستان وبلوچستان از طریق هوایی، دریایی و سه مسیر زمینی خراسان- زاهدان - زابل، کرمان - زاهدان، کرمان - ایرانشهر و جاسک -کنارک - چابهار امکان پذیر است