درد سیاتیک چیست؟ علائم آن کدام است؟

عصب سیاتیک، به عنوان بزرگ‌ترین عصب بدن، از ناحیه پایین کمر آغاز شده و از پشت بدن به سمت پایین امتداد می‌یابد و تا پا ادامه دارد. در بیشتر موارد، درد سیاتیک در سمت چپ بدن احساس می‌شود و اگر درمان نشود، ممکن است عصب سیاتیک آسیب ببیند و علائم دائمی ایجاد کند.

سیاتیک به مجموعه‌ای از علائم اشاره دارد که شامل درد عصب سیاتیک است. درد عصب سیاتیک می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، که شایع‌ترین آن‌ها مشکلات دیسک و/یا وجود برخی بیماری‌های ستون فقرات است. مراحل نهایی سیاتیک ممکن است به آسیب دائمی عصب سیاتیک منجر شود.

عصب سیاتیک چیست؟

همان‌طور که ذکر شد، عصب سیاتیک بزرگ‌ترین عصب در بدن انسان است. این عصب از ناحیه کمری ستون فقرات (پایین کمر) شروع شده و از پشت باسن، ران، ساق پا و تا پا امتداد می‌یابد.

در اکثر موارد، درد عصب سیاتیک در سمت چپ بدن احساس می‌شود، اما ممکن است سمت راست را نیز درگیر کند و به ندرت هر دو طرف را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

عصب سیاتیک به عنوان یک عصب مختلط شناخته می‌شود، زیرا حاوی فیبرهای حسی و حرکتی است. به همین دلیل، مشکلات عصب سیاتیک می‌توانند بر حس و حرکت تأثیر بگذارند.

سیاتیک چیست؟

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که اصطلاح سیاتیک یک تشخیص بالینی است، اما دقیق‌تر است که آن را به‌عنوان مجموعه‌ای از علائم با یک علت زمینه‌ای در نظر بگیریم.

سیاتیک شامل درد و/یا تحریک عصب سیاتیک است که در هر نقطه از مسیر این عصب، که از پایین بدن عبور می‌کند، احساس می‌شود.

درد عصب سیاتیک

درد عصب سیاتیک زمانی ایجاد می‌شود که عصب سیاتیک تحت فشار، فشرده، تحریک یا گیر افتاده باشد.

هنگامی که یک عصب تحت فشار نابرابر قرار می‌گیرد، می‌تواند درد را به بخش‌های مختلف بدن منتقل کند و علائم دیگری از فشردگی عصب را ایجاد کند.

علل سیاتیک

سیاتیک می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، اما شایع‌ترین آن‌ها مشکلات دیسک‌های بین‌مهره‌ای و وجود یک بیماری زمینه‌ای ستون فقرات مانند تنگی کانال نخاعی یا انحراف ستون فقرات است.

شایع‌ترین علت سیاتیک به دیسک‌های بین‌مهره‌ای مربوط می‌شود.

در یک ستون فقرات سالم، مهره‌ها به‌صورت صاف و هم‌تراز روی یکدیگر قرار دارند و مهره‌های مجاور توسط یک دیسک بین‌مهره‌ای از هم جدا می‌شوند.

دیسک‌های بین‌مهره‌ای برای سلامت و عملکرد بهینه ستون فقرات کلیدی هستند، زیرا نقش‌های مهمی دارند: جذب شوک‌های وارد بر ستون فقرات، تسهیل حرکت انعطاف‌پذیر، ایجاد ساختار برای ستون فقرات (مهره‌های مجاور به دیسک بین آن‌ها متصل می‌شوند) و فراهم کردن بالشتک بین مهره‌های مجاور.

در بیشتر موارد تخریب ستون فقرات، دیسک‌ها اولین ساختارهایی هستند که شروع به فرسایش می‌کنند، بنابراین سلامت دیسک می‌تواند علت زمینه‌ای بسیاری از مشکلات و بیماری‌های ستون فقرات باشد.

وقتی یک دیسک شروع به تخریب می‌کند، ممکن است دچار کم‌آبی شود و این تغییر شکل آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد، که به نوبه خود موقعیت مهره‌های مجاور را تغییر می‌دهد. این می‌تواند باعث خارج شدن ستون فقرات از هم‌ترازی شود و فشار را بر ناحیه اطراف دیسک تحت تأثیر وارد کند.

اگر دیسکی به حالت برآمده یا فتق‌دار (هرنیه) درآید، به این معناست که به فضای داخل کانال نخاعی تجاوز کرده و اعصاب داخل آن تحت فشار نابرابر قرار می‌گیرند.

اگر دیسکی در ناحیه کمری ستون فقرات، جایی که عصب سیاتیک از آن منشأ می‌گیرد، تحت تأثیر قرار گیرد، می‌تواند عصب سیاتیک را تحریک کند و در نتیجه درد عصب سیاتیک ایجاد شود.

بیماری‌های ستون فقرات مانند تنگی کانال نخاعی کمری و انحراف ستون فقرات نیز می‌توانند باعث سیاتیک شوند. 

انحراف در ستون فقرات نیز می‌تواند باعث بروز این مشکل شود، اگر این انحنا در ناحیه کمری ایجاد شود، انحنای غیرطبیعی ستون فقرات می‌تواند عصب سیاتیک را تحت فشار و نیروهای نابرابر قرار دهد، آن را تحریک کند و علائم مختلفی را ایجاد نماید.

علائم سیاتیک

علائم سیاتیک از فردی به فرد دیگر متفاوت است و تحت تأثیر عواملی مانند سن، سلامت کلی، شدت بیماری و علت آن قرار می‌گیرد.

برخی از بیماران ممکن است در عرض چند هفته به طور طبیعی بهبود یابند، در حالی که برخی دیگر دچار دوره‌های تشدید سیاتیک می‌شوند: دوره‌هایی که علائم شدید ظاهر شده و سپس فروکش می‌کنند.

تکرار دوره‌های تشدید به شدت درد عصب سیاتیک و علت زمینه‌ای آن بستگی دارد.

علائم شایع سیاتیک می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد تیرکشنده
• درد شبیه به شوک الکتریکی
• درد ضربان‌دار و/یا تپنده
• درد مداوم و مبهم
• دردی که از متناوب تا مزمن و ناتوان‌کننده متغیر است
• مشکلات حرکتی در پایین‌تنه

هنگامی که یک عصب نخاعی یا بخشی از ستون فقرات دچار مشکل می‌شود، معمولاً ناحیه‌ای از بدن که نزدیک‌ترین به بخش آسیب‌دیده ستون فقرات است، بیشترین تأثیر مستقیم را احساس می‌کند.

گزینه‌های درمانی سیاتیک

اگر یک عصب به مدت طولانی تحریک شود، ممکن است به طور دائم آسیب ببیند.

گزینه‌های درمانی متعددی برای سیاتیک وجود دارد و در صورت درمان فعالانه، می‌توان دفعات دوره‌های تشدید را کاهش داد، زیرا فشار از روی عصب سیاتیک برداشته می‌شود.

اولین گام برای درمان مؤثر سیاتیک، تعیین علت زمینه‌ای آن است. هنگامی که مشکلات دیسک باعث فشردگی، تحریک و/یا گیر افتادن عصب سیاتیک شده‌اند، باید سلامت دیسک آسیب‌دیده بهبود یابد.

هنگامی که شکل/ارتفاع دیسک بازسازی می‌شود، فشار روی نواحی اطراف آن، از جمله اعصاب نزدیک، کاهش می‌یابد.

از آنجا که دیسک‌ها منبع خون‌رسانی مستقلی ندارند، مواد مغذی مورد نیاز برای ترمیم را از محیط اطراف خود جذب می‌کنند. بنابراین، افزایش گردش خون در اطراف دیسک آسیب‌دیده می‌تواند به بهبود سلامت و عملکرد آن کمک کند، که این امر از طریق فیزیوتراپی قابل دستیابی است.

هنگامی که یک بیماری زمینه‌ای ستون فقرات مانند تنگی کانال نخاعی یا اسکولیوز باعث فشردگی عصب سیاتیک شده است، باید این بیماری به طور فعالانه درمان شود، زیرا علت اصلی درد عصب سیاتیک است.

مراقبت‌های کایروپراکتیک خاص برای بیماری می‌تواند فضای داخل ستون فقرات را باز کند تا اعصاب داخل آن بهینه عمل کنند و همچنین می‌تواند به بازگرداندن تا حد ممکن انحناهای طبیعی و هم‌ترازی ستون فقرات کمک کند تا با کاهش انحنای اسکولیوتیک، فشردگی عصب کاهش یابد.

نتیجه‌گیری

سیاتیک مجموعه‌ای از علائم ناشی از فشردگی، تحریک، التهاب و/یا گیر افتادن عصب سیاتیک است.

عصب سیاتیک از ناحیه کمری ستون فقرات منشأ می‌گیرد و از پشت لگن، باسن، ساق پا و تا پا امتداد می‌یابد.

هنگامی که عصب سیاتیک تحت فشار نابرابر قرار می‌گیرد، نمی‌تواند بهینه عمل کند و تحریک و/یا ملتهب می‌شود. این می‌تواند علائم مختلفی را در هر نقطه از مسیر گسترده عصب سیاتیک ایجاد کند.

از درد منتشرشونده در سراسر پایین‌تنه تا درد موضعی در کمر، دوره‌های تشدید سیاتیک می‌توانند از خفیف و متناوب تا مزمن و ناتوان‌کننده متغیر باشند.

مرحله نهایی سیاتیک آسیب دائمی عصب سیاتیک است. در صورت وقوع این اتفاق، از دست دادن حس و کنترل حرکتی در پایین‌تنه و همچنین بی‌اختیاری ممکن است رخ دهد.

آسیب دائمی عصب، همان‌طور که از نامش پیداست، دائمی است.

اگر عصب سیاتیک آسیب ببیند، درد عصب می‌تواند مزمن و شدید باشد و درمان بر مدیریت علائم، که بخش بزرگی از آن مدیریت درد است، متمرکز خواهد بود.

بنابراین، اگر شما یا کسی که به او اهمیت می‌دهید دچار درد عصب سیاتیک هستید، در جستجوی کمک حرفه‌ای برای تعیین علت زمینه‌ای آن تردید نکنید تا درمان فعالانه فوراً آغاز شود. این بهترین راه برای جلوگیری از ورود به مراحل نهایی سیاتیک و آسیب دائمی به عصب سیاتیک است.