آیا خبر «پیش‌بینی بایدن از بزرگ‌ترین جنگ خلیج فارس تا یک ماه آینده» صحت دارد؟

منشا خبر

بررسی گروه داده‌کاوی ایران اکونومیست از منشا این خبر نشان می‌دهد نخستین بار یک کانال تلگرامی در روز ۵ شنبه ۲۶ تیر ماه (۱۷ ژوئیه) ساعت ۱۸ و ۱۸ دقیقه عصر این خبر را منتشر کرده است. این کانال تلگرامی با نام «ایران رویال» با ۷۵۰ دنبال‌کننده مدعی شد در حال پوشش خبری مصاحبه جو بایدن با شبکه CBS است و اینگونه این خبر را باورپذیر کرد.

خلاصه راستی آزمایی:

این خبر ابتدا در یک کانال تلگرامی با ۷۵۰ دنبال‌کننده منتشر شده است.

CBS و دیگر رسانه‌های بین المللی، در یک هفته اخیر هیچ گفت‌وگویی با رئیس‌جمهور سابق آمریکا منتشر نکرده اند.

با این حساب، خبر منتسب به بایدن خبری «نادرست» و جعلی است.

این کانال در ابتدای این مجموعه پست، ساعت ۱۸ و ۰۸ دقیقه ۲۶ تیر ماه نوشت: «افشاگری جو بایدن علیه ترامپ و نتانیاهو: جایزه صلح نوبل؟ ترامپ از کدام صلح حرف می‌زند؟» و یک دقیقه بعد پست کرد که «جو بایدن در مصاحبه با CBS: شاید برای همه شما ثابت شده باشد که دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو به دنبال هرج و مرج و تنش در منطقه هستند.»

این کانال در ادامه این سلسه پست‌ها که قرار بود منعکس‌کننده گفت و گوی بایدن با شبکه تلویزیونی آمریکایی باشد، نوشت: «جو بایدن: من به صراحت می‌گویم که تا ۱ ماه آینده، بزرگ ترین جنگ خلیج فارس آغاز خواهد شد و نتانیاهو و ترامپ، عاملان آغاز کننده این جنگ خواهند بود!»

همین یک خط خبر بعد از انتشار به سرعت در شبکه‌های مختلف اجتماعی شامل گروه‌ها و کانال‌های تلگرامی و توئیتر چرخید تا یکی از اخبار جنجالی روزهای آخر تیرماه ۱۴۰۴ انتشار یابد.

نحوه وایرال شدن خبر در شبکه‌های اجتماعی

همان‌گونه که گفته شد، نخستین بار این خبر از سوی کانال ایران رویال و ساعت ۱۸ و ۱۸ روز ۲۶ تیرماه منتشر شد، اما خیلی سریع و در فاصله یک ساعت در زمانی حدودی ساعت ۱۹ و ۱۸ دقیقه کانال تلگرامی نه چندان مشهور «لایو نیوز» و بعدتر گروه تلگرامی «نابودی اسرائیل» این خبر را منتشر کردند.

در توئیتر فارسی، این خبر با کمی تاخیر منتشر شد به طوری که اولین بار این خبر در ساعت ۲۱ و ۳۶ دقیقه همان شب در حساب توئیتر «نعیمه عطامنش» منتشر شد و ۷۰ هزار بازدید گرفت.

در ایتا، این خبر پیش از توئیتر منتشر شد و کانال پارتیزان نیوز با ۵ هزار دنبال‌کننده که خود را حامی مقاومت می‌خواند، این خبر را ساعت ۲۰ و ۲۵ دقیقه همان روز منتشر کرد.

جالب اینجا است که صفحات خبری داخلی پرمخاطب نیز بدون راستی‌آزمایی و تحقیق، این خبر را در کانال و وبسایت‌ خود نشر و بازنشر کرده‌اند:

راستی‌آزمایی ادعای منتسب به بایدن درباره «بزرگ‌ترین جنگ خلیج‌فارس»

در بررسی سایت شبکه خبری آمریکایی CBS و اخبار و گفت‌وگوهای آن، نزدیکترین محتوای حاوی نام بایدن، روز ۱۸ جولای یا ۲۷ تیرماه (یک روز بعد از انتشار) دیده شده که این خبر هم گزارشی درباره دارو و پزشکی و حاوی یک نقل قول قدیمی از بایدن بوده و خبری از گفت‌وگوی اختصاصی CBS با بایدن نبوده است.

همچنین، در بررسی‌ دیگر رسانه‌های بین المللی، در یک هفته اخیر هیچ گفت‌وگویی از شبکه‌های آمریکایی و یا رسانه های انگلیسی زبان با رئیس‌جمهور سابق آمریکا دیده نشده است.

با این حساب، خبر منتسب به بایدن خبری «نادرست» و جعلی است.