«واکسن جهانی سرطان» با انواع تومورها مبارزه می‌کند

به گزارش ایران اکونومیست، به دنبال آزمایش موفقیت‌آمیز انسانی که با موفقیت سیستم ایمنی را برای غلبه بر گلیوبلاستوما (یک تومور مغزی تهاجمی) برنامه‌ریزی مجدد کرد، دانشمندان اکنون واکسن mRNA را برای مبارزه با نه یک نوع سرطان، بلکه هر نوع سرطان شناسایی شده توسعه داده‌اند. این واکسن پتانسیل آن را دارد که بیماران را از شر شیمی‌درمانی، جراحی و پرتودرمانی برهاند.

به نقل از ان‌ای، دانشمندان دانشگاه فلوریدا(UF) یک واکسن آزمایشی توسعه داده‌اند که توانایی سیستم ایمنی را برای مبارزه با انواع تومورها و بدون هدف قرار دادن یک نوع سرطان خاص به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.

این تزریق mRNA همه منظوره به روشی مشابه با واکسن کووید-۱۹ اما با هدفی متفاوت عمل می‌کند. این واکسن به سلول‌های ایمنی بدن دستور می‌دهد تا به همان روشی که به یک پروتئین اسپایک ویروسی حمله می‌کنند، تجمع کنند و به هر نوع توموری حمله کنند.

«واکسن جهانی سرطان» اصطلاحی است که به یک رویکرد درمانی اشاره دارد که به سیستم ایمنی بدن آموزش می‌دهد تا هر نوع تومور سرطانی را شناسایی کند و از بین ببرد. این واکسن‌ها با استفاده از آنتی‌ژن‌های خاص مرتبط با انواع مختلف سرطان، سیستم ایمنی را برای تشخیص و حمله به سلول‌های سرطانی آموزش می‌دهند. 

الیاس سایور(Elias Sayour)، متخصص سرطان کودکان و محقق اصلی آزمایشگاه مهندسی RNA در دانشگاه فلوریدا می‌گوید: این مقاله یک مشاهده بسیار غیرمنتظره و هیجان‌انگیز را شرح می‌دهد؛ اینکه حتی واکسنی که مختص هیچ تومور یا ویروس خاصی نیست، تا زمانی که یک واکسن mRNA باشد، می‌تواند منجر به اثرات خاص روی تومور شود.

وی افزود: این یافته، اثباتی بر این مفهوم است که این واکسن‌ها می‌توانند به عنوان واکسن‌های جهانی سرطان برای حساس کردن سیستم ایمنی بدن در برابر هر نوع تومور تجاری‌سازی شوند.

سایور یک دهه اخیر از عمر خود را صرف تلاش برای مهار قدرت علم mRNA به منظور درمان مؤثر سرطان کرده است. موفقیت در مطالعه گلیوبلاستوما منجر به گسترش دامنه درمان، و برداشتن تمرکز از هدف قرار دادن یک نوع تومور، بلکه تمرکز بر ارائه ابزارهایی به سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با هر نوع سلول سرطانی شد.

این مطالعه بخشی از شواهد رو به رشدی است که نشان می‌دهد واکسن‌های mRNA می‌توانند سلاحی جدی در مبارزه با این بیماری مهلک باشند.

در حالی که فرمولاسیون آن بی‌شباهت به واکسن کووید-۱۹ نیست که از نانوذرات لیپیدی برای رساندن دستورالعمل‌های ژنتیکی به بدن استفاده می‌کند، اما هنوز تا حدودی متفاوت است. این واکسن به جای دارویی که پروتئین ویروس را رمزگذاری می‌کند، پیامی به سیستم ایمنی می‌فرستد تا نیروها را بسیج کند و اساساً به بدن می‌گوید پروتئین‌های خاصی را تولید کند که سیستم ایمنی را تحریک می‌کنند، از جمله پروتئینی در سلول‌های سرطانی به نام PD-L1 که باعث می‌شود تومورها برای سلول‌های ایمنی قابل مشاهده‌تر شوند.

محققان راهی برای القای بیان PD-L1 داخل تومورها با استفاده از یک واکسن mRNA عمومی پیدا کردند که اساساً سلول سرطانی را فریب می‌دهد تا خود را آشکار کند، بنابراین ایمونوتراپی(ایمنی‌درمانی) می‌تواند مؤثرتر باشد.

این واکسن در این مطالعه بر روی موش‌های مبتلا به ملانوما توانست تومورهای موجود را که مقاومت دارویی آنها ثابت شده بود، از بین ببرد. این دارو در سایر مدل‌های سرطان از جمله مغز، پوست و استخوان، حتی توانست تومورها را بدون کمک هیچ درمان دیگری از بین ببرد.

این رویکرد در زمینه‌ای که به طور فزاینده‌ای به سمت پزشکی شخصی‌سازی شده با یک هدف دقیق در کانون توجه حرکت می‌کند، کمی غیرمعمول است. تحقیقات قبلی بیشتر بر هدف‌گیری روی یک هدف یا تنظیم یک واکسن خاص برای مشخصات سرطان خود بیمار متمرکز بوده است.

دکتر دوان میچل(Duane Mitchell)، نویسنده همکار این مطالعه گفت: این مطالعه یک الگوی نوظهور سوم را نشان می‌دهد. آنچه ما دریافتیم این است که با استفاده از واکسنی که نه برای هدف قرار دادن خاص سرطان، بلکه برای تحریک یک پاسخ ایمونولوژی قوی طراحی شده است، می‌توانیم یک واکنش ضد سرطانی بسیار قوی ایجاد کنیم و بنابراین این رویکرد پتانسیل قابل توجهی برای استفاده گسترده در بین بیماران سرطانی دارد و حتی ممکن است ما را به سمت یک واکسن سرطان آماده سوق دهد.

دانشمندان برای اولین بار در سال ۱۹۹۳ کشف کردند که چگونه «دستورالعمل‌های mRNA» می‌توانند سلول‌های ایمنی را (در موش‌ها) تحریک کنند، اما یک مانع بزرگ، چگونگی رساندن مؤثر آنها به بدن بوده است.

حدود یک دهه پیش، زمانی که محققان دریافتند نانوذرات لیپیدی می‌توانند mRNA فوق‌العاده شکننده را بدون تجزیه شدن در جریان خون به طور مؤثر به بدن منتقل کنند، به موفقیت بزرگی دست یافتند. اکنون این فناوری به سرعت پیشرفت کرده است که بخشی از آن به دلیل توسعه شتاب‌زده واکسن‌های کووید-۱۹ است.

این مطالعه، لحظه‌ای کلیدی در ایمونوتراپی سرطان را رقم زده است و نشان می‌دهد که چگونه یک واکسن mRNA عمومی و آماده که برای هیچ تومور سرطانی خاصی طراحی نشده است، می‌تواند سیستم ایمنی را بیدار کند و اثرات درمان‌های موجود را تقویت کند.

محققان با آشکار کردن تومورهای پنهان از طریق افزایش بیان PD-L1، مسیر جدیدی را کشف کرده‌اند که می‌تواند نحوه آماده‌سازی بدن برای مبارزه با سرطان را متحول کند.

در حالی که این واکسن هنوز در مرحله مطالعات پیش‌بالینی در حال آزمایش است، این کار پایه و اساس یک استراتژی جهانی واکسن سرطان را بنا می‌نهد، یک استراتژی که به سفارشی‌سازی درمان خاص برای هر بیمار متکی نیست، بلکه به سیستم ایمنی می‌آموزد که چگونه هوشمندانه‌تر مبارزه کند.

میچل گفت: این می‌تواند به طور بالقوه یک روش جهانی برای بیدار کردن پاسخ ایمنی خود بیمار به سرطان باشد و اگر این امر به مطالعات انسانی قابل تعمیم باشد، اثر آن عمیق خواهد بود.

این پژوهش در مجله Nature Biomedical Engineering منتشر شده است.