بررسی فعالیت ضدسرطانی ترکیبات جدید روتنیم در ایران

به گزارش روز سه‌شنبه گروه علمی ایران اکونومیست از بنیاد ملی علم ایران (INSF)، مریم تقی‌زاده شول با مدرک دکتری تخصصی شیمی - شیمی معدنی از دانشگاه اصفهان درباره این طرح، توضیح داد: سرطان به‌عنوان یک بیماری غیرواگیر از عوامل اصلی مرگ‌ومیر در جهان به شمار می‌آید و امروزه، بیش از صد نوع مختلف از این بیماری شناخته شده است. روش‌های مختلفی از قبیل جراحی، شیمی‌درمانی، هورمون‌درمانی، پرتودرمانی و درمان بیولوژیک ایمونوتراپی، برای درمان سرطان وجود دارد. در این میان، شیمی‌درمانی که بر اساس استفاده از ترکیبات شیمیایی مختلف است؛ متداول‌ترین روش درمان به شمار می‌رود.

وی افزود: داروهای ضد سرطان شامل سیس پلاتین، کربوپلاتین و اگزالی پلاتین از جمله داروهای شیمی‌درمانی بر پایه کمپلکس‌های فلزی هستند که با وجود موفقیت در درمان سرطان موجب تخریب تعدادی از سلول‌های سالم همراه با از بین رفتن سلول‌های سرطانی می‌شوند و به‌علاوه، مقاومت دارویی و عوارض جانبی نیز از این داروها مشاهده شده است.

این پژوهشگر در ادامه بیان کرد: این مسأله سبب شده است که بسیاری از گروه‌های تحقیقاتی در حوزه بیوشیمی به‌منظور افزایش کارایی و کاهش اثرات جانبی دارو بر روی سنتز و بررسی خواص ضد سرطانی ترکیب‌های فلزی جدید تمرکز کنند. در این راستا علاوه بر انتخاب فلز مرکزی، انتخاب نوع لیگاند نیز از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.

وی تصریح کرد: با توجه به این موارد در مورد خواص زیستی و ضد سرطانی، کمپلکس‌های روتنیم و به‌خصوص کمپلکس‌های پلی‌پیریدیلی روتنیم، سنتز و بررسی خواص ضدسرطانی ترکیبات جدید از کمپلکس‌های پلی‌پیریدیلی روتنیم، که خواص منحصربه‌فردی در درمان سرطان دارند، مهم‌ترین زمینه استفاده و کاربرد نتایج حاصل از این پروژه در صنعت داروسازی و داروهای ضد سرطان است.

تقی‌زاده شول تأکید کرد: علاوه بر فلز مرکزی، انتخاب نوع لیگاند تأثیر بسزایی در خواص کمپلکس‌های سنتز شده دارد. در مجموعه کمپلکسی حاضر علاوه بر فلز روتنیم که خواص ضدسرطانی منحصربه‌فردی دارد، از سالیسیل‌آلدهیدهای استخلاف‌دار استفاده شده است که تغییرات قابل توجه در ساختار الکترونی، برهم‌کنش‌های بین مولکولی و در نهایت خواص زیستی و فعالیت ضدسرطانی ترکیبات ایجاد می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: با مطالعات انجام شده انتظار می‌رود که کمپلکس‌های سنتز شده حلالیت آبی خوبی داشته باشند که این امر سبب می‌شود این مجموعه برای انجام تست‌های ضدسرطانی بسیار مناسب باشند.

به گزارش ایران اکونومیست، روتنیم یک فلز واسطه کمیاب با نماد شیمیایی Ru و عدد اتمی ۴۴ است که در گروه پلاتین جدول تناوبی قرار دارد. این فلز به دلیل مقاومت در برابر خوردگی، سختی و استحکام بالا، در کاربردهای مختلف صنعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. روتنیم همچنین به عنوان کاتالیزور در واکنش‌های شیمیایی و در تولید آلیاژهای مختلف به کار می‌رود.

ویژگی‌های روتنیم:

- فلز نقره‌ای رنگ و براق.

- بسیار مقاوم در برابر خوردگی و سایش.

- نقطه ذوب بالا

- با اسیدها واکنش نمی‌دهد، اما با اکسیدکننده‌ها واکنش می‌دهد.

- از فلزات نادر و کمیاب جدول تناوبی است