۲۱ میلیارد هزینه برای ۲ شب معرفی نوروز

به گزارش ایران اکونومیست، ستاد اجرایی نکوداشت نوروز و عید فطر برای اولین بار و به مناسبت تقارن این دو مناسبت فرهنگی، فعالیت خود را آغاز کرد. خبری که روز ۲۸ بهمن ماه سال ۱۴۰۳ و در فاصله کمتر از دو هفته به آغاز ماه مبارک رمضان و حدود یک ماه مانده به نوروز، با اعلام انتصاب حجت‌اله ایوبی به عنوان دبیر این ستاد اعلام شد. موضوعی که سبب شد همان زمان ایوبی تاکید کند: «پس از برگزاری جشنواره‌های فجر و با تاخیر قابل توجه آغاز به کار کردیم و همین امر سبب شد زمان کافی برای اجرای برنامه‌ها وجود نداشته باشد و آرزوهای بزرگمان قابل تحقق نباشد.»

توافق‌نامه برگزاری بزرگداشت آیین جهانی نوروز ۱۴۰۴ که میان حسین انتظامی ـ معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ـ و موسسه هورشید فرهنگ و ادب به ریاست حجت‌اله ایوبی منعقد شده است و محمد اله‌یاری فومنی - مدیرعامل بنیاد فرهنگی هنری رودکی به عنوان ناظر برای اجرای برنامه تعیین شده است، نشان می‌دهد که ایوبی به عنوان دبیر ستاد اجرایی این برنامه در تاریخ ۲۸ بهمن ماه ۱۴۰۳ معرفی شده بود و مدت توافق‌نامه و اعتبار آن از یازدهم اسفندماه ۱۴۰۳ تا ۳۱ فروردین ماه ۱۴۰۴ تعیین شده است.

بر اساس ماده ۳ توافق‌نامه منتشر شده، مبلغ درنظر گرفته شده برای برگزاری مراسم‌های مختلف ذیل این ستاد، ۲۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است،‌ اما در نهایت مبلغ ۲۱ میلیارد و ۸۷ میلیون تومان به عوامل اجرایی این ستاد در بخش‌های مختلف پرداخت شده است. این درحالی است که بر اساس ماده ۸ این توافق‌نامه تاکید شده است که «این توافق‌نامه هیچگونه تعهد غیر از پرداخت ماده ۳ برای متعهدله (معاونت توسعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) ایجاد نمی‌کند. البته در ماده ۱۳ همین توافق‌نامه ذکر شده است که «درصورت نیاز متعهد (موسسه هورشید فرهنگ و ادب) مجاز است نسبت به افزایش یا کاهش اعتبار ریز فعالیت‌ها تا سقف اعتبار مندرج در ماده ۳ و یا تغییر مقادیر اهداف کمی، پس از تایید دفتر برنامه و بودجه اقدام نماید». بر این اساس احتمالا اختلاف مبلغِ یک ملیارد و ۸۷ میلیون تومانی از بودجه درنظر گرفته شده در ماده ۳ توافق‌نامه،‌ از این محل تامین شده باشد.

ستاد اجرایی نکوداشت نوروز و عید فطر فرهنگی ـ هنری بر اساس آنچه که دبیر آن در اولین مصاحبه اختصاصی خود به ایران اکونومیست اعلام کرده بود برنامه‌های مختلفی از جمله برگزاری جشن استقبال از نوروز، رونمایی از سمفونی نوروز، اعزام پیک‌های نوروزی به کشورهای همسایه و ... را در نظر داشت که تنها برنامه استقبال از بهار با عنوان «بهار در بهار» که در روز ۲۴ اسفندماه سال گذشته در میدان آزادی تهران برگزار شد و همچنین رونمایی از «سمفونی نوروز» که در تاریخ دوازدهم فروردین ماه سال جاری در تالار وحدت انجام شد به مرحله عمل رسید و مابقی برنامه‌ها از جمله اعزام پیک‌های نوروزی به کشورهای همسایه ناکام ماند.

در راستای برنامه‌های برگزارشده و همچنین گزارشی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای شفاف‌سازی‌ هزینه‌ها امروز منتشر کرده است، می‌توان اینگونه در نظر گرفت، اغلب هزینه‌های صورت گرفته مربوط به جشن استقبال از نوروز در میدان آزادی است. بنابراین بخش اعظم هزینه‌ها، تنها در همین یک بخش، خلاصه می‌شود که حتی بیش از رقم توافق شده برای اجرای تمام برنامه‌های مربوط به ستاد اجرایی نکوداشت نوروز و عید فطر فرهنگی ـ هنری است که قرار بود بیش از یک ماه (از یازدهم اسفند ۱۴۰۳ تا ۳۱ فروردین ۱۴۰۴) فعال باشد.

این درحالی است که پیش از این ایوبی در اولین مصاحبه رسانه‌ای خود درباره بودجه‌ ستاد اجرایی نکوداشت نوروز و عید فطر فرهنگی ـ هنری اظهار کرده بود که یک کار کاملا جهادی در جریان است و به ایران اکونومیست گفته بود: «بودجه آنچنانی دریافت نمی‌کنیم؛ معاونت‌های مختلف در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هر کدام از پروژه‌های ستاد را حمایت می‌کنند؛ به عنوان مثلا در ساخت «سمفونی نوروز» بنیاد رودکی کارها را انجام می‌دهد. همچنین از حمایت شهرداری تهران و برج آزادی نیز برخوردار شدیم. در بخش گرافیک و پوستر نیز معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعال است و تقریبا می‌توان گفت یک کار جهادی در جریان است. بخش‌هایی از هزینه‌های ستادی نیز بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.»

دبیر ستاد اجرایی نکوداشت نوروز و عید فطر فرهنگی ـ هنری حتی در مصاحبه‌ای که پس از برگزاری جشن استقبال از بهار در نوروز سال جاری با ایران اکونومیست داشت نیز درباره بودجه این ستاد تاکید کرده بود: «بودجه خودِ ستاد محدود و اندک بود، اما در مجموع به قول شمس تبریزی: «این کارِ دل است و کارِ پیشانی نیست»».

جزییات یک جشن ۲۱ میلیاردی

اکنون فهرست هزینه‌های ستاد اجرایی نکوداشت نوروز و عید فطر فرهنگی ـ هنری در ۳۱ ردیف منتشر شده است که از اینجا قابل دسترس است. خبرگزاری ایران اکونومیست به شکل گذرا تنها بخش‌هایی از این جدول هزینه را بررسی می‌کند.

این فهرست بخش‌های اجرای مراسم، مستندسازی، ضبط سمفونی، اجرای موسیقی در برج میلاد، فروش کالاهای نورافشانی و اجرای نورافشانی در میدان آزادی، عوامل اجرایی، پذیرایی، تهیه پوستر و کارت دعوت و... را دربرمی‌گیرد.

بر اساس این فهرست بیشترین هزینه مربوط به «طراحی و اجرای دکور تمبر و ماهی‌ها، پرچم کشورها» با مبلغ ۴ میلیارد تومان و کمترین هزینه مربوط به «گروه موسیقی ارتش» با ۴۵ میلیون تومان بوده است.

هزینه اجرای مراسم آگرا به تعداد ۷۰ نفر، اجرای نوروزخوان با ۶۰ نفر، دف‌نوازی ۲۰۰ نفر، تنبورنوازی ۱۰۰ نفر، سورنا نوازی ۵۰ نفر و هزینه پذیرایی و ایاب و ذهاب مبلغ ۷۵۰ میلیون تومان اعلام شده است. همچنین هزینه اجاره ویدیومپینگ جهت اجرا بر روی برج آزادی یک میلیارد و ۶۵۰ میلیون تومان،‌ هزینه مستندسازی یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان، هزینه تهیه پوستر و کارت دعوت ۳۰۰ میلیون تومان، هزینه پذیرایی عوامل اجرایی در یکی از موارد ۸۶۵ میلیون تومان، هزینه پذیرایی از مهمانان ۱۰۰ میلیون تومان و هزینه هدایا ۲۰۰ میلیون تومان اعلام شده است.

از نکات قابل توجه فهرست این است که برخی هزینه‌ها با عنوانی واحد اما در بخش‌های مجزا اعلام شده است؛ از جمله آنکه هزینه کمپین رسانه که چهار بخش جدا در این فهرست را دربرمی‌گیرد در دو بخش ۲۵۰ میلیون تومان، در یک بخش ۵۰۰ میلیون تومان و در بخشی دیگر ۵۵۰ میلیون تومان اعلام شده است که در مجموع یک میلیارد و ۵۵۰ میلیون تومان می‌شود. هزینه فروش کالاهای نورافشانی و اجرای نورافشانی در میدان آزادی نیز در سه بخش مجزا در فهرست آورده شده است که در یک بخش یک ملیارد تومان، در بخشی دیگر ۶۰۰ میلیون تومان و در بخش آخر ۴۰۰ میلیون تومان اعلام شده است که در مجموع ۲ میلیارد تومان می‌شود.

آنچه واضح است اینکه هزینه برای موضوعاتی همچون نوروز و عید فطر که بخشی از اشتراکات فرهنگی ایران و کشورهای منطقه محسوب می‌شود، در راستای تقویت دیپلماسی فرهنگی و عمومی کشور ضروری است؛ آن‌هم در شرایطی که باوجود اینکه پرونده نوروز توسط ایران به یونسکو و سپس ثبت جهانی رسیده است و پس از آن ۱۲ کشور دیگر به ایران پیوستند اما باز هم برخی کشورها به دنبال مصادره این مناسبت مهم به نفع خود هستند؛ موضوعی که در نوروز ۱۴۰۴ و به دنبال اظهارات رجب طیب اردوغان ـ رئیس جمهور ترکیه ـ شاهد آن بودیم. اما در عین حال نمی‌توان از این پرسش مهم غافل بود که آنچه از هزینه‌کرد چنین بودجه‌ قابل توجهی تنها برای یک شب، به دست آمد، تا چه اندازه اهداف مهمی را محقق کرد که در حوزه دیپلماسی فرهنگی ایران مطرح است؟