به گزارش ایران اکونومیست، بانک مرکزی و پیرو بخشنامه ۱۰ مردادماه ۱۴۰۱ و به استناد تبصره (۶) بند (ح) ماده (۲) مکرر قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز (ماده (۱۲) قانون اصلاح قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز) و در راستای اجرای جزء (پ) بند (۱۳) ماده (۱) آیین نامه اجرائی قانون مذکور، ضمن ابلاغ «دستورالعمل معاملات بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران»، «شرایط‌نامه حقوقی سامانه ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران»، «شرایط نامه معاملات مؤسسه اعتباری متقاضی خرید در سامانه ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران» و «شرایط نامه معاملات مؤسسه اعتباری متقاضی فروش در سامانه ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران» کلیه صادرکنندگان مشمول بند (۲) ماده (۸) آیین‌نامه یاد شده، به‌منظور واگذاری ارز حاصل از صادرات به دیگران، مکلفند ارز حاصل از صادرات خود را در مهلت مقرر در سامانه معاملات بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران و در چهارچوب دستورالعمل مربوط عرضه کنند.
متعاقب این موضوع، اخیرا بانک مرکزی، طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد از روز دوشنبه مورخ ۲۶ آذرماه ۱۴۰۳ (امروز) کلیه صادرکنندگان مشمول بند (۲) ماده (۸) آیین نامه اجرایی تبصره (۶) بند (ح) ماده (۲) مکرر قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز به‌منظور رفع تعهد صادراتی از طریق واگذاری ارز حاصل از صادرات به دیگران، ملزم هستند که ارزهای مذکور را از طریق بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران عرضه کنند.
این معاملات از روز شنبه (۲۴ آذرماه) کار خود را آغاز کرد و از امروز ۲۶ آذرماه مشمولین عرضه و تقاضا ارز حاصل از صادرات، مکلف هستند، معاملات خود را در سامانه ارز تجاری انجام دهند.
براین اساس، مقرر است، صادرکنندگاه شامل شرکت‌های محصولات پتروشیمی، پالایشی، فولادی، فلزات اساسی رنگین و فرآورده‌های نفتی، از تاریخ یکم بهمن ماه سال جاری در چهارچوب آیین‌نامه مذکور و تصمیمات کارگروه برگشت ارز حاصل از صادرات، از طریق بانک‌های عامل نسبت به عرضه ارز در بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران اقدام نموده و رفع تعهد صادراتی نمایند.
همچنین، واردکنندگانی که دارای تخصیص معتبر با محل تامین ارز از طریق مرکز مبادله ارز و طلا هستند، باید از تاریخ ۱۴۰۳/۱۱/۰۱ و از طریق بانک‌های عامل نسبت به خرید ارز از بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران اقدام نمایند.
پیرو بخشنامه بانک مرکزی، «صنایع روانکار، دوده، کامپاند، سیمان، سرامیک و انواع لبنیات» از تاریخ سوم آذرماه ۱۴۰۳ ملزم به واگذاری ارز حاصل از صادرات خود در مرکز مبادله ایران به واردکنندگان بر اساس نرخ توافقی و سازوکار اجرایی این مرکز هستند. سایر صادرکنندگانی که در گروه های مذکور قرار ندارند فعلا می‌توانند واگذاری ارز حاصل از صادرات خود را طبق روال سابق انجام دهند یا به صورت اختیاری در سامانه ارز تجاری عرضه کنند اما از امروز ۲۶ آذرماه کلیه صادرکنندگان و واردکنندگان غیر نیمایی ملزم به خرید و فروش ارز در این سامانه هستند.
براساس آخرین اطلاعات، تا امروز، ۲۲ بانک به سامانه معاملات ارز تجاری متصل شده و ۱۹ بانک نیز اقدام به ثبت سفارش و معامله کرده‌اند.
امکان انتقال ارز نیما به سامانه ارز تجاری
اخیرا، محمد آرام - معاون ارزی بانک مرکزی – در این رابطه، گفت: در این سامانه بانک متعهد حصول ریال و ارز است و از این طریق احتمال عدم ایفای تعهدات کاهش می‌یابد. از سوی دیگر معاملات ثبت می‌شود و اطلاعات آن باقی خواهد ماند، اگر ایفای تعهدات خوب بود و فردی تعهدات خود را به موقع انجام داد، رتبه اعتباری آن افزایش پیدا می‌کند و اعتبار آنها برای انجام معاملات بیشتر افزایش می‌یابد، اما اگر کسی تخلف انجام دهد همانند چک برگشتی، امکان عرضه نخواهد داشت. در سامانه معاملاتی ارز تجاری مرکز مبادله و در عرضه و تقاضا امکان تبانی وجود ندارد و امکان انتقال عرضه یا تقاضای بخش نیما به سامانه مرکز مبادله وجود دارد.
ادغام سایر بازارهای ارزی در مرکز مبادله
وی با اشاره به اهداف راه اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران خاطرنشان کرد: هدف از ایجاد مرکز مبادله ارز و طلای ایران راه اندازی بازاری مبتنی بر عرضه و تقاضا، هم برای ارز و هم برای طلا به صورت فیزیکی بود. همچنین مدیریت و بیمه معاملات ارز پیش‌بینی‌پذیر در کنار کاهش ریسک‌های نوسانات با بکارگیری ابزارهای مالی لازم از دیگر اهداف راه اندازی این مرکز است و به تدریج گروه‌های مختلف به مرکز مبادله اضافه خواهند شد. همچنین سایر بازارها هم در مرکز مبادله ادغام و تلفیق خواهند شد و در آینده فقط یک بازار در حوزه ارز و طلا وجود خواهد داشت.
گفتنی است؛ براساس آخرین آمار از معاملات سامانه ارز تجاری در تاریخ ۲۵ آذرماه سال جاری، اسکناس دلار توافقی نیما در سامانه ارز تجاری با قیمت ۶۳ هزار تومان، یورو با نرخ ۶۶ هزار و ۱۶۴ تومان، درهم با نرخ ۱۷ هزار و ۱۵۶ تومان، یوان با نرخ ۸۶۶۰ تومان و درهم عراق با نرخ ۴۸۰۸ تومان معامله شد.
