به گزارش ایران اکونومیست، ۲۷ام نوامبر، تنها ساعاتی پس از اعلام آتش‌بس در لبنان از سوی «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا، شورشیان مسلح با سرکردگی «هیئت تحریر الشام» گروهی تروریستی در سوریه فعال شده و به نقاطی در شمال غرب این کشور عربی حمله کردند. در نهایت، با گذشت چندین روز، پس از تصرف حلب، ادلب و حمص، شورشیان مسلح به دمشق رسیدند و باعث سرنگونی دولت «بشار اسد» شدند.
با توجه به روابط تهران، مسکو و دمشق، بسیاری درباره کمک‌های ایران و روسیه به دولت اسد در برابر مسلحین و تحریر الشام که تحت حمایت برخی از کشورهای همسایه سوریه و غرب بودند اظهاراتی را مطرح کردند.
در همین راستا، «جان مرشایمر» متفکر برجسته روابط بین‌الملل و استاد دانشگاه شیکاگو و یکی از کارشناسان مطرح در حوزه واقع‌گرایی در روابط بین‌الملل، در گفت‌وگویی به تحولات سوریه و نقش تهران و مسکو در این تحولات پرداخت.
او در پاسخ به سوالی درباره تأثیر تحریم‌های آمریکا علیه سوریه، حضور نظامی غیرقانونی این کشور در سوریه و سرقت منافع نفتی این کشور توسط آمریکا در سقوط ناگهانی دولت اسد گفت: «این فقط تحریم‌ها نبود که سوریه را ویران کرد، تقریباً همه افراد در داخل ارتش سوریه فاسد بودند. علاوه بر این، میادین نفتی واقع در شرق سوریه قبل از جنگ حدود ۴۰۰ میلیارد دلار درآمد داشت و آمریکایی‌ها و کردها آن میادین نفتی را تصرف کردند و مقدار پولی که سوری‌ها از آن میادین نفتی به دست می‌آوردند، به طرز چشمگیری کاهش یافته بود.»
مرشایمر افزود: «بنابراین آن‌ها اقتصاد پویایی نداشتند. تحریم‌های بسیاری علیه آن‌ها اعمال شده بود و فساد داخلی زیادی وجود داشت و در نتیجه ارتش از منابع مالی مورد نیاز خود تخلیه شده بود. همه این مسائل به فروپاشی ارتش سوریه در عرض چند هفته کمک کرد.»
ارتش سوریه قادر به دفاع از خود نبود
این متفکر برجسته روابط بین‌الملل آمریکا در ادامه گفت‌وگوی خود به نقش ایران و روسیه در تحولات سوریه پرداخت و گفت: «چالش ایران و روسیه برای کمک به سوریه این بود که سوریه قادر به دفاع از خود نبود و طبق شواهد موجود روس‌ها و ایرانی‌ها با اسد درباره مشکلات ارتش او و نیاز به اصلاح ارتش سوریه و گفت‌وگو با اردوغان و دیگر شورشیان صحبت می‌کردند.»
مرشایمر افزود: «ارتش سوریه قادر به ایستادگی در برابر شورشیان نیست. تقریباً یک شبه فروپاشید. اگر سوری‌ها نجنگند پس روس‌ها یا ایرانی‌ها کار زیادی نمی‌توانند انجام دهند. بشار اسد در نهایت مردی بسیار سرسخت و خودرأی بود و به هشدارهای مسکو و تهران توجهی نکرد.»
او تصریح کرد: «ایران و روسیه بر حمایت از سوریه دربرابر تحریر الشام و دیگر گروه‌ها متعهد بودند، ولی با توجه به ضعف ارتش سوریه، تهران و مسکو با محدودیت‌هایی روبرو بودند. آشکار است که تهران و مسکو خواستار کمک به دمشق بودند.»
مرشایمر همچنین در پاسخ به سوالی درباره حمایت مالی مسکو و تهران از دمشق در مقایسه با حمایت مالی آمریکا از اوکراین و نقش کی‌یف در آموزش نیروهای تروریستی وابسته به القاعده در سوریه گفت: «مسئله حمایت از سوریه، به حمایت مالی محدود نشده است و علت سقوط دولت سوریه، مسئله مالی نبود. ارتش این کشور ناتوان بود و نمی‌توانست دربرابر شورشیان ایستادگی کند.»
آینده سوریه، سرشار از بی‌ثباتی خواهد بود
این متفکر برجسته روابط بین‌الملل آمریکا در ادامه گفت‌وگوی خود به آینده سوریه پرداخت و گفت: «با سقوط اسد، سوریه آینده‌ای سرشار از درگیری داخلی را تجربه خواهد کرد.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه تغییر ناگهانی رژیم در سوریه برای شورشیان و افراد مورد حمایت آمریکا تنها یک «موفقیت کوتاه مدت» است، گفت: «پیشبینی تحولات سوریه تقریبا غیرممکن است. اما به‌طور قطع می‌توان گفت که در آینده قابل پیش بینی هرج و مرج قابل توجهی در سوریه وجود خواهد داشت.»
آمریکا در حال حمایت از تروریست‌هاست
مرشایمر تصریح کرد: «آمریکا اساساً با تعدادی از عوامل القاعده و داعش همچون الجولانی که هنوز یک تروریست تحت تعقیب بین‌المللی است و برای سرش ۱۰ میلیون دلار جایزه صادر کرده است، هم‌سو شد و آن‌ها در نهایت پیروز شدند.»
او افزود: «با وجود تلاش برخی از رسانه‌ها برای معرفی پیروزی تحریر الشام به‌عنوان یک تحول مثبت، اکثر شهروندان آمریکایی و خبرنگاران فعال در آن رسانه‌ها می‌دانند که آمریکا در حال حمایت از تروریست‌ها است.»
پس از سقوط دولت سوریه، بخش جنوب غربی این کشور تحت اشغال رژیم صهیونیستی درآمده و طبق گزارش رادیو ارتش رژیم اشغالگر حملات هوایی این رژیم، بیش از ۸۰ درصد از توانایی نظامی سوریه را به کل منهدم کرده است.
از طرفی، «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه نیز ضمن ابراز حمایت از تروریست‌ها و معرفی آن‌ها به‌عنوان «معترضین سوری» و با وجود ادعای پیشین خود مبنی بر چشم نداشتن به «اراضی دیگر کشورها» اخیرا گفت: «به احتمال بسیار زیاد شهرهای حلب، ادلب، حماه، دمشق و رقه مانند انطاکیه، مانند هاتای، مانند اورفا، یکی از استان‌های ما خواهند بود.»
با توجه به چنین تحولاتی در سوریه، اخیرا «عبدالسلام احمد»، سخنگوی نیروهای کُرد سوریه دموکراتیک تحت حمایت آمریکا (قسد) در شمال شرق سوریه به ریانووستی گفت که دولت خودمختار کرد از تکرار سناریوی لیبی در سوریه پس از به قدرت رسیدن مخالفان مسلح می‌ترسد.
