به گزارش گروه سیاست خارجی ایران اکونومیست، پس از پیروزی مخالفان در سوریه، شرایط این کشور وضعیت بغرنج و پیچیده‌ای پیدا کرده است. با فقدان یک دولت مرکزی قدرتمند، سوریه به میدان نبرد نیروهای داخلی و خارجی تبدیل شده و در این میان، رژیم اسرائیل نیز تجاوزات متعددی را به خاک این کشور انجام داده است. در این میان سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران در یادداشت خود در روزنامه لبنانی الاخبار سوالی مهم را مطرح کرد: «در غیاب یک دولت حاکم، چه کسی مسئولیت تجاوزات اسرائیل به سوریه را بر عهده دارد؟» برای پاسخ به این پرسش، باید عوامل و بازیگران مختلفی که در این مسئله نقش دارند را بررسی کرد.
خودنمایی صهونیست‌ها در میدان خالی
با وجود هرج‌ومرج در سوریه، اسرائیل به‌عنوان بازیگر اصلی و عامل مستقیم تجاوز، مسئولیت اصلی را بر عهده دارد. اسرائیل این اقدامات را با توجیه دفاع از امنیت ملی خود انجام می‌دهد، به‌ویژه برای جلوگیری از استقرار نیروهای ایران و حزب‌الله در خاک سوریه. اما این توجیه نمی‌تواند نقض آشکار حاکمیت ملی سوریه و قوانین بین‌المللی را توجیه کند.
سقوط دولت بشار اسد فرصتی برای اسرائیل فراهم کرده تا بدون نگرانی از پاسخ نظامی، حملات خود را در خاک سوریه افزایش دهد. در شرایطی که خلأ قدرت در سوریه حاکم است، اسرائیل با بهره‌گیری از ضعف ساختار حکومتی، اهداف نظامی و استراتژیک خود را دنبال می‌کند.
سکوت بین‌المللی: تسهیل‌کننده جنایت
پس از تغییر حکومت در سوریه، قدرت‌های بین‌المللی مانند ایالات متحده، کشورهای عضو بلوک های جی ۷ و اتحادیه اروپا نقش مهمی در شکل‌گیری شرایط کنونی سوریه داشته‌اند. ایالات متحده به‌ویژه با حمایت از اقدامات نظامی اسرائیل و تأمین تجهیزات پیشرفته، در تقویت تجاوزات این کشور به خاک سوریه نقش دارد.
آمریکا در یک سال و دو ماه و ۹ روزی که از آغاز جنگ ظالمانه رژیم اسرائیل بر علیه مردم غزه، سپس لبنان و اکنون سوریه می‌گذرد، نه تنها کوچکترین گامی را در جهت محکومیت بین المللی این جنایات بر نداشت، که با سکوت حمایت بار خود از حملات اسرائیل به خاک کشورهایی همچون لبنان و سوریه، تمامی قواعدآمره و عرف های بین المللی در موضوع جنگ را پشت سر گذاشت.
اتحادیه اروپا نیز با حمایت ضمنی از این رژیم، عدم تمکین به حکم دیوان کیفری بین المللی و دیگر کمک های مالی و تسلیحاتی به صهیونیست‌ها راه را برای گسترش هرچه بیشتر بحران آفرینی رژیم اسرائیل در منطقه هموار کرده است.
سازمان ملل و جامعه بین‌المللی نیز در قبال تجاوزات اسرائیل به خاک سوریه مسئولیت دارند. با وجود نقض مکرر قوانین بین‌المللی توسط اسرائیل، این نهادها اقدام جدی و مؤثری برای جلوگیری از این تجاوزات انجام نداده‌اند. شورای امنیت سازمان ملل به دلیل اختلاف میان قدرت‌های بزرگ، نتوانسته قطعنامه‌های الزام‌آوری برای محکومیت و توقف حملات اسرائیل تصویب کند. این انفعال، به اسرائیل اجازه داده تا با مصونیت کامل به اقدامات خود ادامه دهد.
بی دفاعی سوریه
با تحولات اخیر در این کشور، گروه‌های مختلف شبه‌نظامی و محلی بر بخش‌های مختلف این کشور کنترل پیدا کرده‌اند. این گروه‌ها فاقد توانایی و مشروعیت لازم برای محافظت از مرزهای سوریه در برابر تجاوزات خارجی ومهم تر از آن عزم جدی برای مقابله با اشغالگری بازیگرانی همچون اسرائیل، هستند.
این ناتوانی و عدم عزم لازم در میان این گروه‌ها باعث شده که اسرائیل بدون نگرانی از پاسخ نظامی، به حملات هوایی و تجاوزات خود ادامه دهد. حملاتی که قسمت اعظم توان نیروی هوایی، دریایی و یگان های پدافند هوایی ارتش سوریه که برای دهه های متمادی یکی از موانع توسعه اشغالگری رژیم اسرائیل بود، را نابود کرد.
چرا سوریه هدف قرار گرفته است؟
پس از تحولات اخیر در سوریه این کشور به یکی از شکننده ترین کشورها و بازیگران منطقه غرب آسیا تبدیل شده است. موقعیت جغرافیایی باعث شده که بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی به دنبال نفوذ در آن باشند.
اسرائیل از ضعف ساختار داخلی سوریه و هرج‌ومرج ناشی از سقوط دولت، برای پیشبرد اهداف امنیتی و استراتژیک خود استفاده می‌کند. نبود یک دولت مرکزی قدرتمند به اسرائیل این امکان را داده است که بدون نگرانی از پاسخگویی، تجاوزات خود را انجام دهد.
چه باید کرد
برای پایان دادن به تجاوزات اسرائیل به خاک سوریه علاوه بر اینکه بازیابی قدرت نظامی سوریه (که در پی تحولات اخیر و همچنین چندین سال جنگ متمادی آسیب جدی دیده است) امری ضروری است، افزایش فشار جامعه بین‌المللی و عزم جهانی برای تنبیه تخطی های پی در پی این رژیم از منشور سازمان ملل یکی از مهم ترین نکات در این حوزه است.
کشورهای منطقه و سازمان‌های بین‌المللی برای حفظ اقتدار حقوق بین الملل و قواعدآمره، عرف و قوانین بین المللی مورد قبول جامعه جهانی، باید رژیم اسرائیل را به احترام به قوانین بین‌المللی وادار کنند.
برگزاری مذاکرات میان بازیگران اصلی منطقه، از جمله ایران، ترکیه و کشورهای عربی، برای چاره اندیشی در برابر تجاوزات مکرر اسرائیل به سوریه می‌تواند به کاهش تنش‌ها کمک کند.
تجاوز اسرائیل به خاک سوریه قریب ۵۱ سال پس از جنگ یوم کیپور، نتیجه ترکیبی از عوامل داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی است. اگرچه اسرائیل به‌عنوان عامل مستقیم مسئول این تجاوزات است، اما قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی نیز در این بحران سهم دارند. برای جلوگیری از ادامه این وضعیت، بیش از هرچیز عزم جدی و واقعی منطقه‌ای، و تقویت دیپلماسی بین‌المللی ضروری است.
