«مجید شاکری» در گفت وگو با ایران اکونومیست با بیان این مطلب افزود: امروز یک بازار حواله عمیق ارزی ایجاد شده است و این موضوع یک جزو جدا نشدنی و غیرقابل کتمان در سیاستگذاری ارزی است، چرا که نرخ ارز باید بازاری باشد نه دستوری؛ از طرفی فعالان اقتصادی آن را به رسمیت بشناسند نه مانند ارز نیما که از معاملات پشت خطی و غیررسمی برخوردار شد.
وی با بیان اینکه سالها بانک مرکزی برای رسیدن به این بازار تلاش کرده بود، گفت: به دلایل مختلف این طرح به نتیجه نرسید در حالی که از سال ۹۷ صاحبنظران اقتصادی در خصوص ایجاد چنین بازاری و اضافه شدن نیما به آن تاکید داشتند و هیچ ارتباطی با موضوعاتی همچون حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در دولت روحانی ندارد که بخواهد تورمی بر بازار ایجاد کند.
شاکری با بیان اینکه مدل ارز توافقی به تمام نیازها در حوزه سیاستگذاری ارزی و تامین ارز مورد نیاز کشور پاسخ خواهد داد، گفت: در این بازار صادرکننده ارز حاصل از فروش کالای صادراتی را به بانکی میسپارد که با صرافیها، تراست ها و سایر بانکها طرف قرارداد است و سپس در حساب ارزی خود بستانکار میشود و درخواست فروش ارز می دهد و بانک در یک قرارداد بینام، ارز صادرکننده را در بازار ارز توافقی میفروشد.
وی افزود: با این روش نه تنها ریسک تفاوت ارز در ترازنامه بانک حل میشود بلکه مشخص می شود که این ارز واقعا وجود دارد؛ بنابراین خریدار یا واردکننده نگران نیست که فروشنده ارز کیست و آیا ارزی در نهایت دریافت خواهد کرد یا خیر و تنها با بانک طرف است.
این صاحبنظر اقتصادی گفت: خریدار یا واردکننده که نیاز به ارز دارد درخواست خرید به بانک می دهد و بانک عملیات خرید را برای وی انجام میدهد و معامله به صورت بینام انجام میشود و دیگر امکان تبانی و سایر مشکلاتی که در حوزه ارز نیمایی وجود داشت از بین می رود.
شاکری با اشاره به سایر مزایای بازار ارز توافقی، تشریح کرد: نرخ ارز در بازار توافقی به میزان نرخ بازار آزاد منهای هزینههای قانونی و اداری دورزدن سدهای حساب سرمایه تعریف میشود و بنابراین بازار توافقی کمک میکند که صف تقاضای وارداتی دیگر وارد بازار غیررسمی نشود. با ایجاد بازار ارز توافقی بازار واقعی برای رفع نیازهای ارزی کشور شکل میگیرد و دیگر بازار ارز غیررسمی کارکردهای مشروع خود را از دست میدهد و تنها کارکرد تامین ارز قاچاق و خروج سرمایه آن باقی میماند.
وی با اشاره به اینکه وقتی بازار ارز توافقی به اندازه کافی عمیق شود، نوسانات بازار آزاد بسیار کم خواهد شد، گفت: زمانی که فاصله این دو بازار به یک ثبات مشخص برسد، آن وقت بازار ارز توافقی نقش سیگنالدهی به بازارها را ایفا می کند البته این مسیر در کوتاهمدت طی نمیشود و برای سیگنالدهی ارز توافقی نیاز به زمان داریم ضمن اینکه ارز توافقی به کنترل نرخ بازار آزاد کمک خواهد کرد.
شاکری افزود: بازار ارز توافقی امکاناتی را به ما میدهد که تا پیش از این اصلا آن را نداشتیم، این سیاست کمک میکند که یک بازار شفاف و کارآ به لحاظ اطلاعاتی داشته باشیم، ضمن اینکه نرخ سیاستی را در اختیار بانک مرکزی میگذارد و اجازه میدهد سیاستگذار ارزی رفتار تخصیص تا نشستن ارز به حساب مشتری را بررسی کند.
وی با اشاره به اینکه یکی از مشکلاتی که موجب میشود حتی در زمانی که ارز هم داریم دچار کمبود شویم، این است که در فرآیند غیررسمی موجود برای نگهداری ارز تراستیها، باگهای اطلاعاتی وجود دارد، گفت: این مسئله موجب عقب انداختن تخصیص ارز توسط تراستیها میشود؛ اما بازار ارز توافقی به دلیل امکان رصد رفتار کارگزاران در قبال مشتریها، شانس رفع این مشکل را فراهم میکند و واردکنندگان در مدت زمان کمتری ارز مورد نیاز خود را دریافت می کنند و در نهایت تخصیص ارز با سرعت بالا قابل اجرا است.