عوامل 4گانه ناکامی بورس ارز / راه‌اندازی پس از تک‌نرخی شدن ارز
سیدبهاءالدین حسینی هاشمی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبری فارس «توانا»، در خصوص راه‌اندازی بورس ارز اظهار داشت: بورس ارز در شرایطی باید راه‌اندازی شود که اقتصاد کشور دارای ثبات اقتصادی باشد و مشکلی در عرضه و تقاضا وجود نداشته باشد.
وی افزود: در کنار این عوامل، منابع کافی برای تأمین تقاضای ارز وجود داشته باشد و کمبود منابع ارزی از خارج از کشور قابل تأمین باشد و نقل و انتقال ارزی در خارج از کشور با مشکل مواجه نباشد و بازیگران بازار ارز انحصاری نباشند، زیرا بخش عمده‌ای از ارزها از طریق شرکت‌های دولتی دریافت می‌شود.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: در بورس ارز، متقاضیان نباید بتوانند به تنهایی بر قیمت‌ها تأثیر بگذارند که با توجه به بررسی شرایط فعلی، ما شرایط راه‌اندازی بورس ارز را نداریم و باز هم قیمت‌ها دستوری تعیین می‌شوند.
وی در خصوص شرایط بازار بورس گفت: بازار بورس محل عرضه و تقاضایی است به گونه‌ای که متقاضیان و عرضه‌کنندگان امکان تعیین قیمت نداشته باشند که هم‌اکنون این چنین شرایطی فراهم نیست.
حسینی هاشمی گفت: محدودیت‌هایی هم برای متقاضیان ایجاد می‌کنند که با این شرایط معنای بورس مخدوش خواهد شد.
به گفته وی، هم‌اکنون زمان مناسبی برای راه‌اندازی بورس ارز نیست.
وی در پاسخ به این سؤال که راهکار کنترل بازار ارز در شرایط فعلی چیست؟ اظهار کرد: نرخ ارز باید تک‌نرخی شود و بانک مرکزی به بانک‌ها اعلام کند که به صورت روزانه چه میزان ارز به آنها خواهد داد و نرخ را بر مبنای قیمت بازار در ابتدا تعیین کند، اگر پس از افزایش قیمت ارز به نرخ بازار، میزان عرضه به حد کافی بود به تدریج قیمت‌ها کاهش خواهد یافت و ریال تقویت خواهد شد، اما اگر عرضه کمتر از تقاضا باشد، قیمت بازار باز هم افزایش می‌یابد.
*چگونگی یکسان‌سازی نرخ ارز
این کارشناس اقتصادی افزود: تا زمانی که رابطه برابری بین عرضه و تقاضا ایجاد نشود، هیچ بازاری نمی‌تواند عرضه و تقاضا را کنترل کند؛ در حال حاضر بازار نرخ را 2 هزار و 100 تومان تعیین کرده و بانک مرکزی اگر ارز کافی دارد می‌تواند با همان قیمت بازار، ارز عرضه کند.
حسینی هاشمی گفت: شورای بورس هم گفته که به همه تقاضاها در بازار بورس، ارز نمی‌دهیم بنابراین حداقل برای ارز شاهد سه بازار خواهیم بود لذا نرخ ارز تک رقمی نخواهد شد.
وی در پاسخ به این سوال که باید نرخ ارز مرجع افزایش یابد، اظهارداشت: بله، باید به نرخ واحد ارزی رسید و در آن زمان اگر دولت بخواهد به تولیدکننده کمک کند، براساس مستندات به ازای دلاری که استفاده کرده است کمک کند که این روش‌ها از طریق مالیات یا خط اعتباری یا پول نقد بدهد.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه یکی از مشکلات فعلی چند نرخی بودن ارز است، افزود: نرخ‌ها باید یکسان شود زیرا یکی از مشکلات در تبدیل ارز در کشور‌های دیگر تعدد نرخ برابری ریال در برابر دلار است که با تک نرخی کردن ارز دیگر یک قیمت واحد خواهیم داشت.
*ارز پس از تک نرخی شدن بورسی شود
وی تصریح کرد: در صورت تک نرخی شدن ارز می توان بورس ارز را راه‌اندازی کرد زیرا بورس محل عرضه و تقاضا است.
حسینی هاشمبی درخصوص قیمت تعادلی دلار گفت: قیمت تعادلی دلار نرخ فعلی بازار ارز است و باید این نرخ مبنا قرار بگیرد؛ با این اقدام ریال در برابر دلار تقویت می‌شود.
وی در پاسخ به این سوال که با افزایش قیمت دلار رسمی به 2100 تومان آیا امکان افزایش مجدد قیمت ارز در بازار نیست، اظهار داشت: در صورتی که میزان عرضه متناسب با تقاضا باشد به تدریج قیمت‌ها در بازار کاهش می‌یابد که قیمت ارز دولتی هم متناسب با آن کاهش یافته و قدرت ریال افزایش می‌یابد.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: با افزایش نرخ ارز صادرات افزایش یافته و واردات اقتصادی نخواهد بود و توسعه صادرات و استراتژی جایگزینی واردات محور قرار می‌گیرد.
*کاهش تدریجی قیمت ارز پس از یکسان‌سازی
وی با تاکید بر کاهش قیمت ارز پس از تک نرخی شدن، بیان داشت: البته با افزایش نرخ ارز مرجع تورم افزایش می‌یابد اما باید یک بار تورم از این محل را پذیرفت تا قیمت ارز به ثبات و تعادل برسد؛ قطعا و بدون تردید با تامین ارز کافی به قیمت فعلی بازار، به تدریج ریال تقویت خواهد شد؛
حسینی هاشم در همین باره توضیح داد: هم‌اکنون صادرکننده با ریال 2100 تومان سود بیشتری می‌برد تا اینکه ارز را به قیمت 1226 تومان بفروشد و این موجب تقویت صادرات و کاهش واردات خواهد شد زیرا قیمت کالاهای وارداتی افزایش یافته و قدرت رقابت با کالای داخلی را نخواهد داشت و به همین دلیل ارز بیشتری وارد کشور شده و قیمت آن کاهش می‌یابد.
