به گزارش عصر چهارشنبه ایران اکونومیست، لئونِ استویچکف. این لقبی بود که هواداران سپاهان در اواخر دهه ۷۰ و اوائل دهه ۸۰ شمسی، برای لئون اسپانیان ساخته بودند و او را در ورزشگاه پیر و قدیمی نقش جهان، اینگونه صدا می‌زدند و تشویق می‌کردند. بدون شک استپانیان یکی از بهترین بازیکنان خارجی تاریخ لیگ ایران بود که همه ساله مورد توجه استقلال و پرسپولیس قرار می‌گرفت اما در سپاهان می‌ماند و در ترکیب این تیم بازی می‌کرد. لئون حالا در پیونیک ارمنستان مربیگری می‌کند و با جمعی از بازیکنان جوان و اغلب زیر ۲۰ سال، روزهای متفاوتی را پشت سر می‌گذارد. با استپانیان در گفت‌وگو با ایران اکونومیست از گذشته گفتیم و به امروز رسیدیم. از مقایسه نسل‌ها با هم، از مبلغ قراردادش با سپاهان، از محرم نویدکیا و در آخر نظر او را درباره علیرضا بیرانوند و احمدرضا عابدزاده پرسیدیم. جمله طلایی او برای مقایسه دو دروازه‌بان از دو نسل متفاوت فوتبال ایران، این بود: «بیرانوند، یک دستِ عابدزاده هم نمی‌شود.»
********
بعد از مدت‌ها بی‌خبری، دوست داریم بدانیم الان چه کار می‌کنی و آیا در فوتبال فعالیتی داری یا نه؟
من چند سال است که در باشگاه پیونیک مشغول فعالیت هستم. اینجا در تیم دوم سرمربی هستم و با بازیکنان جوان کار می‌کنم.
در چه سطحی؟
در لیگ یک ارمنستان حضور داریم. همان لیگ آزادگانِ شما.
مگر پیونیک در لیگ برتر ارمنستان حضور ندارد؟
چرا. تیم اصلی در لیگ برتر است و تیم دوم که من سرمربی هستم، در لیگ یک. الان نزدیکِ نیم‌فصل است و تیم ما در رده ششم جدول قرار دارد. اغلب بازیکنان ما ۱۷ یا ۱۸ ساله هستند و دو بازی عقب‌افتاده هم داریم. اگر آن‌ها را ببریم تا رده چهارم بالا می‌آییم. البته هدف ما و باشگاه فقط نتیجه‌گیری نیست. ما دنبال پرورش جوان‌هایی هستیم که به تیم اصلی پیونیک تزریق شوند و باشگاه را از جذب بازیکن خارجی بی‌نیاز کنند.
حالا که در ارمنستان مشغول فعالیت هستی، آیا فوتبال ایران را دنبال می‌کنی؟
اغلب بازی‌ها را می‌بینم، بخصوص دیدارهای سپاهان. چون سپاهان تیم خودمان است و وقتی در یک بازی نتیجه نمی‌گیرد، واقعاً دلم می‌سوزد و حرص می‌خورم. البته شنیدم مربی جدیدی که آمده، باتجربه است و کارنامه خوبی دارد. امیدوارم سپاهان در ادامه فصل بهترین نتایج را بگیرد و در نهایت قهرمان شود.
عملکرد ژوزه مورایس را چطور دیدی؟
او هم مربی بزرگی بود و به نظرم در کل بد کار نکرد. فقط نمی‌دانم چه اتفاقاتی افتاد که آبِ او با مدیران باشگاه در یک جوی نرفت.
درباره مورایس می‌گفتند، این اواخر تمام تمرکز خود را روی فوتبال نمی‌گذارد.
انتقاد که همیشه هست اما من بارها گفته‌ام که تیم بزرگ، مربی بزرگ می‌خواهد. به نظر من مورایس که آمد، سپاهان تیم خوبی بسته بود اما نمی‌دانم چرا نتیجه نگرفت. البته تقصیر، بیشتر مربوط می‌شود به بازیکنان و نه مربیان.
در این مدت پیشنهادی برای حضور در کادرفنی سپاهان دریافت نکردی؟
زمان مدیریت محمدرضا ساکت، از من خواستند به عنوان کمک مربی به سپاهان بروم اما چون اینجا قرارداد داشتم، درست نبود که تعهدم را زیر پا بگذارم. از آن‌ها تشکر کردم و گفتم نمی‌توانم بیایم. بعد از آن هم یکی دو تیم لیگ یکی به من پیشنهاد دادند که به توافق نرسیدیم.
بدون ذره‌ای اغراق، تو یکی از بهترین بازیکنان خارجی تاریخ لیگ ایران هستی. الان که فوتبال ایران را می‌بینی، آیا می‌توان کیفیت خارجی‌های آن زمان را با حالا مقایسه کرد؟
زمان ما، تیم‌ها بازیکنان خارجی باکیفیتی را جذب می‌کردند. از استقلال و پرسپولیس بگیرید و به فولاد و سپاهان برسید. الان اما خارجی‌هایی که می‌آیند، در اندازه بازیکنان قبلی نیستند. این هم البته دلیل دارد؛ بخشی از آن مربوط می‌شود به قیمت دلار که بالا رفته و دست باشگاه‌های ایرانی را برای جذب بازیکنان خوب خارجی بسته است.
خودت زمانی که در سپاهان بازی می‌کردی، از استقلال و پرسپولیس پیشنهاد داشتی؟
آره، همه ساله. پیشنهاد همیشه بود اما خودم نمی‌خواستم تیمم را عوض کنم. ۱۰ فصل برای سپاهان بازی کردم و سال آخر به ذوب‌آهن رفتم تا به کربکندی و ابراهیم‌زاده کمک کنم.
دلیل اینکه در سپاهان ماندی و راهی استقلال و پرسپولیس نشدی، چه بود؟
خانواده و بچه‌های من در اصفهان بزرگ شدند و در این شهر راحت بودند. از طرفی همسر من علاقه‌ای به زندگی در شهری بزرگ مانند تهران را نداشت. همیشه به من می‌گفت اگر سپاهان تو را می‌خواهد، همین‌جا بمان. اگر نخواستند به پیشنهادهای دیگر فکر کن.
فکر می‌کنم اواسط دهه ۷۰ بود که بحث حضور شما و آرمناک پطروسیان در تیم ملی ایران مطرح شد. آیا این بحث، جدی بود؟
سال ۷۴ بود که به فوتبال ایران آمدم. همان زمان من و آرمناک را برای تیم ملی ایران می‌خواستند. پیشنهاد هم دادند اما از طرف یوفا گفتند که این امکان وجود ندارد. چون ما برای ارمنستان در مسابقات اروپایی بازی کرده بودیم. بعد از آن هم که قوانین تغییر کرد، آنقدر بازیکن خوب در ایران بود که دیگر نیازی به من و آرمناک نداشتند. کافی است سری به آرشیو بزنید و ببینید تیم ملی ایران که به جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه رفت، چه بازیکنانی داشت.
به موضوعی اشاره کردید که الان به یکی از بحث‌های اصلی فوتبال ایران بدل شده. اینکه کدام نسل بهتر از دیگری هستند. نسل فعلی یا نسل ۹۸. شما نظرتان چیست؟
معلوم است که نسل ۹۸ خیلی بهتر است. شما گلر مثل عابدزاده دیگر نخواهید داشت یا مهاجم شش‌دانگ شبیه به علی دایی. همه بازیکنان آن نسل بزرگ بودند و با کیفیت. کریم باقری، حمید استیلی و مهدوی‌کیا و بقیه دوستان همینطور؛ همه آن‌ها درجه یک بود و تکرارنشدنی.
کمی ریزتر شویم و به مقایسه میان احمدرضا عابدزاده و علیرضا بیرانوند برسیم.
( حرف‌مان را قطع می‌کند ) این دیگر چه حرفی است؛ ابداً نمی‌توانید این مقایسه را انجام بدهید. من نمی‌گویم بیرانوند ضعیف است اما یک دستِ عابدزاده هم نمی‌شود. عابدزاده در چارچوب دروازه، یک تیم بود و به نظر من در فوتبال ایران دیگر دروازه‌بانی مثل او نمی‌آید.
در دوره حضورت در فوتبال ایران، تیم ملی بلغارستان و باشگاه بارسلونا بازیکنی داشت به نام هریستو استویچکف. هواداران سپاهان هم به دلیل شباهت سبک بازی تو و او، با لقب استویچکف تشویقت می‌کردند. یادت می‌آید؟
واقعاً یادش بخیر. هواداران سپاهان به من لقب «لئونِ اسویچکف» را داده بودند. چون هر دو چپ‌پا بودیم و شوتزن. البته من کجا و استویچکف کجا.
از قرارداد آن روزهای خودت هم برای‌مان بگو. اینکه چقدر بود و آیا می‌شد با مبالغ کنونی مقایسه‌اش کرد..
بیشترین پولی که گرفتم، سالی ۱۵ هزار دلار بود. پول کمی نبود. بعد از ما قراردادها به ۵۰ تا ۶۰ هزار دلار رسید و الان هم که سر به فلک می‌کشد. این پول را سال ۷۵ گرفتم و راضی هم بودم.
مصاحبه را خودت تمام کن..
خیلی خوشحالم که بعد از سال‌ها بازی در لیگ ایران، هنوز هم یادی از من می‌کنید. یکی از اتفاقات خوب در فوتبالم، قهرمانی با سپاهان در لیگ و جام حذفی بود. فکر می‌کنم تا حدود زیادی توانستم انتظارها را بر آورده کنم. این را هم بگویم که کشور ایران را هرگز فراموش نمی‌کنم. در زندگی هر چه دارم، از ایران است.
