به گزارش گروه علمی ایران اکونومیست، حوزه دارو و تجهیزات پزشکی از حوزه‌هایی است که ارزبری بالایی را در کشور به خود اختصاص داده و یکی از ضرورت‌های اصلی این حوزه، داخلی‌سازی این محصولات برای رفع نیاز مردم و جلوگیری از خروج ارز از کشور است. اما یکی از الزام‌های مهم این حوزه، رعایت استانداردها و حفظ کیفیت در تولید این محصولات و تجهیزات پزشکی عموما با فناوری پیشرفته است.
ایمپلنت‌ها یکی از این تجهیزات پزشکی پرمصرف و اغلب گران‌قیمت هستند که کاربردهای مختلف دارند. شاید تا یک دهه قبل، بیشتر نیاز کشور به این تجهیزات پزشکی پیشرفته از طریق واردات تأمین می‌شد؛ اما با حمایت‌های دولت و نقش‌آفرینی شرکت‌های دانش‌بنیان کشور، امروز شاهد تولیدی محصولاتی باکیفیت و منطبق با استانداردهای روز جهانی، با قیمتی بسیار پایین‌تر از نمونه‌های خارجی هستیم.
حالا یک شرکت دانش بنیان با استفاده از ظرفیت اساتید و نخبگان جوان دانشگاهی کشور موفق شده و سبد متنوعی از محصولات شامل ایمپلنت‌های ستون فقرات گردنی، ایمپلنت‌های ستون فقرات کمری، ایمپلنت‌های ستون فقرات مخصوص کودکان و به زودی ایمپلنت‌های دندانی را در داخل کشور تولید کرده که علاوه بر رفع نیاز بیماران، از خروج ارز از کشور نیز جلوگیری می کند.
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان درخصوص فعالیت‌های این شرکت با اشاره به آغاز فعالیت این مجموعه از سال ۱۳۹۴ افزود: هسته اولیه گروه شامل جمعی از اساتید دانشگاه به همراه دو جراح ستون فقرات بود که به عنوان مشاور برای طراحی ایمپلنت‌ها در کنار ما حضور داشتند، اکنون به صورت تخصصی در حوزه طراحی و تولید ایمپلنت‌های ستون فقرات فعالیت می‌کنیم.
مجتبی سلیمی، ادامه داد: در سال‌های ابتدایی فعالیت تنها ۴-۳ نوع محصول تولید می‌کردیم، اما به مرور زمان با حمایت‌هایی که از این مجموعه دانش‌بنیان صورت گرفت، ظرفیت تولید و تنوع محصولات شرکت افزایش پیدا کرد و درحال حاضر پروانه ساخت ۳۷ محصول را از اداره کل تجهیزات و ملزومات پزشکی (سازمان غذا و دارو) دریافت کرده‌ایم.
این فعال حوزه دانش بنیان تصریح کرد: در حال حاضر مجموعه ما در حال تولید محصولات متنوعی از جمله پیچ‌های ستون فقرات، ایمپلنت‌های گردن و کمر مخصوص بزرگسالان و مخصوص کودکان است و تنها شرکتی محسوب می شود که در زمینه ایمپلنت‌های ستون فقرات مخصوص کودکان در کشور فعالیت می‌کند.
وی افزود: همچنین پژوهشگران شرکت در حال کار روی محصول جدیدی هستند که قرار است برای نخستین‌بار در کشور تولید شود. این تجهیز، پیچ ستون فقرات با پوشش هیدروکسی آپاتیت است که محصولی با فناوری پیشرفته محسوب می‌شود.
تولید تجهیزات پزشکی با رعایت استانداردهای روز دنیا
سلیمی خاطرنشان کرد: تمام محصولات تولیدی این شرکت با رعایت استانداردهای روز دنیا تولید شده و دارای مجوز تولید از اداره کل تجهیزات و ملزومات پزشکی همچنین ایزو ۱۳۴۸۵ (استاندارد مدیریت کیفیت تجهیزات پزشکی) و ایزو ۹۰۰۱ (استاندارد مدیریت کیفیت تولیدات و خدمات) هستند. این محصولات هرچه از لحاظ دانشی و فنی، پیچیده‌تر باشند، فرایند اخذ مجوز آنها نیز طولانی‌تر خواهد شد. به عنوان مثال، طراحی و تولید پیچ ستون فقرات با پوشش هیدروکسی آپاتیت حدود ۵ سال زمان برد و تاکنون بیش از ۳۰ آزمون اداره کل تجهیزات و ملزومات پزشکی را پشت سر گذاشته‌ایم تا به این مرحله رسیده‌ایم.
سلیمی افزود: با توجه به اینکه تنها تولیدکننده ایمپلنت‌های ستون فقرات مخصوص کودکان در کشور هستیم، اولویت اصلی شرکت، تأمین نیاز داخل است، اما تلاش می‌کنیم با ایجاد زیرساخت‌های جدید و توسعه فعالیت‌ها، ظرفیت تولید شرکت را افزایش داده و با نیازسنجی از بازارهای منطقه، برنامه‌های صادراتی شرکت را نیز به زودی آغاز کنیم. برای ورود به بازارهای صادراتی نیز به دنبال اخذ گواهینامه CE اروپا هستیم که یکی از الزامات برای صادرات به اغلب کشورهای دنیا محسوب می‌شود.
وی درخصوص مزایای رقابتی محصولات تولیدی این شرکت نسبت به سایر شرکت‌ها تأکید کرد: در حوزه ایمپلنت‌های ستون فقرات کودکان و ایمپلنت‌های گردنی پیشرو محسوب می‌شویم و بومی‌سازی و تولید این محصولات در داخل علاوه بر کمک به بیماران و کاهش قابل توجه هزینه‌های درمان، از خروج ارز از کشور نیز جلوگیری کرده است.
سلیمی با اشاره به استفاده از ظرفیت نخبگان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در این مجموعه فناور افزود: تیم تحقیق و پژوهش شرکت بسیار فعال بوده و همواره تلاش کرده‌ایم تعامل مستقیمی با دانشگاه داشته باشیم. همانطور که اشاره شد، هسته اولیه شرکت شامل اعضای هیات علمی دانشگاه هستند و طبیعتا این افراد، ارتباط مستقیمی با دانشجویان دارند و بسیاری از بحث‌های فنی و دانشی به صورت پروژه برای دانشجویان تعریف می‌شود و در طراحی و تولید همه محصولات، این رویه را دنبال می‌کنیم.
قیمت گذاری دستوری چالش اساسی تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی
این فعال حوزه دانش بنیان در ادامه، یکی از چالش‌های اساسی شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات پزشکی را قیمت‌گذاری دستوری عنوان کرد و گفت: عمده چالش ما درحال حاضر بحث قیمت‌گذاری دستوری است که بر فعالیت شرکت‌های این حوزه تأثیر منفی گذاشته است.
به نقل از صندوق نوآوری، سلیمی افزود: حدود ۲۸ ماه است که افزایش قیمتی در محصولات نداشتیم؛ درحالی که در این مدت قیمت مواد اولیه با توجه به نوسانات ارز بیش از ۲ برابر شده است و در کنار این موضوع باید به افزایش سایر هزینه‌ها از جمله دستمزدها هم اشاره کرد.
به گفته وی، ادامه‌دار بودن این شرایط (قیمت‌گذاری دستوری) شرکت‌های را در ادامه فعالیت و پی‌بردن فعالیت‌های پژوهشی دچار مشکلات جدی خواهد کرد.
مدیرعامل این مجموعه فناور همچنین گفت: در سال‌های اخیر شاهد حمایت‌های خوبی از محصولات و تولیدات داخلی بودیم و هر محصولی که بومی‌سازی و نمونه صنعتی و آزمایشگاهی آن داخل کشور تولید شده، از خارج وارد نشده است. ممنوعیت واردات محصولات مشابه خارجی (که نمونه آن در داخل بومی‌سازی شده است) کمک بزرگی به رشد و توسعه شرکت‌ها به‌ویژه دانش‌بنیان‌ها کرده است.
سلیمی حمایت‌های صندوق نوآوری و شکوفایی از دانش‌بنیان‌ها را مفید دانست و گفت: البته یکی از مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا از جمله شرکت ما که حدود یک دهه از عمر فعالیت آن بیشتر نمی‌گذرد، تأمین وثایق مورد نیاز برای دریافت تسهیلات است.
