بحران انرژی سال آینده اروپا از حالا خودنمایی کرد

به گزارش ایران اکونومیست، تشدید جنگ در اوکراین، به رشد حدود ۴۵ درصدی قیمت گاز در سال جاری، دامن زده است. هرچند سطوح فعلی قیمت، با قیمت‌های سال ۲۰۲۲ فاصله زیادی دارند اما به اندازه کافی بالا هستند تا بحران هزینه زندگی را برای خانوارها در اروپا تشدید کرده و فشار رقابتی بر تولیدکنندگان در مضیقه را مضاعف کنند.

مخازن گاز، ذخایر اضطراری در طول سردترین دوره سال هستند اما این ذخایر در سال جاری، به دلیل سرمای منجمدکننده‌ای که تقاضا برای گرمایش را افزایش داده است و افت تولید نیروی بادی، به سرعت خالی شده‌اند.

از زمان آغاز جنگ روسیه در اوکراین، اروپا برای تامین انرژی مورد نیاز خود، به تقلا افتاده است. بازار دچار محدودیت عرضه، نمایانگر مشکل این منطقه برای رهایی کامل از وابستگی به انرژی روسیه است. با قوت گرفتن احتمال توقف کامل ترانزیت گاز روسیه از خاک اوکراین به اروپا در سال آینده، این وضعیت وخامت بیشتری خواهد یافت.

مارکوس کربر، مدیر اجرایی شرکت RWE، روز جمعه در کنفرانسی گفت: اگر واقعا بخواهیم از گاز روسیه بی‌نیاز شویم، باید ظرفیت واردات بیشتری داشته باشیم و احتمالا زمستان امسال، دوباره شاهد چنین وضعیتی خواهیم بود زیرا تاسیسات نگهداری گاز به سرعت خالی می‌شوند؛ چرا که زمستان، شروع سردی داشته است.

جنگ روسیه در اوکراین شدت یافته و دو طرف، هفته گذشته در تلاش برای کسب برتری قبل از بازگشت ترامپ به کاخ سفید، حملات موشکی علیه همدیگر انجام دادند. در نتیجه تنش‌های رو به رشد، آمریکا، «گازپروم بانک» را که آخرین موسسه مالی روسی معاف از مجازات‌ها بود، تحریم کرد و به این ترتیب، پرداخت پول گاز روسیه برای معدود مشتریان باقی مانده دشوارتر شد.

هدف از این تحریم‌ها، قطع درآمد روسیه از صادرات انرژی است اما از سوی دیگر، این تحریم‌ها ریسک توقف عرضه گاز روسیه را که هنوز به شماری از کشورهای اروپایی جریان دارد، افزایش می‌دهد.

به گفته تحلیلگران شرکت تحقیقاتی «انرژی اسپکتس»، اگرچه اروپا وابستگی خود به روسیه را کمتر کرده است اما از دست دادن آخرین مسیر باقی مانده، بازار گاز این منطقه را تحت فشار بیشتری قرار می‌دهد و قیمت جهانی را بالاتر می‌برد.

اروپا خود را برای احتمال پایان واردات گاز روسیه از طریق اوکراین به دلیل انقضای قرارداد ترانزیت در پایان سال ۲۰۲۴ آماده کرده بود. این تحریم‌ها به معنای آن است که جریان گاز زودتر از آن زمان قطع می‌شود. بر همین اساس، مجارستان هشدار داده که امنیت انرژی این کشور به خطر افتاده است.

تکرار بحران انرژی سال ۲۰۲۲؟

قیمت گاز، منعکس کننده احتمال از دست دادن باقی مانده واردات گاز ارزان روسیه، تاخیر در تامین حجم بیشتری از گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) و زمستان سردتر است.

در یک نشانه غیرمعمول دیگر از فشار بر این سیستم، قیمت گاز برای تابستان آینده که گاز معمولا به حد کافی ارزان است تا مخازن بازسازی شود، گران‌تر از زمستان آینده است. این نشان می‌دهد که هزینه‌های انرژی برای مدت طولانی‌تر، بالا باقی می‌مانند و هر چه سطح مخازن گاز در این زمستان کمتر شود، بازسازی آنها برای زمستان بعدی دشواتر خواهد بود.

در اوج بحران انرژی در سال ۲۰۲۲، آلمان دستور داد گاز از بازار جهانی، به قیمت بسیار گران، برای ذخیره سازی سریعا خریداری شود. برلین برای جبران بخشی از این هزینه گزاف، یک مالیات ذخیره سازی گاز معرفی کرد که معامله‌گران یا نیروگاه‌ها برای تحویل گاز از طریق آلمان، پرداخت می‌کنند. این مالیات به شدت مورد انتقاد قرار گرفته زیرا هزینه تهیه ال‌ان‌جی را برای کشورهای محصور در خشکی مانند اتریش، اسلواکی و جمهوری چک افزایش می‌دهد.

آرنی لوهمان راسموسن، تحلیلگر ارشد شرکت گلوبال ریسک منیجمنت در کپنهاگ می‌گوید این وضعیت دارد شبیه سناریوی ۲۰۲۲ می‌شود که در جریان آن، اتحادیه اروپا، گاز را در هر قیمتی خریداری می‌کرد. سال آینده، این اتفاق در صورت تقاضای قوی آسیا برای گاز، ممکن است روی دهد.

فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی، در این خصوص ابراز نگرانی کرده و هشدار داده است که اگر ترانزیت گاز روسیه از اوکراین در اول ژانویه متوقف شود، اروپا به ذخایر فراوان برای اواخر زمستان امسال نیاز دارد.

در آلمان که بسیاری از کارخانه‌ها ناچار شده اند تولیدشان را به دلیل هزینه‌های بالای انرژی متوقف یا محدود کنند، برداشت سریع‌تر از ذخایر گاز، سیگنال‌های ناخوشایندی از وضعیت بزرگترین اقتصاد اروپا برای سومین سال متوالی ارسال می‌کند.

اقتصاد آلمان از زمان بحران انرژی، دچار رخوت شده و اوج گیری تورم، ممکن است خشم رای دهندگان را در آستانه انتخابات فوریه، شعله‌ورتر کند.

بر اساس گزارش بلومبرگ، اروپا در زمستان سال ۲۰۲۲، به لطف دمای ملایم هوا، با کمبود شدید انرژی روبرو نشد. امسال هم ریسک سهمیه‌بندی انرژی اندک است.

قیمت بالاتر در مقایسه با بازار آسیا، به معنای آن است که محموله‌های ال‌ان‌جی از راه می‌رسند. اما زمستان سرد در جای دیگر، ممکن است رقابت بیشتری برای خرید ایجاد کرده و قیمت‌ها را بالاتر ببرد که مشکلاتی را برای این منطقه به وجود می‌آورد.