تغییر ساختار دانشکده‌ها به سمت موضوع‌محوری ضروری است

به گزارش روز شنبه گروه علمی ایران اکونومیست از شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه در بازدید از دانشگاه تهران، این دانشگاه را یکی از مهم‌ترین مراکز علمی کشور و قله‌ساز دانست و گفت: دانشگاه تهران باید در طرح‌های ملی نظیر ایجاد آزمایشگاه‌های ملی و تدوین اسناد علمی نقش جدی‌تری ایفا کند و با وجود کارهای بزرگی که انجام شده، هنوز ظرفیت‌های عظیم این دانشگاه به طور کامل بالفعل نشده است.

وی طرح قله‌سازی شورای عالی انقلاب فرهنگی، مشارکت دانشگاه تهران در تدوین اسناد علمی را ضروری دانست و یکی از شاخص‌های این موضوع را ارتباط دانشگاه با صنعت و نوآوری و افزایش درآمدهای اختصاصی بیان کرد و افزود: اکنون صنعتی شریف، بالاترین درآمد اختصاصی را در میان دانشگاه‌ها دارد که حدود ۴۰ درصد از کل بودجه آن را شامل می‌شود اما درآمد اختصاصی دانشگاه تهران، حتی از دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز پایین‌تر است.

خسروپناه بر مشارکت استادان دانشگاه تهران در بررسی اسناد بالادستی شورا تاکید کرد و گفت: ضرورت دارد تا استادان دانشگاه تهران در تدوین اسناد مهمی مانند سند هوش مصنوعی یا فناوری کوانتومی مشارکت داشته باشند. این مشارکت نه‌تنها در تدوین اسناد، بلکه در اجرای آن‌ها نیز نقش مهمی ایفا خواهد کرد. ما آمادگی داریم که جلساتی با حضور استادان دانشگاه تهران برگزار کنیم تا این اسناد را بررسی و نقد کنند.

وی ادامه داد: دانشگاه تهران از ابتدا با ۶ دانشکده علم‌محور شکل گرفت، اما اکنون دانشکده‌ها و گروه‌ها بیشتر رشته‌محور شده‌اند. باید ساختار دانشکده‌ها به سمت موضوع‌محوری تغییر یابد. به‌عنوان نمونه، دانشگاه‌هایی مانند هاروارد و آکسفورد، دانشکده‌هایی نظیر حکمرانی یا خودرو دارند که موضوعات مرتبط را زیر یک چتر واحد گرد هم می‌آورند و این تغییر می‌تواند به کارآمدی و اثربخشی بیشتر منجر شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به ایجاد آزمایشگاه‌های ملی نه گریزی زد و وجود آنها را به عنوان یک نیاز برشمرد و گفت: آزمایشگاه‌های پراکنده موجود، توانایی پاسخ‌گویی به نیازهای علمی دقیق را ندارند. برای مثال، تجهیزات پیشرفته‌ یا ابزارهای خاص نگهداری حیوانات آزمایشگاهی بسیار هزینه‌بر هستند و پراکندگی آن‌ها بهره‌وری را کاهش می‌دهد.

خسروپناه پیشنهاد کرد که با همکاری دانشگاه‌های تهران، صنعتی شریف و صنعتی امیرکبیر، آزمایشگاه‌های ملی متمرکزی ایجاد شود و گفت که این آزمایشگاه‌ها می‌توانند با مشارکت خیرین نیز تأمین مالی شوند.

ضرورت بهره‌گیری از تمامی ظرفیت‌های دانشگاه تهران

سرپرست دانشگاه تهران نیز در این بازدید به جایگاه ممتاز پارک علم و فناوری دانشگاه تهران در بین پارک‌های دانشگاهی کشور اشاره کرد و گفت: اما ظرفیت‌های بالقوه‌ای در این مجموعه وجود دارد که نیازمند فعال‌سازی است.

سید حسین حسینی یکی از مهم‌ترین چالش‌های موجود را ضعف در ارتباط صنعت و دانشگاه دانست و افزود: این دو بال مهم توسعه باید به درستی به یکدیگر متصل شوند و در این مسیر، پارک‌های علم و فناوری می‌توانند نقش کلیدی ایفا کنند. همچنین در ارتباط سیستمی مجموعه‌های مختلف دانشگاه ضعفی وجود دارد که به طراحی‌های جدید نیازمند است تا تمام ظرفیت‌های دانشگاه به پارک علم و فناوری گره بخورند و از آن بهره‌برداری کامل صورت گیرد.

معاون اجرایی پارک علم و فناوری نیز در ارائه گزارش خود به روند رو به رشد این پارک از سال ۱۳۸۴ اشاره و اظهار کرد: اکنون ۳۶۵ واحد فناور و دانش‌بنیان در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران مستقر هستند که شامل ۱۲۴ شرکت دانش‌بنیان و ۱۳۷ هسته فناور می‌شود. همچنین، ۶۲ درصد از شرکت‌های رشدیافته این پارک وابستگی مستقیم به دانشگاه تهران دارند.

میثم یوسفی افزود: پارک علم و فناوری دانشگاه تهران دارای ۱۴ شعبه در دانشکده‌های مختلف است و دبیرخانه جایزه فناوری و نوآوری یونسکو را در کشور میزبانی می‌کند. همچنین در این مجموعه، توجه ویژه‌ای به دیپلماسی دانش‌بنیان شده و سفرای کشورهای مختلف از این مرکز بازدید کرده‌اند.

نواحی نوآوری؛ رویکردی جدید برای توسعه پایدار
رئیس مرکز نوآوری پارک علم و فناوری دانشگاه تهران نیز با ارائه توضیحاتی درباره ناحیه نوآوری دانشگاه تهران گفت: نواحی نوآوری با اهدافی فراتر از پارک‌های علم و فناوری، مانند توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، ایجاد رفاه پایدار و تسهیل جذب واحدهای نوآورانه فعالیت می‌کنند.
حجت‌الاسلام کاظمی افزود: ناحیه نوآوری دانشگاه تهران که در منطقه ۶ شهر تهران و طی تفاهم‌نامه‌ای با شهرداری تهران ایجاد شده، قلمرویی ۷۵۰ هکتاری دارد و بر ارتقای اقتصاد شهری و افزایش تعاملات بین‌المللی متمرکز است.

حمایت از نوآوری در علوم انسانی و سایر حوزه‌ها

رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه تهران نیز در این نشست با تاکید بر توجه ویژه این پارک به علوم انسانی گفت: پارک علم و فناوری دانشگاه تهران، بیشترین تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان را در کشور دارد و به عنوان یک مرکز زایش نوآوری، مراحل تبدیل ایده به نوآوری را به طور کامل طی می‌کند.

علی اسدی افزود: شبکه‌سازی میان شرکت‌ها برای تکمیل خدمات و توسعه همکاری‌ها ضروری است و باید تلاش کنیم اتصال شبکه‌ای میان اجزای مختلف زیست‌بوم نوآوری برقرار شود.

به گزارش شورای عالی انقلاب فرهنگی، این بازدید با تاکید بر همکاری‌های مشترک، تقویت زیست‌بوم نوآوری و بهره‌گیری از ظرفیت‌های ملی صورت گرفت و زمینه‌ساز گام‌های عملیاتی برای ارتقای جایگاه پارک علم و فناوری دانشگاه تهران به عنوان یکی از مراکز پیشرو در توسعه فناوری و نوآوری در کشور خواهد بود.