به گزارش ایران اکونومیست؛ در دنیایی که ارتباطات دیجیتال به بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی بشر تبدیل شده، نیاز به اینترنت پرسرعت و قابل اعتماد، یکی از اولویت‌های اصلی است. اسپیس‌ایکس با پروژه استارلینک به‌دنبال ارائه اینترنت جهانی است که بدون وابستگی به زیرساخت‌های زمینی، برای کاربران در دورافتاده‌ترین نقاط دنیا دسترسی فراهم کند. اکنون این شرکت از دستیابی به سرعت 2 گیگابیت بر ثانیه برای کاربران در آینده‌ای نزدیک خبر داده است؛ پیشرفتی که نه‌تنها استانداردهای فعلی را به چالش می‌کشد، بلکه چشم‌انداز تازه‌ای برای آینده ارتباطات ماهواره‌ای ترسیم می‌کند.
پروژه استارلینک در سال 2015 با هدف ارائه اینترنت جهانی آغاز شد. این ایده زمانی شکل گرفت که ایلان ماسک، مدیرعامل اسپیس‌ایکس، دریافت که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به اینترنت پرسرعت دسترسی ندارند. نخستین ماهواره‌های استارلینک در سال 2019 به مدار زمین پرتاب شدند و تا کنون، بیش از 6000 ماهواره از این سری به فضا ارسال شده‌اند.
اسپیس‌ایکس با بهره‌گیری از فناوری پیشرفتهای که از تراشه‌ها و فرکانس‌های رادیویی خاصی استفاده می‌کند، اینترنتی ارائه داده که سرعت آن در مناطق روستایی و دورافتاده جهان بین 100 تا 200 مگابیت بر ثانیه است. اما این تنها آغاز کار بود.
سرعت اینترنت استارلینک؛ از 100 مگابیت تا 2 گیگابیت
از زمان آغاز پروژه، سرعت و کیفیت خدمات استارلینک به‌طور پیوسته ارتقاء یافته است. در حالی که کاربران اولیه تنها به سرعت‌هایی حدود 50 مگابیت بر ثانیه دسترسی داشتند، پیشرفتهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری این شرکت باعث شد میانگین سرعت دانلود به 150 مگابیت بر ثانیه برسد. اکنون اسپیس‌ایکس با معرفی نسل جدید ماهواره‌ها، وعده سرعتی تا 2 گیگابیت بر ثانیه را داده است؛ رقمی که حتی از میانگین سرعت اینترنت در پیشرفته‌ترین کشورهای جهان نیز فراتر می‌رود.
"شاتول" رئیس اسپیس‌ایکس، در سخنرانی اخیر خود اشاره کرد که این پیشرفت با روند قانون مور در دنیای تراشه‌های کامپیوتری شباهت دارد. مطابق این قانون، هر دو سال قدرت پردازشی تراشه‌ها دو برابر می‌شود و اسپیس‌ایکس نیز با همین سرعت در حال ارتقای ظرفیت ماهواره‌های خود است.
فناوری پشت سرعت 2 گیگابیت بر ثانیه
دستیابی به این سرعت خیره‌کننده، نتیجه ترکیبی از چندین فناوری پیشرفته، باندهای فرکانسی پیشرفته، ماهواره‌های نسل دوم، پرتاب با استارشیپ و استفاده از مدارهای پایین‌تر (LEO) است.
اسپیس‌ایکس در تلاش است تا با مجوز از FCC، از باندهای فرکانسی بیشتری استفاده کند. این امر باعث کاهش تداخل و افزایش ظرفیت انتقال داده می‌شود.
ماهواره‌های جدید استارلینک، با ظرفیت بالاتر و پردازنده‌های قوی‌تر، می‌توانند داده‌ها را سریع‌تر پردازش و ارسال کنند.
ماهواره‌های استارلینک در مدارهای نزدیک‌تر به زمین قرار دارند. این فاصله کمتر، تأخیر زمانی را به حداقل رسانده و سرعت انتقال داده‌ها را بهبود می‌بخشد.
سیستم استارشیپ با توانایی حمل بار سنگین‌تر، امکان پرتاب ماهواره‌های پیشرفته‌تر را فراهم کرده و زمینه‌ساز تحقق چشم‌انداز سرعت‌های گیگابیتی شده است.
پیشرفتهای اسپیس‌ایکس بدون چالش نبوده است. یکی از موانع اصلی، دریافت مجوزهای قانونی برای استفاده از فرکانس‌های خاص و گسترش تعداد ماهواره‌ها است. با وجود انتقادات درباره تأثیرات منفی ماهواره‌های استارلینک بر نجوم و آلودگی فضایی، اسپیس‌ایکس مصمم است تا تعداد ماهواره‌های خود را به 30 هزار واحد افزایش دهد.
همچنین، مسئله قیمت سخت‌افزارها و دسترسی عمومی به این فناوری یکی از دغدغه‌های اصلی کاربران است. در حال حاضر، هزینه 349 دلاری دیش استارلینک ممکن است برای بسیاری از کاربران در کشورهای در حال توسعه مقرون به‌صرفه نباشد.
مزایای سرعت‌های گیگابیتی برای کاربران
افزایش سرعت به 2 گیگابیت بر ثانیه می‌تواند انقلابی در نحوه استفاده از اینترنت ایجاد کند. برخی از کاربردهای اصلی آن شامل اتصال سریع‌تر برای مناطق روستایی و دورافتاده، تحول در ارتباطات کاری و پشتیبانی از فناوری‌های نوظهور است.
مناطقی که تاکنون از اینترنت پرسرعت محروم بوده‌اند، می‌توانند با سرعت بالا به خدمات آنلاین دسترسی پیدا کنند.
سرعت گیگابیتی به کسب‌وکارها امکان می‌دهد تا به‌طور مؤثرتری در جلسات ویدیویی شرکت کنند، داده‌ها را با سرعت بیشتری انتقال دهند و به سیستم‌های ابری متصل شوند.
فناوری‌هایی مانند واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR) و اینترنت اشیاء (IoT) نیاز به پهنای باند بالایی دارند که با اینترنت استارلینک قابل‌دستیابی است.
با ادامه پرتاب ماهواره‌های نسل دوم و استفاده از استارشیپ، اسپیس‌ایکس در مسیر تحقق هدف خود برای ارائه اینترنت جهانی قرار دارد. این شرکت در نظر دارد تا دسترسی به اینترنت پرسرعت را برای همه انسان‌ها، بدون توجه به مکان جغرافیایی آن‌ها، ممکن سازد.
استارلینک با وعده دستیابی به سرعت 2 گیگابیت بر ثانیه، استانداردهای جدیدی را در صنعت ارتباطات ماهواره‌ای تعریف کرده است. این پیشرفت نه‌تنها زندگی میلیون‌ها نفر را متحول می‌کند، بلکه نقش کلیدی در پیشبرد فناوری‌های آینده خواهد داشت هرچند چالش‌هایی مانند هزینه و آلودگی فضایی همچنان باقی است.
معایب و چالش‌های اینترنت ماهواره‌ای
هرچند اینترنت ماهواره‌ای استارلینک مزایای چشم‌گیری دارد، اما همچنان با چالش‌ها و معایبی روبه‌رو است که منتقدان به آن اشاره می‌کنند. یکی از مهم‌ترین انتقادات، آلودگی فضایی ناشی از تعداد زیاد ماهواره‌ها در مدار زمین است.
استارلینک تاکنون هزاران ماهواره به مدار پایین زمین پرتاب کرده و برنامه دارد این تعداد را به 30 هزار واحد افزایش دهد. این تراکم بالا، خطر برخورد ماهواره‌ها با یکدیگر و افزایش زباله‌های فضایی را بیشتر می‌کند. این مسئله نگرانی‌هایی را درباره تأثیرات طولانی‌مدت بر محیط فضایی زمین و ایمنی مأموریت‌های فضایی آینده ایجاد کرده است.
همچنین، تأثیر منفی بر نجوم یکی دیگر از مسائل مطرح‌شده است. ماهواره‌های استارلینک، به‌ویژه در ساعات اولیه پس از غروب و پیش از طلوع خورشید، به دلیل بازتاب نور خورشید به‌وضوح در آسمان دیده می‌شوند. این مسئله، کار رصدخانه‌ها و اخترشناسان را برای مشاهده دقیق اجرام آسمانی دشوار کرده و انتقادات گسترده‌ای را از سوی جامعه علمی برانگیخته است. هرچند اسپیس‌ایکس تلاش‌هایی برای کاهش بازتاب نور این ماهواره‌ها انجام داده، اما این اقدامات هنوز به‌طور کامل مشکل را حل نکرده است.
از نظر اقتصادی نیز، هزینه‌های بالای خدمات و تجهیزات استارلینک برای بسیاری از کاربران در کشورهای در حال توسعه غیرقابل‌دسترس است. قیمت 349 دلاری دیش‌ها و هزینه اشتراک ماهانه که از 110 دلار شروع می‌شود، مانع بزرگی برای تحقق وعده ارائه اینترنت جهانی و دسترسی همه اقشار به این خدمات است. این موضوع در تضاد با هدف اصلی پروژه که ارائه اینترنت به مناطق محروم و کم‌درآمد است، به نظر می‌رسد.
علاوه بر این، اینترنت ماهواره‌ای به دلیل وابستگی به ماهواره‌های مدار پایین، تأخیرهایی در انتقال داده‌ها، به‌ویژه در شرایط جوی نامساعد، دارد. بارش شدید یا طوفان می‌تواند کیفیت سیگنال‌ها را کاهش دهد و اتصال کاربران را مختل کند. این ضعف، کاربران را در مناطقی با شرایط جوی متغیر با چالش مواجه می‌کند و بر پایداری خدمات اثر می‌گذارد.
با وجود این معایب، اسپیس‌ایکس و شرکت‌های دیگر در حال تلاش برای رفع این مشکلات هستند. با این حال، تا رسیدن به اینترنت ماهواره‌ای بی‌نقص، نیاز به پیشرفتهای بیشتری در فناوری و مدیریت بهتر اثرات جانبی آن احساس می‌شود.
