قدیر افروند، مدیر پایگاه ملی ری و سرپرست کاوش دژ رشکان در گفتوگو با ایران اکونومیست در اینباره توضیح داد: ما بر اساس مجوز گمانهزنی باستانشناسی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه تاریخی «دژ رشکان» ری کار را آغاز کردیم که البته همزمان، کاوش محدود باستانشناسی هم در این محوطه با مجوز پژوهشگاه انجام میشود. حدود هفت گمانه در محدوده «شارستان» و نیز منطقه ۱۵ شهرداری تهران حفاری شده، که در واقع سه گمانه در جنوب «شارستان» و چهار گمانه در محدوده گورستان تاریخی «برین» ری ایجاد شده است و اکنون در محدودهای که چهارمین باروی (حصار) شهر ری قرار داشته برای تعیین عرصه و پیشنهاد حریم، درحال گمانه زنی باستانشناسی هستیم. یکی دو گمانه هم در داخل خود شارستان تاریخی ری داشتیم که اطلاعات خوبی درباره این شهر تاریخی میدهد.
او اضافه کرد: در محدوده منطقه ۲۰ شهرداری در کنار بلوار ابن بابویه نیز گمانهای را باز کرده بودیم که فقط یک روز توانستیم در آن کار کنیم، چون عوامل شهرداری ری مانع از ادامه آن شدند!
مدیر پایگاه ملی ری اظهار کرد: این کار اساسا علمی و پژوهشی است و کسی اجازه ندارد مانع کار علمی و پژوهشی باستانشناسی شود و مایه تعجب و تاسف است، مگر میشود در شهر ری باستان، شهرداری مانع از کار علمی و پژوهشی باستانشناسی شود.
افروند اضافه کرد: شهرداری ری از ما خواست موقعیت و جانمایی گمانهها را اطلاع دهیم ولی با وجود مکاتبه و ارائه مستندات و پیگیریهای صبورانه، اجازه ندادند کار را ادامه بدهیم. تردید ندارم که این کارشکنی، ناشی از ممانعت ما از ادامه کار شهرداری در محدوده گورستان تاریخی زیرین است که آن هم خود حکایت تلخ دیگریست!
مدیر پایگاه ملی ری همچنین به خبرهایی که کاوشهای باستانشناسی چمشه علی ری را پس از انتشار خبر کشف اسکلت، زیر سوال برده است، اشاره کرد و گفت: افرادی که مانع این کارها میشوند رویکرد فرهنگی ندارند، چون در هیچ کجا افراد اهل علم و فرهنگ مانع فعالیتهای پژوهشی و علمی نمیشوند. مسئولان ری باید از فعالیتهای اخیر پایگاه ملی ری استقبال و حمایت کنند. با این برنامهها و پژوهشها و اقدامات حفاظتی ست که میتوان مدعی ثبت جهانی ری باشکوه با این تاریخ و فرهنگ و تمدن کمنظیر و پرآوازه شد نه با مانعتراشی و کارشکنی.
به گزارش ایران اکونومیست، باستانشناسان از اوایل مهرماه با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی، کاوش در دو محوطه «دژ رشکان» و «چشمه علی» را که از مهمترین کانونهای فرهنگی و تمدنی ری باستان است، آغاز کردهاند. به گفته مدیر پایگاه میراث ملی ری، کاوش باستانشناسی تپه چشمه علی با گذشت حدود ۲۵ سال و دژ رشکان پس از حدود ۱۷ سال، دوباره از سر گرفته شده است.
محوطه تاریخی دژ رشکان (در حقیقت مرکز شهر تاریخی ری است)، در سالهای ۱۳۱۳ تا ۱۳۱۵ خورشیدی مورد کاوش باستانشناسی قرار گرفت. باستانشناسان به سرپرستی «اریک اشمیت» این محوطه را کاوش کردند که در همان زمان، آثار و بقایای مسجد جامع ری نیز کشف شد. پس از آن، این کهن شهر به فراموشی و غفلت سپرده شد و به مکان انباشت زباله و اتراق معتادان و کارتن خوابها تبدیل شده بود تا اینکه در سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶ با کاوشهای باستانشناسی دوباره سامان گرفت و اینبار نیز بقایای معماری اشکانی، ساسانی و اسلامی بهدست آمد. این دژ که قدمتی بیش از ۲ هزار سال دارد، در تمام این سالها به هر نحو در معرض فراموشی و تعرض بوده است که امسال با پیگیری پایگاه ملی ری هم محصور شده و هم روی تنها برج باقیمانده از ارگ یا کهندژ، پوشش حفاظتی اجرا شد.