به گزارش ایران اکونومیست، بخش عمده‌ای از چهره‌ها و اسامی شناخته‌شده در سینمای بلند ایران طی چهار دهه گذشته، در روزهایی که هنوز به شهرت و اعتبار امروز نرسیده بودند، بخت و اقبال خود برای ورود به جریان حرفه‌ای سینمای ایران را با ارائه اثر به جشنواره فیلم‌کوتاه تهران می‌آزمودند و از همین زاویه هم امروز دفتر خاطرات این رویداد سرشار از قاب‌های خاطرات فیلمسازان گم‌نامی است که امروز تبدیل به چهره‌های معتبر و شناخته‌شده در سینمای کوتاه و بلند ایران شده‌اند.
در قالب سلسله گزارش‌های «ستاره‌بازی با خاطرات فیلم‌کوتاه تهران» و در آستانه برگزاری چهل‌ویکمین دوره این رویداد، مروری‌بر حضور برخی از چهره‌های شاخص در دوره‌های مختلف جشنواره «تهران» خواهیم داشت.
در چهارمین قسمت از این سلسله گزارش‌ها، ترکیب آثار حاضر در پنج دوره چهارم جشنواره در حد فاصل سال‌های ۷۸ تا ۸۲ مورد بررسی قرار داده‌ایم.
مهوش شیخ‌الاسلامی
از چهره‌های شناخته‌شده سینمای مستند ایران است که فعالیت حرفه‌ای خود را از دهه ۵۰ آغاز کرد. مهوش شیخ‌الاسلام که در دوره شانزدهم جشنواره فیلم‌کوتاه تهران در سال ۷۸ به‌عنوان داور در بخش ملی این رویداد قضاوت آثار را برعهده داشت، همزمان فیلم‌کوتاه «یوفک» را به بخش بین‌الملل ارائه کرده بود که این فیلم محصول انجمن سینمای جوانان بود. شیخ‌الاسلامی که تا به امروز جوایز معتبر داخلی و خارجی بسیاری را کسب کرده، در حال حاضر عضو انجمن مستندسازان ایران است.
شهرام مکری
بی‌تردید یکی از استعدادهای برخاسته از جریان سینمای کوتاه به شمار می‌رود که اولین ویترین رونمایی از ساخته‌هایش جشنواره فیلم‌کوتاه تهران بوده است. شهرام مکری که خود از دانش‌آموختگان انجمن سینمای جوانان ایران محسوب می‌شود، بیش از هر چیز با فیلم‌کوتاه تحسین‌شده «طوفان سنجاقک» در کانون توجه قرار گرفت اما بد نیست بدانید ایده اولیه این فیلم را پیش‌تر در فیلم‌کوتاه دیگری مشق کرده بود. «برق گرفتگی و مگس» نام اولین فیلم‌کوتاه مکری است که نامش کمتر به یادها مانده و ایده آن بعدتر در فیلم «طوفان سنجاقک» به مرحله تکامل رسید. مکری «برق‌گرفتگی و مگس» را با همراهی ساره بطحایی کارگردانی کرده بود که اولین‌بار در دوره هجدهم جشنواره فیلم‌کوتاه تهران، رونمایی شد.
محمدعلی فارسی
محمدعلی فارسی از چهره‌های شاخص و پرچم‌دار در سینمای مستند ایران طی چهار دهه گذشته محسوب می‌شود. مستندسازی که به تازگی در «چهارمین شب سینمایی سوره» آیین تجلیل و بزرگداشت او با حضور طیف‌های مختلفی از مستندسازان جوان و پیشکسوت برگزار شد. فارسی که مجموعه مستند تحسین‌شده «مهاجران» را در کارنامه خود دارد، در سال ۸۱ با کارگردانی فیلم‌کوتاه «پایان انتظار» در دوره نوزدهم جشنواره فیلم‌کوتاه تهران حضور داشت.
حمید زرگرنژاد
رونمایی از فیلم «شماره ۱۰» در جشنواره فجر دو سال پیش، با تحسین و توجه ویژه منتقدان و اصحاب رسانه همراه شد و فیلم توانست در علاوه‌بر نامزدی در چند رشته فنی، سیمرغ بلورین بهترین بازیگری را هم به نام مجید صالحی ثبت کند. حمید زرگرنژاد کارگردان این فیلم بود که پیش‌تر فیلم بلند «ماهورا» را هم در حال و هوای دفاع‌مقدس ساخته بود. سال‌های پیش‌تر زرگرنژاد با کارگردانی فیلم کوتاه «طبقه سومی» در دوره بیستم جشنواره فیلم‌کوتاه تهران حضور داشت.
حمید نجفی‌راد
حمید نجفی‌راد از تدوینگران شناخته‌شده این روزهای سینمای ایران است. او که همراهی و همکاری نزدیکی با انجمن سینمای جوانان ایران دارد و به تازگی عضویت در هیأت انتخاب و داوری جشنواره منطقه‌ای قزوین را پشت‌سر گذاشت، در سینمای حرفه‌ای هم حضوری تحسین‌برانگیز داشته و تا به امروز برای تدوین دو فیلم «شنای پروانه» و «علف‌زار» موفق به شکار سیمرغ بلورین فجر شده است. نجفی‌راد در دوره نوزدهم جشنواره فیلم‌کوتاه تهران«خاله سوسکه» را به این رویداد ارائه کرده بود.
لیلی عاج
وقتی فیلم سینمایی «سرهنگ ثریا» رونمایی شد، بسیاری کارگردانش را برخاسته از دنیای تئاتر معرفی کردند چراکه لیلی عاج تا پیش از کارگردانی اولین فیلم بلند سینمایی خود به‌واسطه تجربه موفق در اجرای نمایش‌هایی همچون «بابا آدم» به چهره‌ای شناخته‌شده در تئاتر تبدیل شده بود. اما عاج از دانش‌آموختگان انجمن سینمای جوانان ایران در میانه دهه ۷۰ به شمار می‌رود که در آن سال‌ها کارگردانی فیلم‌کوتاه را تجربه می‌کرد. او در دوره نوزدهم جشنواره فیلم‌کوتاه تهران با «پاییزه» در این رویداد حضور داشت.
بیژن میرباقری
بیژن میرباقری که با کارگردانی «ما همه خوبیم» در سینمای بلند شناخته‌شد و بعدتر تجربه‌های موفقی همچون «روز برمی‌آید»، «دوزخ، برزخ، بهشت» و «طبقه سوم» را هم کارگردانی کرد، پیش از ورود به سینمای بلند در حوزه پویانمایی و ساخت فیلم‌کوتاه هم تجربه بسیار موفقی را در کارنامه‌اش ثبت کرده بود. میرباقری در سال ۷۸ و با سرمایه‌گذاری انجمن سینمای جوانان ایران فیلم‌کوتاه «دو خواهر» را کارگردانی کرد که در دوره هجدهم جشنواره فیلم‌کوتاه تهران رونمایی شد.
امیر توده‌روستا
یکی از چهره‌های فعال در سینمای کوتاه که علاوه‌بر کارگردانی آثار متعدد، حضوری جدی در فعالیت‌های صنفی داشته امیر توده روستا است. کارگردانی که تحصیلات سینمایی خود را در دانشگاه سوره به سرانجام رسانده و تا به امروز جوایز معتبری را هم در جشنواره‌های داخلی و خارجی کسب کرده است. توده‌روستا در سال ۸۰ و با فیلم‌کوتاه «سلام آقای ایول» در دوره هجدهم جشنواره فیلم‌کوتاه تهران حضور داشته است.
انسیه شاه‌حسینی
انسیه شاه‌حسینی را به‌عنوان اولین و البته جدی‌ترین کارگردان زن در سینمای دفاع مقدس می‌شناسیم. کارگردانی که در سال‌های حضور در سینمای بلند، تمرکز ویژه‌ای بر دغدغه‌های دفاع مقدسی خود داشته و اتفاقا در همین دوره اخیر جشنواره فیلم‌فجر با فیلم «دست ناپیدا» در این رویداد حضور داشت. شاه‌حسینی در سال ۷۸ با فیلم‌کوتاه «مجال» در بخش الف جشنواره شانزدهم فیلم‌کوتاه تهران حضور داشت.
لقمان خالدی
از مستندسازان جوانی است که طی دو دهه اخیر حضوری موفق در جشنواره‌های داخلی و خارجی داشته و به‌طور مشخص جوایز متعددی را از جشنواره سینماحقیقت شکار کرده است. مستند «کمی بالاتر» به کارگردانی او در بیست و دومین دوره فستیوال «فید مارسی» موفق به دریافت جایزه اصلی شد. لقمان خالدی که از جوانان مستعد برخاسته از استان کرمانشاه است در سال ۷۸ و با کارگردانی فیلم‌کوتاه «مکانی برای صفر» در بخش "ب" جشنواره شانزدهم فیلم‌کوتاه تهران حضور داشت.
شهرام شاه‌حسینی
در سال‌های اخیر به‌یکی از چهره‌های موفق در عرصه کارگردانی سریال‌های خانگی تبدیل شده است. شهرام شاه‌حسینی که در سینمای بلند فعالیت خود را با فیلم‌های گیشه‌پسند آغاز کرد، بعد از کارگردانی فیلم تحسین‌شده «خانه دختر» مسیر کارگردانی خود را به سمت سینمای اجتماعی برد و بعدتر سریال‌های موفق «می‌خواهم زنده بمانم» و «رهایم کن» را در همین فضا به سرانجام رساند. در سال ۷۹ شاه‌حسینی فیلم‌کوتاه «با چراغ‌های خاموش» را به دوره هفدهم جشنواره فیلم‌کوتاه تهران ارائه کرد.
مهدی کرم‌پور
هم در عرصه کارگردانی سینمای داستانی و هم در حوزه مستندسازی از چهره‌های پرکار در دهه ۸۰ بود که تجربه‌های متفاوتی همچون «چه کسی امیر را کشت؟» و یا «پل چوبی» در همین مقطع از او به اکران رسید. مهدی کرم‌پور که همکاری‌های نزدیکی با انجمن سینمای جوانان ایران داشته این سال‌ها مشغول تدریس سینماست، در سال ۷۹ با فیلم‌کوتاه «روی جاده نمناک» در هفدهمین دوره جشنواره فیلم‌کوتاه تهران حضور داشت.
علیرضا امینی
«رنگین کمان» عنوان یکی از اولین تجربه‌های علیرضا امینی در مقام کارگردان است که در دوره هفدهم جشنواره فیلم‌کوتاه تهران رونمایی شد. فیلمی که بعدها جوایز معتبر داخلی و خارجی بسیاری هم به دست آورد. امینی بعدتر وارد سینمای حرفه‌ای بلند شد و فیلم‌هایی همچون «استشهادی برای خدا» و «هفت دقیقه تا پاییز» از آثار شاخص او در این عرصه به شمار می‌رود. او سال گذشته سریال خانگی «قهوه ترک» را کارگردانی کرد.
سامان سالور
همین روزها سریال خانگی «گردن‌زنی» را در حال پخش دارد و در سینما هم آخرین فیلم اکران‌شده از او «سه کام حبس» بود که تبدیل به یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های غیرکمدی در سینماها شد. سامان سالور از کارگردانان فعال در حوزه سینمای اجتماعی طی دو دهه اخیر بوده است که در سال‌های ابتدایی ورود به عرصه کارگردانی حرفه‌ای با همراهی برادرش ساسان سالور دو فیلم‌کوتاه «این یک سونی است» و «باد گیسوانت را شانه خواهد زد» در جشنواره فیلم‌کوتاه تهران حضور داشت.
علاوه‌بر چهره‌هایی که در این گزارش به‌صورت موردی حضورشان در جشنواره فیلم‌کوتاه تهران مرور شد، محمد شیروانی با «دایره»، سید ابراهیم اصغرزاده با «وقایع نگاری یک فیلمنامه ناتمام»، حسین ریگی با «هفتاد ملا»، مهدی نادری با «فستیوال»، علیرضا کوشک جلالی با «فریاد کودک»، مرجان اشرفی‌زاده با «کائوس»، مسعود بخشی با «چینه‌چیتا»، پناه‌برخدا رضایی با «بدون عنوان»، بایرام فضلی با «چاه»، مونا زندی حقیقی با «عکس بدون قاب»، کیوان علی محمدی و امید بنکدار با «کویر آینه‌ها»، جواد مزدآبادی با «یک قفس آزادی»، حبیب احمدزاده با «آخرین تیر آرش»، مهرداد غفارزاده با «بزرگترین خط‌کش دنیا»، محسن خان‌جهانی با «یک روز تعطیل»، مرتضی پایه‌شناس و محمد شکیبانیا با «محبوب»، رامتین لوافی‌پور با «هدرسه» و
چندین نام مطرح این روزهای سینمای ایران، در حدفاصل دوره‌های شانزدهم تا بیستم، در جشنواره فیلم‌کوتاه تهران، حضور داشتند.
چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار ۲۷ مهر تا ۲ آبان ۱۴۰۳ برگزار خواهد شد.
