«سفر پرماجرا» موزیکال نیست

به گزارش ایران اکونومیست، نقد و بررسی فیلم سینمایی سفر پرماجرا با حضور حجت الله سیفی کارگردان این فیلم و به میزبانی روزبه رحیمی نژاد و احسان طهماسبی منتقد و نویسنده سینما در اکران مدیا برگزار شد.

سیفی در این برنامه اظهار کرد: سفر پر ماجرا ادامه فیلم قبلی من است؛ این اثر را با بودجه شخصی ساختم و از هیچ نهادی برای این اثر کمکی نگرفتم. فیلم را سال ۹۷ به تولید رساندیم و بیش از یک سال امور فنی درگیر شدیم. قرار بود این فیلم در جشنواره همان سال نمایش داده شود اما آماده نبود و سال بعد هم اجازه حضور فیلم در جشنواره کودک داده نشد.

وی ادامه داد: نوبت های اکران در اختیار فیلم های کمدی یا آثاری است که زور دولتی پشت آنها باشد و در نهایت فیلم من در بدترین شرایط به اکران رسید. از فارابی و هیچ مرکز فرهنگی برای تولید سفر پرماجرا کمک نگرفتیم.

این کارگردان یادآور شد: هدف این بود تا نشان دهیم کودکان تحت تاثیر فیلم‌های نامناسب قرار میگیرند و این تاثیرات را در فیلم نشان دهیم.

طهماسبی منتقد و نویسنده سینما اظهار کرد: نمونه‌های بسیاری همچون سفر پرماجرا در دنیا ساخته شده، تولید چنین آثاری بسیار سخت است و بسیاری از فیلمسازان به سمت چنین آثاری نمی روند؛ زیرا باید امکانات چنین کارها و مضمون قابل رقابت وجود ندارد. در ایران تولید کار فانتزی کار دشواری است.

واکنش به «کلاه قرمزی» و «مدرسه موش‌ها»

سیفی با اشاره به ارتباط مخاطبان با قهرمان قصه فیلم عنوان کرد: فیلم کودک باید در ایران یا بزن و بکوب باشد و یا آثاری باشد که روی بزرگسالان تاثیر دارد. مدرسه موش ها و کلاه قرمزی از جمله این فیلم ها هستند که بچه ها شعرهای سخیف این آثار را حفظ می‌کنند و این فیلم ها چه تاثیری روی بچه ها دارد؟ تاثیر منفی این فیلم ها روی کودکان بیشتر است.

طهماسبی نیز یادآور شد: عروسک‌های کلاه قرمزی و روایت این کاراکتر براساس شیوه تربیتی دهه ۷۰ ایجاد و براساس الگوهای آن روز ها چیده می‌شود. پس جنبه تربیتی دارد و چراغ سینمای کودک را نیز روشن نگه می‌دارد. با این نگاه پس والت دیزنی هم برای کودکان کاری نکرده است.

کارگردان سفر پرماجرا تصریح کرد: هر فیلمی یک پیامی برای مخاطب دارد. سفر پرماجرا جدای از کلاه قرمزی و ... است. سینما باید همه جنس سینما را داشته باشد و اینکه صرفا بگوییم باید فیلم موزیکال برای کودک بسازیم، غلط است. اکران ما هم با این نگاه غلط است و به یکباره سه فیلم جنگی یا ۵ فیلم خانوادگی باهم اکران می‌شود و این امر برگرفته از همین نگاه است. آخرین فیلم کودکی که دیدم یک اثر تلویزیونی بود که نام آن را به خاطر ندارم.

طهماسبی در ادامه اضافه کرد: گفت‌وگو درباره کودک امروزی را نمی‌توان با نگاه گل درشت دهه ۶۰ مقایسه کرد. امروز کودک و نوجوان دسترسی مستقیم به همه ابزارهای ارتباطی و نمونه های جهانی دارد. سفر پرماجرا شانسی برای انتقال نگاه خود را نداشته و تاثیری بر مخاطب ندارد. ساخت چنین آثاری با چنین مضامینی نیازمند رفتن به سراغ انیمیشن یا انتخاب مدیوم تلویزیون است. مخاطبان این اثر را پس می زنند و هزینه تولید این فیلم یک فرصت‌سوزی محسوب می‌شود.

مافیای اکران داریم

سیفی ادامه داد: وقتی فیلمی برای کودک در کره ساخته می شود همه مدارس موظف به دیدن آن اثر هستند و در صورتی که این مهم محقق نشود با این اتفاق برخورد می شود اما در ایران در چنین شرایطی نیست. برخی فیلم های موزیکال تماشاچی دارند اما فیلم من موزیکال نیست. این شاخص بسیار در موفقیت کودک و نوجوان موثر است. من اعلام کردم اکران همزمان این فیلم با یک فیلم دیگر موزیکال به اکران فیلم من آسیب می‌زند و اکران ما را از ۱۵ شهریور به ۲۴ مرداد تغییر دادند. وقتی اکران سفر پرماجرا را ظهر قرار می‌دهند چه کسی فیلم مرا می‌بیند؟

وی ادامه داد: مافیای اکران داریم و همین مافیا ۶۰۰ سانس به یک اثر می دهد و برخی آثار سانس کمتر می دهد.

روزبه رحیمی نژاد با اشاره به سبقه خود در سینماداری توضیح داد: نه دفتر پخش و کارگردان نمی‌تواند به مدیر سینما الزام کند که چند سانس به فیلم بدهد. سینما فیلمی را که متقاضی بیشتری دارد در اولویت قرار می‌دهد.

سیفی اظهار کرد: اگر فیلمی واقعا فروش دارد چرا سانس ساعت ۱۵ را به این فیلم پرفروش نمی‌دهند؟ چرا بهترین سانس ها به این فیلم ها داده می شود؟ ما فرصت تبلیغ هم نداشتیم.

طهماسبی در ادامه با طرح این پرسش که آیا با اکران خوب مخاطب سفر پرماجرا را می پسندد، گفت: براساس تجربه جوابم به این پرسش منفی است. این فیلم از تصاویر آرشیوی و جلوه های ویژه استفاده نکرده و هدایت داستان و بازی ها، امکان کشاندن مخاطب به سینما را ندارد. سفر جادویی و آثار مشابه در دهه ۷۰ ساخته شدند و مخاطبان را به سینما کشاندند و موزیکال هم نبودند. شما ۱۲ فیلم ساختید و هیچ‌کدام با استقبال مخاطبان روبرو نشد.

وی ادامه داد: کارگردان سفر پرماجرا از پایه گذاران سینمای جوان بوده و معتقدم باید ابزار بهتری برای معرفی فیلم داشته باشند و خط مشی متفاوتی را نسبت به دیگر همکاران خود برگزیده است.

رانت؟ هرگز

سیفی در پاسخ به این نگاه گفت: من تمایلی به استفاده از رانت برای اکران ندارم. من شرایط کنونی مدیریت سینمایی را قبول ندارم، زیرا هدفش مشخص نیست و هر مدیری نگاه سلیقه ای دارد و انسجام ندارد؛ نمی‌دانند از چه فیلم هایی باید دفاع کنند و از فیلم مستقلی مثل سفر پرماجرا حمایت نمی‌کنند. زمانی ما از سینمای مستقل حمایت می کردیم.

وی درباره توقیف فیلم آدم برفی یادآور شد: جریان توقیف این اثر سیاسی مشکل نشان دادن شخصیت زن در فیلم بود. ماه عسل را ساخته بودم و تراشیدن ریش ولی الله شیراندامی را سانسور کردند و این عکس از پوستر حذف شد. این نگاه‌ها بی‌ارزش بود و این شرایط را کم ندیدم، برای همین از پول دولتی برای ساخت فیلم استفاده نکردم. همه فیلمسازان از سرمایه دولتی استفاده کردند.

حکایت تلاش برای تفکیک جنسیتی سالن‌های سینمایی

وی درباره اتفاقات دوره مدیریتی خود در سینما گفت: سال ۵۸ در جایی بودیم و گفتند از فردا، سینما باید زنانه و مردانه باشد و من اعتراض کردم که انگلیسی‌ها نفوذ و فضا را مسموم کردند. این تندروی‌ها، موجب نابسامانی فرهنگی و تولید کنونی در سینما شد. بسیاری از فیلم‌هایی که امروز اکران می‌شود، باید در گروه «ج» به نمایش در آیند اما امروز طبقه بالا را می‌گیرد و وزیر وقت هم می‌گوید فیلم‌ها فروش خوبی دارد.

سهیلا پورمحمدی کارگردان فیلم جانداد نیز در این برنامه در بخش فیلم کوتاه اظهار کرد: جانداد شبیه دکمه ای بود که برای آن کت دوختیم. یکی از دغدغه های من پذیرش مرگ بود و از دست دادن نزدیکان از مواردی بود که از بچگی مساله جدی داشتم. در رشت و در بازار ماهی‌فروشان روزی جان دادن ماهی‌ها را دیدم. این ماهی ها ۸ ساعت در این وضعیت می مانند تا مشتری‌ها فکر کنند آنها تازه هستند و روایت جانداد از اینجا شکل گرفت.

وی ادامه داد: برای تولید این اثر اوایل سال ۱۴۰۰، حدود ۹۰ میلیون تومان هزینه شد و به جشنواره های الف جهانی راه یافت و جایزه ویژه هیات داوران را از جشنواره فیلم تهران دریافت کرد. در بازنویسی آخر به ایده استفاده از انیمیشن در جانداد رسیدیم و از انیمیشن برای کامل کردن روایت بچه در فیلم کمک گرفتیم.