تغییر دکترین هسته‌ای روسیه؛ آیا مسکو آغازگر جنگ اتمی خواهد بود

به گزارش روز شنبه ایران اکونومیست از خبرگزاری رویترز، پوتین روز چهارشنبه در سخنرانی خود، خط قرمزی را برای آمریکا و متحدانش ترسیم کرد و گفت: چنانچه به اوکراین مجوز استفاده از موشک‌های دوربرد برای حمله به خاک روسیه داده شود، مسکو واکنش هسته‌ای را در نظر خواهد گرفت.

این خبرگزاری سپس با طرح این سوال که آیا غرب چنین تهدیدهایی را جدی خواهد گرفت، پاسخ این پرسش را کلیدی دانست و آورده است: اگر همانگونه که اوکراین و متحدانش معتقدند که پوتین بلوف می‌زند، در این صورت غرب همچنان به حمایت‌های نظامی خود از کی‌یف ادامه داده و آن را افزایش هم می دهد. اما چنانچه این تهدیدها واقعا جدی باشد که بارها نیز از سوی مسکو بر آن تاکید شده و واشنگتن هم آن را تائید کرده، چنین چیزی می تواند سبب وقوع جنگ جهانی سوم شود.

در جدیدترین تهدیدهای مسکو، پوتین روز چهارشنبه ضمن اعلام تغییر دکترین هسته ای مسکو، فهرستی از سناریوهای احتمالی را در صورت حمله به خاک روسیه تشریح کرد و افزود: احتمال حمله اتمی از سوی این بزرگترین قدرت هسته‌ای در صورت حملات اوکراین با استفاده از موشک های دوربرد وجود دارد.

رویترز یادآوری می‌کند که اوکراین از مدت‌ها پیش به دنبال دریافت مجوز غرب برای استفاده از موشک های اتکمز آمریکایی و سایه طوفان بریتانیایی جهت حمله به خاک روسیه است.

نیکولای سوخوف دیپلمات سابق شوروی پس از سخنان پوتین گفت: «این یک پیام بسیار واضح بود؛ «اشتباه نکنید، همه این چیزها ممکن است به معنای جنگ هسته‌ای باشد».

بهرام غیاثی تحلیلگر هسته‌ای مقیم لندن و از اعضای اندیشکده هنری جکسون ضمن مرتبط دانستن زمان ارسال پیام پوتین به غرب با لابی های ولودمیر زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین برای دریاف مجوز استفاده از موشک های دور برد برای حمله به روسیه، گفت: پوتین فقط می گوید که همین جا تمامش کنید.

باج گیری هسته‌ای

اما کی‌یف پس از اظهارات روز چهارشنبه پوتین، رهبر کرملین را به «باج‌خواهی هسته‌ای» متهم کرد.

آنتون گراشچنکو مشاور سابق وزیر امور داخلی اوکراین در ایکس نوشت: به نظر من، این یک بلوف دیگر و نشان دهنده ضعف پوتین است. او جرات استفاده از سلاح های اتمی را نخواهد داشت زیرا این اقدام، وجهه اش را بیش از پیش مطرود می کند.

آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا نیز هشدار پوتین را غیرمسئولانه و بی موقع دانست و گفت: این نخستین بار نیست که او شمشیر هسته ای را به صدا در می آورد.

اما فابین هافمن پژوهشگر و کارشناس دفاعی مستقر در اسلو، گفت که نمی توان اظهارات پوتین را نادیده گرفت، هرچند نباید هم بیش از حد واکنش نشان داد. وی که این اظهارات را در ایکس ارائه می‌کرد، افزود: استفاده روسیه از تسلیحات اتمی به این زودی رخ نمی دهد.

وی تشریح کرد: روسیه برای استفاده از تسلیحات اتمی باید ابتدا کلاهک‌های هسته ای را از انبارها خارج کند و آن‌ها را بر روی خودروهای حامل آن قرار دهد. به همین دلیل سازمان‌های اطلاعاتی ایالات متحده می توانند تمامی فعالیت های روسیه را پیش از آماده سازی برای حمله اتمی در مقیاس بزرگ و قرار دادن بمب‌افکن‌ها در حالت آماده‌باش شناسایی کنند.

آستانه پایین‌تر

رویترز در بخشی دیگر یادآوری می کند که با وجود تحلیل های غرب مبنی بر قریب الوقوع نبودن حمله اتمی احتمالی روسیه، سخنان روز چهارشنبه پوتین روشن تر از قبل بود. دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین هم روز پنجشنبه تاکید کرده بود که اظهارات رئیس جمهوری این کشور به معنای سیگنالی به غرب است که در صورت مشارکت در حملات به روسیه با پیامدهای جدی روبرو می شوند.

سرگئی مارکوف مشاور پیشین کرملین، با اشاره به تغییر دکترین هسته ای مسکو گفت که این تغییرات درها را به روی روسیه برای استفاده از تسلیحات هسته ای تاکتیکی در میدان نبرد باز کرد.

وی که در وبلاگ رسمی خود این اظهارات را ارائه می کرد، افزود: آستانه استفاده از تسلیحات هسته ای کاهش یافته است. اکنون استفاده از چنین سلاح هایی برای روسیه آسان تر خواهد شد.

این مقام سابق همچنین دلیل تغییر دکترین هسته ای مسکو را تهدید تنش شدید از سوی غرب داسنت و تاکید کرد: غرب مطمئن است که روسیه نخستین کشور استفاده کننده از تسلیحات اتمی نخواهد بود، اما روسیه اکنون می گوید آماده است.

ایگور کوروتچنکو تحلیلگر نظامی روس ضمن ضروری دانستن تغییر دکترین هسته ای، گفت که غرب بسیاری از هشدارهای پیشین از جمله رزمایش های روسیه در تابستان برای تمرین استفاده از تسلیحات هسته ای تاکتیکی را نادیده گرفته است.

وی افزود: ما می‌بینیم که دشمنان غربی دیگر به هیچ «خط قرمزی» احترام نمی‌گذارند و معتقدند هرگونه اقدامی برای تسلیح اوکراین و حملات با کمک غرب علیه تأسیسات در عمق خاک روسیه با تشدید تنش هسته‌ای روبرو نمی شود.

غرب مانند کودک رفتار می کند

سوخوف در بخشی دیگر از اظهارنظر خود اعلام کرد: رئیس جمهوری روسیه به این نتیجه رسید که غرب مانند کودکان خردسالی است و باید هر موضوع کوچکی را برای آنها توضیح داد، زیرا آنها متوجه نمی شوند.

وی سپس اضافه کرد: من واقعاً نگران این همه صحبت‌های بی‌پرده (پوتین) هستم، ما در حال روبرو شدن با موقعیتی کاملا ناآشنا هستیم. اگر خطرات را در نظر نگیرید، احتمالا با یک غافلگیری بسیار ناخوشایند روبرو خواهید شد.