دکتر محمدرضا شیرزادی در گفتوگو با ایران اکونومیست، با بیان اینکه «هاری» یک بیماری ویروسی است، اظهار کرد: هاری از حیوانات گوشتخوار به سایر حیوانات و به ویژه انسانها منتقل میشود. برخی کشورها توانستهاند با راهکارهایی مانند «واکسیناسیون حیوانات وحشی» و «کنترل بیماری در میان حیوانات اهلی» بیماری هاری را کنترل کنند. اگرچه موارد ابتلای انسانی به هاری در کشور اندک است، اما به دلیل موقعیت جغرافیایی کشور نتوانسهایم این بیماری را حذف کنیم.
وی درباره میزان ابتلا به هاری در کشور توضیح داد: ۱۸ مورد ابتلا به هاری طی سال گذشته ثبت شده که تمام این افراد جان خود را از دست دادهاند. همچنین از ابتدای سال جاری تا به امروز، ۱۰ نفر به هاری مبتلا شدهاند. سگهای ولگرد جزو چالشهای کشور در زمینه کنترل هاری به حساب میآیند؛ چراکه واکسن هاری باید سالیانه برای حیوان تمدید شود و بر همین اساس هم سگها بیشترین انتقال هاری از حیوانات به انسانها را ثبت کردهاند.
رئیس اداره بیماریهای زئونوز وزارت بهداشت با بیان اینکه آموزش در ارتباط با بیماری هاری حائز اهمیت است، خاطرنشان کرد: آموزشهای لازم باید در اختیار جامعه قرار گیرد؛ به نحوی که فرد چگونه رفتار کند که مورد گزش قرار نگیرد. نکته مهم و اساسی این است که اگر انسانها مورد گزش حیوانی قرار گرفتند، میبایست به مراکز درمانی مراجعه کنند. بیش از ۷۰۰ مرکز پیشگیری از هاری در کشور وجود دارد و تمام این مراکز به صورت ۲۴ ساعته ارائه خدمت میکنند. اگرچه خدمات شستوشو، تزریق واکسن و سرم، گران هستند اما مراکز پیشگیری از هاری این خدمات را به صورت رایگان انجام میدهند. اگرچه مراکز پیشگیری از هاری نسبت به ارائه خدمات خدمات شستوشوی زخم، تزریق واکسن و سرم اقدام میکنند اما آموزش جامعه به منظور پیشگیری از هاری، مهمترین مولفه برای کنترل و حذف این بیماری است.
شیرزادی ادامه داد: همچنین حمایت سایر ارگانها مانند سازمان محیط زیست، شهرداریها و سازمان دامپزشکی به منظور انجام اموری مانند «اقدمات کنترلی در حیاتوحش»، «حمایت از سگهای صاحبدار» و «کنترل سگهای بلاصاحب» میتواند به کنترل بیماری هاری کمک کند.
وی درباره جامعه آماری حیوانگزیدگی در کشور گفت: سگگزیدگی، حدود ۸۰ درصد موارد ابتلای هاری و حیوانگزیدگی را شامل میشود؛ پس از سگگزیدگی، گربهگزیدگی با ۱۵ درصد در جایگاه دوم قرارداد و ۵ درصد باقیمانده مربوط به سایر حیوانات میشود. اگرچه حیوانات گوشتخوار و حتی گاو و گوسفند میتوانند هاری را به انسانها منتقلکنند اما عمده موارد ابتلای انسانی به هاری به دلیل سگگزیدگی است.
رئیس اداره بیماریهای زئونوز وزارت بهداشت درباره پراکندگی موارد حیوانگزیدگی در کشور گفت: استانهای شمالی کشور به دلیل افزایش جمعیت سگها بیشترین آمار حیوانگزیدگی را به خود اختصاص دادهاند. نکته مهم و اساسی این است که هر مورد حیوانگزیدگی در هر استان از کشور به هاری مشکوک است و احتمال ابتلا به این بیماری وجود دارد. اگرچه استانهای شمالی به دلیل افزایش جمعیت حیوانی به ویژه سگها بیشترین آماز گزش را ثبت کردهاند اما موارد ابتلا به هاری هر ساله در تمام کشور گزارش میشود. متاسفانه موارد ابتلا به هاری در تمام نقاط کشور گزارش میشود و این موضوع به دلیل رعایت نکردن موارد ایمنی مورد گزش قرار میگیرند و پس از گزش به مراکز بهداشتی مراجعه نمیکنند.
شیرزادی با بیان اینکه اگرچه علم پیشرفت کرده اما درمانی برای بیماری هاری وجود ندارد، توضیح داد: هیچ روش درمانی برای بیمارانی که علائم هاری در آنها پدیدار میشود، در دسترس نیست. پیش از بروز علائم بیماری هاری با اقداماتی مانند تزریق واکسن و سرم میتوان از ابتلا به بیماری جلوگیری کرد.
وی با بیان اینکه فقط گزش حیوان سبب انتقال هاری نمیشود بلکه خراشیدگی نیز میتواند این بیماری را به انسان منتقل کند، تصریح کرد: از ابتدای سال تا به امروز، حدود ۱۸۰هزار مورد به دلیل حیوانگزیدگی به مراکز پیشگیری از هاری مراجعه کردهاند که اقدامات تزریق واکسن و سرم و شستوشو برای آنها انجام شده است.
رئیس اداره بیماریهای زئونوز وزارت بهداشت درباره ضرورت مولفه آموزش تاکید کرد: نکته مهم و اساسی این است که آموزش لازم باید در اختیار جامعه قرارگیرد و انسانها باید بدانند که تمام حیوانات سالم نیستند و با توجه به اینکه گرایش جامعه برای نگهداری از حیوانات خانگی افزایش یافته، آموزشهای لازم درباره چگونگی نگهداری از حیوانات مانند تزریق واکسن به صاحبان حیوانات در اختیار جامعه قرار گیرد. حیوانات خانگی مانند سگ و گربه دارای عفونتهای انگلی هستند که قابلیت انتقال به انسانها را دارند و به همین دلیل واکسیناسیون حیوانات خانگی مهم قلمداد میشود.