پنج افت محسـوس در بازار سهام

ایران اکونومیست-  بورس تهران سومین روز از اولین هفته اسفند را در ادامه روند نوسانی محدود و فرسایشی حول یک محدوده مشخص با افت 44 واحدی شاخص کل به پایان رساند و به پایین‌ترین رقم خود در سال 93 رسید. به این ترتیب میانگین کاهش قیمت‌های سهام از ابتدای سال تا‌کنون در محدوده 18 درصد باقی ماند. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد پنج متغیر مهم بازار سهام کشور در سال 93 به‌صورت هماهنگ روند نزولی طی کرده‌اند.

 شاخص کل بازار سهام به‌عنوان مهم‌ترین متغیر بازار سهام زیان 18 درصدی را از ابتدای سال تا‌کنون نشان می‌دهد. حجم و ارزش معاملات نیز در سال 93 به ترتیب با افت‌های 35 و 43 درصدی مواجه شده‌اند که این افت حاکی از عمق رکود و کمبود نقدینگی در بازار سهام است. افت بیش از 50 درصدی قیمت بسیاری از سهام و کاهش نسبت قیمت به درآمد بازار (P/ E) به کمتر از 5 مرتبه نیز دو متغیر دیگر بازار است که هم می‌توانند محرک‌های مناسبی برای ورود سرمایه به بازار محسوب شوند و در عین حال نشان‌دهنده افت ارزش دارایی صاحبان سهام در بازار نیز هستند.
   کارشناسان معتقدند بورس تهران در شرایط انتظار برای مذاکرات هسته‌ای است و بر این اساس، حرکات زیگزاگی و تغییرات مختصری که در یک ماه اخیر شاهد آن بوده ایم حکایت از میل بازار به ثبات بدون هیجان دارد. چالش‌های عرصه اقتصاد کلان و همچنین عدم اطمینان سرمایه‌گذاران از به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای موجب شده بورس تهران روند نزولی خود را در این ماه ادامه دهد و سهامداران بیش از هر چیز دیگری احتیاط را در دستور کار خود قرار دهند که نتیجه آن به‌صورت رکود و کاهش حجم معاملات نمایان شده است. 
 از سوی دیگر، افزایش تمایل سرمایه‌گذاران حقوقی به فروش سهام مطابق رویه سنتی خود در اسفند ماه نیز به تشدید ریزش قیمت سهام دامن زده و چشم‌انداز چندان روشنی را در مدت باقی‌مانده تا پایان سال نشان نمی‌دهد.  کارشناسان می‌گویند: با توجه به عدم تغییردر شرایط اقتصاد کلان و روابط بین‌الملل، انتظار می‌رود نوسانات کنونی قیمت‌های سهام حول نرخ‌های فعلی تا پایان سال 93 ادامه یابد.  در این میان، فعالان بورس تهران این روزها شاهد ارسال حجم قابل توجهي از گزارش‌های بودجه سال 94 شرکت‌ها هستند كه روی سامانه کدال قرار می‌گیرد. به‌زعم کارشناسان هر چند اين گزارش‌ها به‌طور عمومی از بهبود عملكرد شرکت‌ها نسبت به بودجه حكايت دارند، اما اين مساله هنوز منجر به ایجاد انگیزه در سرمايه‌گذاران نشده كه اين رفتار تاکیدی بر احتیاط معامله‌گران بازار سهام و چشم‌انتظاری آنان برای تغییر محسوس در وضعیت سیاسی و اقتصادی کشور است.   در این رابطه مهدی افضلیان، تحلیلگر کارگزاری آگاه پیرامون وضعیت بازار در روز گذشته اظهار کرد: هر روزه شاهد نزول قیمت سهام هستیم و این سوال که این روند تا کجا ادامه دارد، پاسخ روشنی ندارد، اما می‌توان گفت که با تداوم این روند هر روز شاهد کاهش اعتماد سهامداران به بازار سهام خواهیم بود و سرمایه‌گذاران موجود نیز به مرور زمان تصمیم جدیدی برای ماندن یا نماندن می‌گیرند؛ این در حالی است که با وضعیت موجود احتمال ورود سرمایه‌گذاران جدید نیز بعید به‌نظر می‌رسد.
 وی ادامه داد: شرایط بازار هم به گونه‌ای است که فعلا درگیر ابهامات زیادی بوده، بنابراین نمی‌توان نسخه جدیدی برای آن پیچید.

   گزارش‌های سالانه در پنج گروه اساسی
افضلیان با بیان اینکه تنها اتفاق مهم این روزها ارائه گزارش‌های بودجه سال 94 است به بررسی این گزارش‌ها در چند گروه اساسی بازار پرداخت. این کارشناس بازار پیرامون وضعیت گزارش‌های گروه پتروشیمی گفت: گروه پتروشیمی یکی از گروه‌های پرطرفدار بازار است که گزارش‌های خود را خوش‌بینانه به بازار ارائه کرده است؛ به‌طوری که شرکت‌های اوره ساز در گزارش خود نرخ خوراک (گاز طبیعی) را 8 سنت و نرخ سوخت را 5 سنت با دلار 2850 تومانی و در مورد اوره نیز نرخ 900 تومانی را لحاظ کرده‌اند؛ در صورتی که هیچ کدام از این موارد تاکنون قطعی نشده و صرفا بر اساس نظر مدیریت شرکت است و شرکت‌ها نیز هیچ‌گونه مستنداتی از نهادهای ذی‌ربط تصمیم گیر به سازمان ارائه نکرده‌اند، اما با توجه به شرایط فعلی و بر اساس واقعیت‌ها باید انتظار کاهش سود این گروه را در بازار در گزارش‌های دوره‌ای محتمل دانست؛ مگر اینکه اتفاق خاصی در این زمینه بیفتد. 
 در ادامه وی به بررسی گزارش‌های بودجه سال 94 گروه سیمانی پرداخت و گفت: در گروه سیمانی گزارش‌ها اندکی معقول‌تر بوده است و شاهد تعدیل منفی اکثر این شرکت‌ها هستیم که عمدتا به دلیل کاهش فروش این شرکت‌ها بوده است.
 وی افزود: دلیل کاهش فروش این گروه نیز از دست دادن بازارهای صادراتی و رکود موجود در کشور است، اما این انتظار هم وجود دارد که در سال جدید شاهد اندک رونقی در بخش عمرانی باشیم که بالطبع باعث پوشش سودهای اعلامی خواهد شد، اما نباید انتظار تعدیل سود را داشته باشیم. این تحلیلگر کارگزاری آگاه ادامه داد: گروه کاشی و سرامیک همانند گروه سیمان از این قائده مستثنا نیست و شرکت‌های این گروه نیز سودهای سال 94 خود را با تعدیل منفی به بازار ارائه کرده‌اند که آن هم به دلیل از دست دادن بازارهای صادراتی عراق و عموما رکود موجود در بخش عمران و ساخت و ساز در کشور است. 
شرایط رشد این گروه نیز همانند گروه سیمان است که در بالا ذکر شد، مگر اینکه شاهد ظهور بازارهای صادراتی جدیدی باشیم که اندکی بتواند گره از آینده این صنعت باز کند. وی به معاملات روز گذشته در گروه بانکی اشاره کرد و افزود: گروه بانکی روز گذشته معاملات مناسبی نداشت و بیشتر شاهد معاملات متعادل اما با میل به کاهش در نمادهای این گروه بودیم.
 این در حالی است که این گروه به کوچک‌ترین اخبار مثبت رسیده از مذاکرات، واکنش نشان می‌دهد. افضلیان در ادامه تشریح کرد: گزارش سال 94 از چند نماد بانکی تاکنون بد نبوده است، ولی نمی‌توان شرایط افزایش سود‌آوری آن را در سال جدید متصور بود. 
وی به دلایل کاهش سود‌آوری گروه بانکی اشاره کرد و گفت: در نظام بانکی ایران شکاف بین سود تسهیلات و نرخ بهره بانکی چنان زیاد نیست که بتوان سودآوری زیادی را از این طریق در بانک‌ها مشاهده کرد که این خود به‌عنوان ضعف گروه بانکی برای سودآوری به حساب می‌آید؛ همچنین اکثر بانک‌ها در صورت‌های مالی 9‌ماهه خود، مطالبات مشکوک الوصول را افزایش داده‌اند و انتظار این است که با تداوم روند فعلی شاهد افزایش آن باشیم که می‌تواند بر سود گروه بانکی اثرگذار باشد. این کارشناس بازار سهام گزارش‌های بودجه سال 94 در گروه لیزینگ را هم بررسی کرد و افزود: در این گروه نیز شاهد گزارش‌های خوب و منطقی برای سال 94 بوده‌ایم که اکثر شرکت‌های این گروه هم سود خود را با تعدیل مثبت به بازار ارائه کرده‌اند، بنابراین انتظار می‌رود این گروه با تداوم روند فعلی، سودسازی خود را افزایش دهد و نسبت به گروه‌های دیگر بازار عملیات بهتری داشته باشد.