به گزارش ایران اکونومیست، کودتای ۲۸ مرداد اولین دخالت مستقیم و عمده ایالات متحده آمریکا در ایران به شمار میرود. تا پیش از ملی شدن صنعت نفت آمریکا نفوذ چندانی در ایران نداشت و انگلیسیها به عنوان کشوری که سردمدار استعمار بودند، در ایران نفوذ داشته و در امور داخلی کشور دخالت میکردند. آمریکاییها در این برهه تلاش داشتند تا انگلیسیها را از ایران دور نگه داشته و خود را جایگزین کنند.
اگر چه انگلیسیها طراح اصلی کودتا بودند، اما آمریکا نقش موثری در اجرای کودتا داشت و شاید اگر کمک ایالات متحده نبود، موفقیت در انجام کودتا امکان نداشت.
برخی تحلیلگران معتقدند که کودتای ۲۸ مرداد رویدادی از نوع مداخله علنی ۲ دولت خارجی برای سرنگون کردن یک دولت ملی بود، این اتفاق به دنبال ملی شدن صنعت نفت در ایران اتفاق افتاد، طبیعتا یکی از محورهای اصلی سیاست خارجی آمریکا کنترل کشورهای صاحب نفت بود از این رو تلاش میکرد تا باعث عدم استقلال کشورها در این حوزه شود.
سیاستهای ضد ایرانی ایالات متحده آمریکا از همان دوران برای تسلط بر مناطق نفت خیز ادامه داشته و طی این سالها به انواع مختلف تلاش کرده تا در امور کشورها دخالت کند.
آمریکا و انگلیس برای اینکه سهمی از نفت ایران داشته باشند هر کاری اعم از تهدید و تحریم را انجام دادند تا ایران مجبور به سازش شود و چون نشد در آخرین اقدام تدارک انجام کودتای ۲۸ مرداد برای سرنگونی دولت ملی را فراهم کردند.
«محمد صادق کوشکی» در گفتوگو با ایران اکونومیست در تحلیل خود از سیاستهای مداخلهجویانه آمریکا در امور داخلی ایران اظهار داشت: در دهه ۶۰ میلادی بحث جایگزینی آمریکا به جای انگلیسیها مطرح شد. در نیمه قرن ۱۹ و نیمه نخست قرن ۲۰ انگلیسیها جزو قدرت برتر جهانی و در حوزه استعمار بودند.
وی تصریح کرد: بعد از جنگ جهانی دوم شاهد تغییر رویکرد انگلیسیها و تحویل جایگاه نخست آنها به آمریکاییها بودیم و ایالات متحده نیز تمایل داشت تا این جایگاه را به دست آورد.
این کارشناس مسائل منطقه با اشاره به حضور و دخالت آمریکاییها در مناطق مختلف جهان از جمله ویتنام و ... گفت: دخالتهای آمریکاییها در امور کشورها در عرصههای حساس و مهم جهانی به وضوح قابل مشاهده است.
کوشکی همچنین به نقش خلیج فارس در اقتصاد و سیاست جهان اشاره کرد و افزود: آمریکاییها از ابتدا به دنبال این بودند تا بتوانند بر این منطقه مسلط شوند به همین دلیل خلیج فارس و تسلط بر ایران برایشان مهم بود. در واقع ۲۸ مرداد ۳۲ نقطه شروع تسلط آمریکاییها بود، میدانستند اگر نباشند جایگاه ابرقدرتی مستحکمی نخواهند داشت که تا امروز این روند ادامه دارد.
وی خاطرنشان کرد: آمریکا نمیتواند آسیب خاصی به ما برساند و تضعیف کند، به همین دلیل تلاش میکند تا از طریق هژمونی و سلطه فرهنگی و تاثیر بر نسل جوان اقداماتی را ترتیب دهد تا جمهوری اسلامی ایران تضعیف شود و دوباره بتواند بر ما مسلط باشد.