یک مقام اولی برای تهران در جهان

  ایران اکونومیست- براساس اعلام کارشناسان شرکت کنترل کیفیت هوا ٧٠درصد آلودگی هوای تهران به‌دلیل مصرف سوخت خودرو است. حالا محمد حقانی، رییس کمیته محیط زیست شورای شهر از رکورد‌شکنی تهرانی‌ها در مصرف بنزین خبر می‌دهد. هفته گذشته مصرف بنزین در کلانشهر تهران به مرز 1400 میلیون‌لیتر نزدیک شد و شهروندان تهرانی با مصرف ٩٩میلیون‌لیتر بنزین در هفته رکورد جدیدی را از خود برجای گذاشتند.

 حقانی در گفت‌وگو با «شرق» با بیان اینکه گزارش‌های هفتگی مرکز پخش فرآورده‌های نفتی حکایت از روند صعودی مصرف بنزین در تهران دارد، گفت: مصرف روزانه بنزین در تهران به ١٤میلیون‌و٨٠٠هزار لیتر رسیده است و با احتساب جمعیت حدود ٩میلیون‌نفری این کلانشهر، هر تهرانی به طور متوسط روزی ٦٢/١لیتر بنزین مصرف می‌کند. حقانی با بیان اینکه سرانه مصرف بنزین در تهران بالغ بر دوبرابر سرانه مصرف بنزین در کشور است، تصریح کرد: در حالی که تنها ١١درصد کل جمعیت کشور در تهران زندگی می‌کنند، ٢٢درصد بنزین کل کشور در این کلانشهر مصرف می‌شود.

وی با اشاره به اینکه میانگین مصرف بنزین کشور در هفته گذشته ٤٦٢میلیون‌لیتر و روزانه ٦٦میلیون‌لیتر بوده است، گفت: با احتساب جمعیت حدود ٨٠ میلیون‌نفری کشور هر ایرانی به طور متوسط روزانه ٨٢/٠لیتر بنزین مصرف می‌کند.

رییس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران با اشاره به اینکه تهران با مصرف ٩٩میلیون‌لیتر بنزین در هفته از نظر سرانه مصرف بنزین رکورددار شهرها و کلانشهرهای دنیاست، گفت: هر تهرانی در هرماه به‌طور متوسط ٤٩ لیتر و به عبارتی معادل یک گالن ٥٠لیتری بنزین مصرف می‌کند.

حقانی با اشاره به دلایل مصرف بیش از اندازه بنزین در تهران گفت: تا زمانی که ناوگان حمل‌ونقل شهری چه از نظر کیفی و چه از نظر کمی از جذابیت و مطلوبیت لازم به منظور جایگزینی وسایل نقلیه عمومی به‌جای وسایل نقلیه شخصی برخوردار نشود، مطمئنا این روند صعودی ادامه خواهد داشت.

وی تاکید کرد: اگر تنها برخی از اعتباراتی که صرف یارانه بنزین مصرفی خودروهای شخصی می‌شود جهت توسعه کیفی‌وکمی ناوگان حمل‌ونقل عمومی هزینه شود، شاهد کاهش ترافیک، تصادفات، مصرف بنزین و کاهش آلودگی هوا خواهیم بود.

رییس کمیته محیط‌زیست شورای شهر با تاکید بر اینکه آمارها نشان‌دهنده این است که تهران برای تبدیل‌شدن شهر «خودرومحور» به شهر «انسان‌محور» راه درازی را در پیش دارد، خاطرنشان کرد: راهکار اول و آخر کاهش مصرف روزافزون بنزین در کلانشهرها به‌ویژه در پایتخت کشور، توسعه حمل‌ونقل عمومی با محوریت حمل‌ونقل ریلی و به‌خصوص مترو است.

وی افزود: رینگ بزرگراهی تهران تقریبا کامل شده، سایر استانداردها هم چون استانداردهای سوخت، خودرو و مترو همگام با توسعه بزرگراه‌ها در تهران پیش نرفته است. تنها حدود ١٦٠کیلومتر مترو در تهران وجود دارد که حدود 100 کیلومتر آن روی زمین است حال آنکه باید به حد ٧٠٠کیلومتر مترو در تهران برسیم تا موازنه برقرار شود و تا تحقق این هدف زمان زیادی لازم است.

مصرف ٩٩میلیون‌لیتر بنزین در هفته توسط ساکنان پایتخت درحالی منتشر می‌شود که این شهر سال‌هاست از بحران آلودگی‌هوا رنج می‌برد. همان‌گونه که در ابتدای این گزارش هم آمد، دودودم ناشی از مصرف سوخت خودروهای بنزینی و گازوییلی عامل ٧٠درصد از آلودگی‌ هوای شهر تهران است.

تا قبل از شروع سال١٣٩٣ و در فاصله سال‌های ٩٠ تا پایان ٩٢ بنزینی که در تهران و تعدادی دیگر از کلانشهرهای کشور استفاده می‌شد، بنزین موسوم‌ به پتروشیمی بود که مسوولان وزارت نفت دولت احمدی‌نژاد برای فایق‌آمدن بر تحریم‌های اعمال‌شده علیه کشورمان به تولید آن اقدام کرده بودند. بااین‌حال، این بنزین از همان ابتدا با انتقاد کارشناسان حوزه نفت و گاز و همچنین محیط‌زیست و هوا مواجه شد. از آن‌رو که منتقدان می‌گفتند میزان برخی آلاینده‌های موجود در این بنزین مانند بنزن بسیار بیشتر از حد‌و‌حدود استاندارد است و به‌همین‌دلیل تنفس هوای ‌آلوده‌ای که آلودگی‌اش ناشی از مصرف این بنزین باشد، برای سلامتی ساکنان پایتخت خطرناک و مضر است. طبق گفته یوسف رشیدی رییس سابق مرکز اقلیم و هوای سازمان محیط‌زیست تنفس هوای آغشته به بنزن امکان ابتلای افراد به سرطان خون را به‌میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.

بااین‌حال، پس از کش‌و‌قوس‌های بسیار درنهایت این بنزین با پیگیری سازمان محیط‌زیست و همچنین حمایت وزارت نفت از چرخه مصرف در شهر تهران و همچنین شش‌کلانشهر دیگر کشور خارج شد و جای آن را بنزین با استاندارد یورو‌٤ گرفت.

بااین‌حال مصرف هفتگی حدود 100میلیون‌لیتر از این بنزین که حتی استانداردهای لازم را هم ندارد، همچنان عاملی برای آلودگی‌ هوای پایتخت است. دلیل این مشکل لزوما نه‌فقط کیفیت این سوخت، بلکه حجم بسیار بالای مصرف به‌علاوه تعداد خودروهای در حال‌ تردد در شهر و از همه اینها مهم‌تر کیفیت و استاندارد این خودروهاست. بر اساس آخرین آمار اعلام‌ شده از سوی مسوولان، بیشتر از چهار میلیون‌ خودرو و همچنین حدود سه‌ میلیون موتورسیکلت روزانه در تهران تردد می‌کنند که بخش عمده‌ای از این وسایل‌نقلیه به شکلی استاندارد سوخت مصرفی خود را نمی‌سوزانند و به‌همین‌دلیل میزان آلایندگی‌ای که به هوای شهر وارد می‌کنند، بسیار بیشتر از حد استانداردهای جهانی است. از سویی دیگر فرهنگ استفاده از سرویس حمل‌ونقل عمومی مانند مترو، تاکسی و اتوبوس نیز به اندازه لازم در پایتخت رواج ندارد و همچنان اولویت بسیاری از شهروندان استفاده از خودرو شخصی است. به‌همین‌دلیل بخش عمده‌ای از خودروهایی که روزانه در خیابان‌ها و اتوبا‌ن‌های شهر تردد می‌کنند را خودروهای تک‌سرنشین تشکیل می‌دهند که این موضوع علاوه‌ بر مصرف بالای سوخت و ایجاد آلودگی‌هوا منجر ‌به بروز ترافیک شدید در معابر شهری نیز شده است.