رئیس مرکز آمار ایران گفت: مساحت اراضی کشاورزی کشور در مقایسه با سرشماری عمومی کشاورزی سال 1382، معادل 6.2 درصد کاهش اما اراضی باغات و قلمستان ها 25 درصد افزایش یافته است.
کد خبر: ۶۹۷۴۴
ایران اکونومیست - عادل آذر روز دوشنبه در نشست خبری که در محل این مرکز برگزار شد، نتایج اولیه سرشماری سال 93 را اعلام کرد.
وی افزود: مساحت اراضی کشاورزی کشور (شامل زراعت و آیش و باغ) بدون در نظر گرفتن جنگل، جنگل کاری و مرتع داری حدود 16.6 میلیون هکتار گزارش شده که در مقایسه با سرشماری عمومی کشاورزی 1382، که 17.7 میلیون هکتار اعلام شده بود معادل 6.2 درصد کاهش نشان می دهد.
وی اظهار داشت: از دلایل این کاهش می توان به تغییرات مکرر رسمی و غیررسمی در کاربری اراضی از کشاورزی به غیرکشاورزی، موضوع کم آبی و عدم کشت زمین به مدت بیش از پنج سال اشاره کرد.
آذر ادامه داد: با این حال مساحت باغات کشور از سال 82 تاکنون از حدود یک میلیون و 500 هزار هکتار به بیش از یک میلیون و 800 هزار هکتار رسیده که رشد 25 درصدی را نشان می دهد. این در حالی است که طی مدت فوق با کاهش 9 درصدی مساحت اراضی زراعی برای کاشت محصولات سالانه مواجه هستیم.
به گفته وی، وسعت اراضی یادشده از حدود 16 میلیون هکتار در سال 82 به 14.7 میلیون هکتار در سال 93 کاهش یافته است. طبق نتایج این سرشماری متوسط اراضی کشاورزی یک بهره بردار با زمین در کل کشور 4.9 هکتار است. در مقام مقایسه باید اشاره کرد که این متوسط در کشورهایی نظیر کانادا، برزیل، انگلستان و آمریکا به ترتیب 273، 72، 71 و 178 هکتار می باشد.
وی با اشاره به مساحت اراضی گفت: نتایج سرشماری نشان می دهد 16میلیون و 569 هزار و 657 هکتار مساحت اراضی کشاورزی، 14میلیون و 730 هزار و 244 هکتار مساحت اراضی زراعی و یک میلیون و 839 هزار و 413 هکتار مساحت باغ و قلمستان می باشد.
وی تعداد کل بهره برداران کشاورزی فهرست شده در کشور شامل تمام واحدهای تولید کشاورزی کوچک و بزرگ اعم از حقیقی و حقوقی را براساس نتایج اولیه سرشماری چهار میلیون و 43 هزار واحد اعلام کرد و افزود: بهره برداران در مقایسه با سرشماری عمومی کشاورزی سال 1382 حدود 6 درصد کاهش نشان می دهد.
آذر ادامه داد: برغم این کاهش هنوز کشاورزی به عنوان فعالیت اقتصادی اول در روستاهای کشور محسوب می شود و بیشترین سهم را در اشتغال روستایی به خود اختصاص می دهد.
وی اظهار داشت: طبق نتایج آمارگیری مستقل از نیروی کار نیز جمعیت شاغل در بخش کشاورزی کشور نزدیک به 4 میلیون نفر برآورد می شود که نوعی همخوانی و هماهنگی با نتایج این سرشماری دارد.
وی توضیح داد: منظور از کشاورزی در این سرشماری، آن دسته از فعالیت های اقتصادی است که در ارتباط با کشت و کار محصولات زراعی، باغی، کشت محصولات گلخانه ای، دامداری، پرورش ماکیان به روش سنتی، پرورش کرم ابریشم، پرورش زنبور عسل و پرورش ماهی است. آمار مرغداری های صنعتی طی سرشماری ها و آمارگیری های مجزا توسط مرکز آمار ایران اعلام می گردد. ضمنا زیربخش صید و صیادی و جنگل و مرتع از شمول این سرشماری خارج هستند.
به گفته آذر، از بین چهار میلیون و 43 هزار بهره بردار کشاورزی فهرست شده، اکثریت مطلق آنها یعنی چهار میلیون و 33 هزار بهره بردار مربوط به اشخاص حقیقی یا همان کشاورزان، دهقانان و دامداران و عمدتا خرده مالک هستند و تنها 9 هزار و 600 بهره برداری یا معادل 0.2 درصد متعلق به اشخاص حقوقی (شرکت ها و مؤسسات عمومی) است.
** وضعیت دام
رئیس مرکز آمار با اشاره به وضعیت دام بدست آمده از نتایج سرشماری کشاورزی، افزود: تعداد انواع دام سبک شامل گوسفند و بز برای مهر و آبان سال جاری 44 میلیون رأس اعلام شده که این رقم مربوط به جمعیت حداقلی این دام طی سال است.
وی اظهار داشت: با توجه به اینکه زمان اجرای سرشماری در سال1393 مصادف با عید سعید قربان و دهه محرم بوده که ذبایح انجام شده، به عنوان یکی از عوامل کاهش جمعیت دامی برای دوره آمارگیری محسوب می شود.
آذر گفت: براساس آمارگیری های دامداری و بررسی های مرکز آمار ایران، با آغاز زایش های فصلی، جمعیت دام سبک در اسفند سال جاری به حدود 58 میلیون رأس خواهد رسید. برای بهره برداری از آمار جمعیت دام سبک بسیار اهمیت دارد که به این نکته توجه شود که جمعیت دام سبک به دلیل فصلی بودن زایش در طی سال ثبات ندارد و از جمعیت حداقلی در ماه های مهر و آبان به جمعیت حداکثری در انتهای دوره زایش تغییر خواهد کرد.
این مقام مسئول در مرکز آمار ایران تصریح کرد: در این سرشماری جمعیت گاو و گوساله 4.2 میلیون رأس گزارش شده است. متوسط تعداد دام در هر بهره برداری برای گوسفند 36 رأس، برای بز 19 رأس و برای گاو 6 رأس محاسبه شده است.
** تحلیل نتایج استانی سرشماری کشاورزی
وی با اشاره به نتایج اولیه در خصوص استانهای کشور، گفت: استانهای خراسان رضوی و مازندران به ترتیب با 8.3 و 7.9 درصد دارای بیشترین تعداد بهره بردار کشاورزی می باشند. در حالی که استانهای البرز و قم با 0.7 و 0.3 درصد بهره بردار در انتهای رتبه بندی کشوری قرار دارند.
به گفته رئیس مرکز آمار ایران، استانهای خراسان رضوی و خوزستان در مجموع با 24 درصد اراضی کشاورزی کشور در رتبه یکم و دوم قرار داشته و استانهای یزد و قم در مجموع با 1.29 درصد پایین ترین درصد اراضی کشاورزی کشور را دارند.
وی افزود: استانهای خراسان رضوی، خوزستان و آذربایجان شرقی در مجموع با بیش از سه میلیون و 715 هزار هکتار (25درصد)بیشترین و استانهای قم و البرز با حدود 74 هزار هکتار (0.5درصد) کمترین مساحت زمین در عرصه های زراعی کشور را در اختیار دارند.
وی افزود: استانهای کرمان، فارس و خراسان رضوی در مجموع با 666 هزار هکتار (36 درصد) بیشترین عرصه های باغی کشور را به خود اختصاص داده اند در حالی که استانهای قم و ایلام با 15هزار هکتار (0.8درصد) کمترین مساحت باغات کشور را در اختیار دارند.
به گفته آذر، به لحاظ فراوانی تعداد دام سبک، بیشترین تعداد دام مربوط به استانهای خراسان رضوی و فارس به ترتیب با 9 و 8.6 درصد و کمترین تعداد نیز مربوط به استانهای قم و البرز به ترتیب با 5.7 و 4.5 درصد است.
وی ادامه داد: همچنین استانهای آذربایجان شرقی، تهران و آذربایجان غربی در مجموع با 23.8 درصد بیشترین تعداد گاو و گوساله کشور و استانهای ایلام ، هرمزگان و بوشهر با کمتر از 2 درصد کمترین تعداد این نوع دام را در اختیار دارند.
