ایران اکونومیست - روزنامه الشعب به نقل از شبکه النهار مصر اعلام کرد که ملک عبدالله‌بن عبدالعزیز پادشاه عربستان تا چند ساعت دیگر از قدرت کناره گیری خواهد کرد و امیر سلمان به‌عنوان پادشاه معرفی خواهد شد.
بر اساس این گزارش، همچنین امیر مقرن ولیعهد خواهد شد و متعب‌بن عبدالله به‌عنوان معاون دوم تعیین شده و محمدبن سلمان وزارت دفاع را تصدی خواهد کرد.
بیانیه دفتر پادشاهی و وضعیت جسمی ملک عبدالله در هاله‌ای از ابهام
الشعب همچنین با اشاره به دشواری پی بردن به وضعیت جسمی ملک عبدالله که از سال 2005 پادشاه عربستان است، افزود: انتقال او به بیمارستان بدون اعلام قبلی نشان می‌دهد که وی به‌طور اورژانسی به بیمارستان منتقل شد و تاکنون نیز دیوان پادشاهی جز صدور دو بیانیه مبنی بر انتقال او به بیمارستان و نیز ابتلا به ذات الریه توضیح دیگری در این خصوص نداده است.
لغو نشست سه جانبه ملک عبدالله با السیسی و امیر کویت
در همین ارتباط احمد الجارالله سردبیر روزنامه السیاسه کویت به یک شبکه ماهواره‌ای گفت که وضعیت جسمانی پادشاه عربستان مانع دیدار او و السیسی و امیر کویت به‌منظور بررسی راههای آشتی بین مصر و قطر شد.
غیبت مجدد ملک عبدالله در سخنرانی سالانه مجلس مشورتی عربستان
همچنین پایگاه خبری الجدید نوشت: ملک عبدالله فردا برای سخنرانی سالانه در مجلس شورای سعودی حضور نخواهد یافت و به‌جای او سلمان‌بن عبدالعزیز ولعیهد و وزیر دفاع حضور پیدا خواهد کرد.
این سخنرانی در ارتباط با سیاست داخلی و خارجی عربستان و مستند به ماده چهارده اساسنامه مجلس شورا است.
ولیعهد عربستان: حال شاه عربستان خوب است
در این میان ولیعهد در نشست امروز هیئت وزیران به همه اطمینان داد که حال ملک عبدالله خوب است بدون اینکه در این خصوص توضیح بیشتری بدهد.
این در حالی است که دیوان پادشاهی عربستان همزمان با آغاز سال جدید میلادی اعلام کرد که پادشاه به‌منظور انجام برخی معاینات و آزمایشات پزشکی به بیمارستان ریاض منتقل شده است.
این منبع سپس از ابتلای ملک عبدالله به ذات الریه و در نتیجه لزوم استفاده موقت از لوله تنفسی خبر داد.
ملک عبدالله در سال 2012 و در پی فوت امیر نایف‌بن عبدالعزیز، امیر سلمان را که 13 سال از او کوچکتر است به ولیعهدی انتخاب کرد و در سال 2014 نیز امیر مقرن‌بن عبدالعزیز را به‌عنوان ولیعهد معرفی کرد.
عربستان و نگرانی از آینده مبهم سیاسی این کشور
در پی خبر دیوان پادشاهی عربستان مبنی بر ابتلای ملک عبدالله‌بن عبدالعزیز به ذات الریه، اکنون نگاه‌ها متوجه عربستان و تحولاتی است که در آینده در انتظار این کشور است.
ملک عبدالله زمانی به بستر بیماری افتاده است که دولت و کشور عربستان با شرایط سختی روبه‌رو است، به این معنی که خطرات فراوانی رژیم آل‌سعود را تهدید می‌کند، خطراتی همچون اعتراضات گسترده و ریشه‌دار مردم در سراسر این کشور که فارغ از اختلافات مذهبی و قومی و قبیله‌ای، متفق القول خواهان برچیده شدن رژیم حاکم هستند ویا گروه تروریستی داعش که تازه‌ترین تهدید پیشِ‌روی آل‌سعود است به‌ویژه اینکه بر اساس گزارش‌های متعدد منتشر شده، داعش میان جوانان سعودی و مبلغان وهابی کم‌سن و سال نفوذ کرده است.
از سوی دیگر دولت این کشور که بارها از هم‌پیمانان فرامنطقه‌ای خود ضربه خورده و در عرصه‌های مختلف خود را تنها یافته است بار دیگر با طناب آنان به چاه رویارویی با جریان مقاومت در منطقه رفته و سعی دارد وارد کارزار اقتصادی با این جریان شود.
دولت سعودی بازی جدید را با هماهنگی آمریکا و برای کاهش بهای نفت و کاهش سهم تولید در بازارهای نفتی و همچنین عدم حمایت از بازار را طراحی کرده است که در نتیجه آن بهای نفت به‌شدت کاهش پیدا کرده و قیمت هر بشکه نفت به کمتر از 60 دلار سقوط کرده است اما برخی کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند که مرگ قریب الوقوع ملک عبدالله می‌تواند بهای نفت را تا 200 دلار افزایش دهد که این به‌معنی شکست زودهنگام این نقشه آل‌سعود علیه محور مقاومت و
تضعیف تروریست‌ها در جبهه‌های مختلف در منطقه است.
همچنین این روزها شاهد موجی از انتقاد امیران سعودی از یکدیگر هستیم که حتی در برخی موارد تا حمله به یکدیگر نیز پیش رفت. در همین ارتباط امیر ولیدبن طلال، وزیر نفت و اقتصاد را به‌دلیل سیاست‌های نفتی و مالی کشور مورد انتقاد قرار داد و در واقع این انتقاد متوجه مسئولان تصمیم‌گیر و رأس هرم نظام حاکم سعودی است.
موارد ذکرشده تنها گوشه کوچکی از ورطه بزرگ سیاسی و اقتصادی رژیم آل‌سعود است و این امر خاندان پادشاهی را نگران کرده است. از سوی دیگر وخامت حال پادشاه عربستان سعودی نیز مزید بر علت شده و نگرانی‌ها از آینده مبهم سیاسی این کشور را افزوده است.
به همین دلیل آل‌سعود دست به سانسور شدید اخبار وضعیت جسمی پادشاه زده و در حالی که او حتی قادر به تنفس طبیعی نیست حال وی را مساعد و رو به بهبود اعلام می‌کنند، چیزی که پشت‌پرده جریان دارد تلاش برای جلوگیری از بروز هرگونه خلأ قدرت یا کشمکش بر سر قدرت است.
خاندان آل‌سعود از این می‌هراسند که حوادثی همچون کشته شدن فرمانده گارد مرزی شمال کشور، کشته شدن چندین نیروی امنیتی طی هفته‌های گذشته، بازداشت تعداد زیادی از معترضان و اعتراض بخشی از نزدیکترین قشر مردم این کشور به خاندان پادشاهی (وهابی‌ها و سلفی‌ها) به نحوه اداره امور کشور و اوضاع نابسمان معیشتی می‌توانند در صورت مرگ پادشاه تبدیل به کابوسی بزرگ شده و کشور را وارد هرج و مرج پایان ناپذیری کند.
نکته بسیار مهمی که کارشناسان در آینده آن را بحران‌زا می‌دانند آن است که تفویض ولایتعهدی به یکی از نوه‌های عبدالعزیز، می‌تواند به اعتراض گسترده و حتی رویارویی سایر نسل دومی‌ها با چنین تفویضی بینجامد؛ زیرا این امر به‌راحتی به‌معنای کنار گذاشته شدن آنها از خط پادشاهی برای همیشه است.
نگرانی‌ها درمورد تحولات آینده در حالی دوچندان می‌شود که پادشاه همواره کشمکش در خاندان حاکم بر سر قدرت را مهار کرده اوضاع را تحت کنترل داشت.
نگرانی آمریکا و غرب از آینده سیاسی عربستان پس از مرگ پادشاه
در این شرایط کشورهای غربی و بیشتر از همه آمریکا که عربستان را متحد راهبردی خود می‌دانند از وخامت حال پادشاه نگران هستند و بیم دارند که فرزندان و نوادگان عبدالعزیزبن عبدالرحمن آل‌سعود بر سر قدرت به جان یکدیگر بیفتند.
از نظر کارشناسان سیاسی، در صورت مرگ پادشاه، ملک سلمان‌بن عبدالعزیز ولیعهد 77ساله سعودی به قدرت خواهد رسید اما مشکل اصلی در مورد موضوع ولیعهدی و اختلافات شدید بر سر آن بین خاندان حاکم است.
تعیین ولیعهد یا برکناری او از جمله اختیارات پادشاه است، از همین رو امیر سلمان یا همان ولیعهد کنونی می‌تواند امیر مقرن را که اکنون ولیعهد ولیعهد (جانشین ولیعهد است) است عزل کرده و شخص دیگری را که مناسب این پست می‌داند، تعیین کند.
همچنین این احتمال وجود دارد که چنانچه امیر سلمان به قدرت برسد، فرزندش امیرمحمد را که رئیس دفترش است، به ولیعهدی برگزیند که در این صورت بسیاری از کسانی که به این پست چشم طمع دارند، خشمگین خواهند شد، یکی از این افراد "متعب‌بن عبدالله" وزیر گارد ملی پسر ملک عبدالله و امیر محمدبن نایف فرزند ولیعهد سابق و وزیر کشور است.
چالش‌های فراروی رژیم آل‌سعود پس از مرگ ملک عبدالله
فؤاد ابراهیم، یکی از کارشناسان برجسته خاورمیانه و عربستان در خصوص چالش‌های فراروی رژیم آل‌سعود پس از مرگ ملک عبدالله به خبرنگار خبرگزاری تسنیم گفته بود: چالش اصلی پیشِ‌روی خاندان پادشاهی در صورت مرگ پادشاه، میراث تاج و تخت و جنگ میان قدرت‌های داخل خاندان حاکم است، آل‌سعود با مشکل بزرگی در داخل عربستان مواجه شده است، در این کشور شاهد دو جریان مختلف هستیم، جریان اول هیئت بیعت است که ملک عبدالله برای تسهیل در امر انتقال قدرت در سال 2006 آن را تأسیس کرد، جریان دوم که آن نیز توسط پادشاه ایجاد شده است تعیین امیر مقرن برادر ناتنی کوچکتر خود به‌عنوان جانشین ولیعهد است.
در صورت مرگ پادشاه یا عارض شدن بیماری سخت بر او هیئت بیعت می‌تواند قدرت را تا بهبود وضعیت پادشاه به‌صورت موقت به ولیعهد او منتقل کند، همچنین اگر وضعیت پادشاه ناامید کننده باشد هیئت بیعت جلسه‌ای تشکیل می‌دهد و قدرت را رسماً به ولیعهد منتقل می‌کند.
اما در صورت مرگ پادشاه و ولیعهد او و یا ناتوانی هر دوی آنان در اداره امور کشور، قدرت توسط هیئت بیعت به شورای حکومت که اعضای آن از خاندان پادشاهی هستند، منتقل خواهد شد.
هم اکنون به‌دلیل انتخاب جانشین ولیعهد عملکرد هیئت بیعت با اختلال مواجه شده و حتی در
صورت مرگ یا ناتوانی پادشاه و جانشین او قدرت به مقرن جانشین ولیعهد منتقل خواهد شد.
کارشناسان معتقدند که این مسئله خود می‌تـواند باعث بروز درگیری‌هایی میان خاندان پادشاهی شود.
تصمیم جدید عربستان در افزایش تولید نفت و افت قیمت آن همه‌روزه باعث وارد آمدن خسارت‌های فراوانی به این کشور می‌شود و در صورت بروز مشکلات اقتصادی دولت مجبور می‌شود که مسائل رفاهی را که به‌عوض عدم اعمال اصلاحات سیاسی در اختیار مردم قرار می‌دهد قطع کند، در وضعیتی که رژیم حاکم با مردم به‌صورت امنیتی برخورد می‌کند، حذف خدمات رفاهی به‌معنی انفجار وضعیت امنیتی و از بین رفتن مشروعیت دولت است.
ملک عبدالله پنجمین فرزند عبدالعزیز بنیانگذار عربستان سعودی، است که به پادشاهی رسید. در گذشته، انتقال قدرت در عربستان از برادری به برادر دیگر بر اساس سن صورت می‌گرفته است.
منبع: تسنیم
ف/ف
