منتقدان سینمایی می گویند، موفقیت بالای فیلم جیمز گان حکایت از آن می کند که تماشاگران سینما قابل پیش بینی نیستند و واکنش های کاملا متفاوتی نسبت به فیلم های سینمایی از خود نشان می دهند.
اکشن، همچنان محبوب
نگاهی به ده فیلم اول این جدول نشان دهنده این نکته است که محصولات اکشن و ماجراجویانه هنوز هم حرف اول را در رابطه با فروش فیلم ها می زنند و هنوز هم، این فصل تابستان است که می تواند بیشترین تعداد تماشاچی را جذب خود کند و رقم بالای فروش را برای فیلم های سینمایی رقم بزند.
نگهبانان کهکشان
نگهبانان کهکشان هم مثل تعداد زیادی از محصولات پرفروش سال های اخیر سینما، فیلمنامه اقتباسی اش را از یکی از قصه های کمیک استریپی شرکت مارول وام گرفته و حال و هوایی ابرقهرمانانه و علمی - تخیلی دارد. کریس پرات با بازی در نقش اصلی فیلم، به یک چهره سرشناس و درجه یک تبدیل شد. او در کنار چند موجود استثنایی دیگر، گروهی از نگهبانان کهکشان را تشکیل می دهند که با همکاری با هم به جنگ سلحشوری خبیث می روند که قصد کنترل منظومه شمسی را دارد. برای تولید فیلم یک هزینه 170 میلیون دلاری صرف شد و فروش آن در بقیه کشورهای جهان به حدود 440 میلیون دلار رسید.
پل درگارابدیان، تحلیلگر اقتصادی سینما با توجه به موفقیت بالای فیلم که در ماه آگوست روی پرده سینماها رفت، می گوید: «در کل تابستان امسال، تابستان بسیار خوب و پرباری برای هالیوود و صنعت سینما نبود. با وجود نام های بزرگ و جنجالی، نتیجه کار همان چیزی نبود که از قبل پیش بینی می شد، یک جورهایی می توان از یک توفان کامل اسم برد که بسیاری از فیلم ها را دربر گرفت و نگذاشت به فروش های خیره کننده ای دست پیدا کنند. تابستان سال 2013 قسمت سوم «مرد آهنی» 400 میلیون دلار در جدول گیشه نمایش سینماهای آمریکا فروش کرد، اما تابستان امسال هیچ بارانی نبارید و دست پیدا کردن به چنین رقم فروشی، حکم یک رویا و افسانه را پیدا کرد. واقعیت این است که هیچ یک از فیلم های فصل تابستان نتوانستند حتی به رقم فروش 300 میلیون دلاری نزدیک شوند.»
تحلیل پل درگارابدیان در حالی ارائه می شود که طبق یک سنت قدیمی، معمولا 40 درصد از کل فروش سال سینمای آمریکای شمالی از جدول گیشه نمایش فصل تابستان تامین می شود.
یک واقعیت انکارناپذیر این است که نگهبانان کهکشان تنها محصول سال 2013 سینماست که موفق به فروش 300 میلیون دلاری شد و بقیه فیلم های موفق سال، فروشی کمتر از این رقم داشتند. با این حال، فروش کلی هر ده فیلم اول جدول گیشه نمایش 2013 بالای 200 میلیون دلار بوده و فیلم های بعدی جدول، همه فروشی کمتر از این رقم داشته اند.
جالب توجه است که نگهبانان کهکشان نتوانست لقب پرفروش ترین فیلم سال در سطح جهانی (هم آمریکا و هم بقیه کشورهای جهان) را از آن خود کند. این موفقیت نصیب قسمت چهارم تبدیل شوندگان ساخته مایکل بی با یک فروش بالای یک میلیارد دلار در سطح جهانی شد. اگر این فیلم در جدول گیشه نمایش سینماهای آمریکا رقابت را به فیلم جیمز گان باخت، ولی در سطح جهانی، آن را مغلوب خود کرد.
استقبال از یک فیلم نوجوانانه
اما اکشن ماجراجویانه مایکل بی (که بسیاری پیش بینی می کردند پرفروش ترین فیلم سال سینماهای آمریکا شود) حتی نتوانست لقب دومین فیلم جدول گیشه نمایش آمریکای شمالی را بگیرد. مقام دوم هم به یک اکشن ماجراجویانه به نام «بازی های هانگر آ ماکینک جی ـ بخش اول» (ولی کمیک استریپی) رسید که 293 میلیون دلار فروش کرد.
موفقیت سرباز زمستانی
«کاپیتان آمریکا: سرباز زمستانی» با یک فروش 260 میلیون دلاری، در ردیف سوم جدول سالانه گیشه نمایش قرار گرفت. این اکشن ابرقهرمانانه هم براساس یکی از قصه های کمیک استریپی شرکت مارول ساخته شده و دومین قسمت یک مجموعه فیلم است.
نکته ای که عموم منتقدان روی آن تاکید دارند، دنباله دار بودن فیلم های پرفروش سال 2014 است. این فیلم عمدتا قسمت های تازه ای از فیلم هایی بوده اند که موفقیت بالای مالی شان، زمینه ساز تولید قسمت های بعدی آنها شده است. هفت فیلم از ده فیلم اول جدول گیشه نمایش، قسمت های جدید و دنباله دار فیلم هایی پرفروش هستند.
سهم اندک انیمیشن در میان پرفروش ها
انیمیشن کامپیوتری «فیلم لگو» در کنار «بزرگ قهرمان6» تنها انیمیشن های موفق و پرفروش صنعت سینما در فهرست ده فیلم پرفروش سال هستند.
حضور این فیلم در حالی با فروش 258 میلیون دلاری خود در ردیف چهارم جدول نشست که منتقدان سینمایی از انیمیشن های پر سر و صدا در سال های نمایش گله داشتند.
طبق یک سنت قدیمی بیشترین و جنجالی ترین محصولات انیمیشن در سه ماه فصل تابستان روی پرده سینماها می رود. دلیل این امر هم روشن و مشخص است. کودکان و نوجوانان که تماشاگران اصلی فیلم های این ژانر به حساب می آیند، در ایام تابستان تعطیل هستند و وقت و فرصت کافی برای تماشای تعداد زیادی فیلم انیمیشن دارند.
این در حالی است که محصولات انیمیشنی به دلیل طبیعت خاص خود، بینندگانی مضاعف دارند و این مسأله، رقم فروش آنها را (در مقایسه با فیلم های زنده) بالاتر می برد. واقعیت این است که بچه ها نمی توانند به تنهایی برای تماشای فیلم های انیمیشن به سالن های نمایش بروند و هر یک از آنها به صورت معمول همراهی بزرگ تر دارند، اما با وجود چنین امتیاز بزرگی، بیشتر فیلم های انیمیشن سال 2014 نتوانستند با فروش بالایی روبه رو شوند. اگر نسخه دوباره سازی و احیا شده «لاک پشت های تین ایجر نینجا» (با فروش 191 میلیون دلاری و قرار گرفتن در ردیف سیزدهم جدول گیشه) یک محصول انیمیشنی به حساب آورده نشود، قسمت های دوم «چگونه اژدهای خود را تعلیم دهید» و «ریو» تنها انیمیشن های موفق سال هستند. این فیلم ها با فروش های 177 و 132 میلیون دلاری، ردیف های چهاردهم و بیستم جدول را به خود اختصاص داده اند.
چهارمین قسمت مجموعه فیلم تبدیل شوندگان به احیای قصه این مجموعه پرداخت و به دنبال تغییر قصه، تمام بازیگران آن هم تغییر کردند. فروش 245 میلیون دلاری فیلم، آن را در ردیف پنجم جدول قرار داد.
اگر فروش این فیلم نتوانست انتظارات تحلیلگران اقتصادی سینما را برآورده کند، «مانیفست / شیطان» کمپانی والت دیزنی بالاتر از حد انتظار به موفقیت دست پیدا کرد و شگفتی ساز شد.
این فیلم زنده، قصه کلاسیک و انیمیشنی «زیبای خفته» را از دیدگاه کاراکتر منفی آن تعریف می کند. استقبال تماشاگران بین المللی در خارج از آمریکا از این اکشن فانتزی بیشتر بود. آنها برای تماشای فیلم، حدود 516 میلیون دلار پرداخت کردند. مانیفست به دنبال سنت جدید دوباره سازی زنده فیلم های انیمیشن کلاسیک به مرحله تولید رسید.
در چند سال اخیر، ساخت این فیلم ها رونق خاصی پیدا کرده و تماشاگران هم استقبال خوبی از آنها می کنند. فیلم با بازی آنجلینا جولی در یک نقش منفی، 241 میلیون دلار در آمریکای شمالی فروش کرد و در ردیف ششم جدول قرار گرفت.
مردان ایکس در رده هفتم
سازندگان قسمت جدید مجموعه فیلم «مردان ایکس» با جمع کردن تمام کاراکترها و بازیگران قسمت های قبلی آن، اکشن دلهره آوری را خلق کردند که 234 میلیون دلار در آمریکا و کانادا فروش کرد.
گرچه فیلم مقام هفتم جدول اکران را اشغال کرد، ولی تهیه کنندگانش از این فروش راضی نبودند. البته نارضایتی آنها به معنای تولید نکردن قسمت های بعدی این مجموعه فیلم ابرقهرمانانه و کمیک استریپی نیست.
پیش تولید قسمت جدید فیلم، بلافاصله پس از پایان نمایش عمومی این فیلم آغاز شد. جالب است منتقدان که معمولا علاقه ای به محصولات ابرقهرمانانه و کمیک استریپی ندارند، نقدهای مثبتی برای قسمت تازه این فیلم نوشتند و از فیلمنامه و کارگردانی آن تعریف کرده اند.
فروش 209 میلیون دلاری «ظهور سیاره میمون ها» هم نتوانست سازندگانش را راضی و خشنود کند. فیلم رتبه هشتم جدول فروش را از آن خود کرد و منتقدان گفتند قصه آن در کنار سرگرم کردن بیننده، قصد داشت درباره یکسری مسائل جدی هم صحبت کند.
پرسش آنها این بود که آیا تماشاگرانی که به قصد سرگرمی و برای دیدن یکسری اکشن کاری راهی سالن های سینماها می شوند، حوصله دیدن و شنیدن مطالب و مسائل جدی را هم دارند یا خیر.
مرد عنکبوتی نه چندان شگفت انگیز
فروش 203 میلیون دلاری قسمت دوم «مرد عنکبوتی شگفت انگیز» مقام نهم جدل گیشه نمایش را برایش به همراه آورد. منتقدان سینمایی برخوردی معمولی با فیلم داشتند و ابرقهرمان بازی های اسپایدرمن نتوانست باعث جلب توجه زیاد تماشاگران شود.
همین نکته درباره «گودزیلا»ی جدید هم صدق می کند. نسخه دوباره سازی شده این اکشن دلهره آور هم انتظاراتی را که از آن می رفت، برآورده نکرد. این دهمین فیلم جدول گیشه نمایش با فروش 201 میلیون دلاری این مقام را از آن خود کرد.
نسخه قبلی هم که اواخر دهه 90 میلادی از سوی هالیوود تولید شد، مورد پسند و رضایت زیاد تماشاگران قرار نگرفت، اما ساخت نسخه جدید گودزیلا یک حسن بزرگ هم داشت؛ کمپانی ژاپنی توهو، تهیه کننده نسخه اصلی و ژاپنی این مجموعه فیلم موفق اعلام کرد قسمت تازه ای از آن را جلوی دوربین خواهد برد. این خبر (که طرفداران ژاپنی گودزیلا را بسیار خوشحال کرد) در حالی بازتاب وسیعی در رسانه های گروهی کشورهای مختلف جهان داشت که کمپانی توهو چند سال قبل بازنشستگی گودزیلا را اعلام کرد و گفته بود دیگر فیلمی با محوریت این هیولای ترسناک و عظیم الجثه تولید نخواهد کرد.
پل درگارابدیان در تحلیل اقتصادی خود به مناسبت پایان سال 2014 می نویسد: «سال 2014 با تمام پستی و بلندی هایش به پایان رسید. اکران عمومی فیلم های سینمایی همچنان بحث انگیز بود. فیلم هایی به نمایش عمومی درآمدند و انتظارات را برآورده نکردند. در عین حال، فیلم هایی هم شکست تجاری خوردند که کسی فکر فروش پایین آنها را در جدول گیشه نمایش نمی کرد.
منتقدان و تماشاگران در این سال به فیلمی برخورد نکردند که شگفتی ساز باشد و تبدیل به شگفتی پیش بینی نشده سال شود. کریستوفر نولان «میان سیاره ای» را داشت که نقطه مثبتی در کارنامه سینمایی سال است. اکشن ها حرف اول و اصلی را در جدول گیشه نمایش سینماها زدند و همچنان، خانم ها سهم اندکی از فروش و موفقیت فیلم ها داشتند.
لوک بسون با «لوسی» بازگشت موفقیت آمیزی را نوید داد و تام کروز بالاخره پس از چند سال توانست با «لبه فردا» یک فیلم صد میلیون دلاری ارائه دهد.
امپایر آنلاین / مترجم: کیکاووس زیاری
