عیدی کارمندان و کارگران یکی از مزایایی است که برای این افراد در نظر گرفته شده است. این مبلغ به عنوان کمک خرجی برای ایام عید در نظر گرفته شده است و معمولا در اواسط تا اواخر اسفند ماه به حساب افراد واریز می‌گردد. عیدی جزو حقوق اصلی تمام کارمندان است و کارفرما حق ندارد میان پرسنل خود در این رابطه تبعیض قائل شود. در صورت چنین شرایطی، کارگر یا کارمند حق اعتراض به کارفرما را دارد.
در این رابطه هم کارفرما معمولا در قرارداد کاری میان خود و کارمند، این موضوع را ذکر می‌کند.
در رابطه با مقدار عیدی کارمندان و کارگران، بهتر است به قانون موجود در این رابطه اشاره کنیم:
قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاههای مشمول قانون کار مصوب ۱۳۷۰,۱۲,۰۶: “ماده واحده – کلیه کارفرمایان کارگاههای مشمول قانون کار مکلفند به هر یک از کارگران خود به نسبت یکسال کار معادل شصت روز آخرین مزد ، بعنوان عیدی و پاداش بپردازند. مبلغ پرداختی از این بابت به هر یک از کارکنان نبایستی از معادل نود روز حداقل مزد روزانه قانونی تجاوز کند.
تبصره ۱ – مبلغ پرداختی به کارکنانی که کمتر از یکسال در کارگاه کار کرده‌اند باید به مأخذ شصت روز مزد و به نسبت ایام کارکرد در سال ، محاسبه گردد. مبلغ پرداختی از این بابت برای هر ماه نباید از یک دوازدهم سقف تعیین شده موضوع ماده واحده این قانون تجاوز نماید.
تبصره ۲ – در کارگاه‌هایی که مطابق رویه جاری کارگاه بیش از مبالغ فوق پرداخت می نمایند ، عرف کارگاه معتبر خواهد بود.
تبصره ۳ – رسیدگی به اختلافات ناشی از اجرای این قانون در صلاحیت مراجع پیش‌بینی شده در فصل حل اختلاف قانون کار می‌باشد.
تبصره ۴ – این قانون از تاریخ تصویب لازم الاجراء بوده و جایگزین لایحه قانونی تأمین منافع کارگران مشمول قانون سهیم کردن در منافع کارگاههای صنعتی و تولیدی مصوب ۱۳۴۱ و لغو قوانین سابق مصوب ۲۳/۴/۱۳۵۹ شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران می‌گردد.
مطابق با این ماده واحده مشخص است که میزان عیدی کارکنان، در هر سال دو برابر مبلغ آخرین حقوق است. همچنین سقف این مبلغ نباید بیشتر از سه برابر حداقل حقوق سال جاری باشد. در این رابطه باید اشاره کرد که عیدی مشمولان قانون کار با مشمولان دستگاه‌های دولتی متفاوت است و در آخر سال توسط دولت تعیین می‌شود. با این حال چیزی که اهمیت دارد این است که همه کارگران در قانون کار، شامل دریافت حداقل عیدی در سال هستند.
فرمول محاسبه حداقل و حداکثر مبلغ عیدی
در رابطه با فرمول محاسبه عیدی، باید به موارد زیر اشاره کرد:
حداقل عیدی کارگران = حداقل حقوق، دستمزد روزانه * ۶۰
حداکثر عیدی کارگران = حداقل دستمزد روزانه * ۹۰
همچنین برای محاسبه عیدی افرادی که کمتر از یک سال کار کرده باشند، باید حقوق ماهانه را در عدد ۲ ضربه کرده و حاصل آن را بر ۱۲ تقسیم کرد. عدد حاصل برابر با عیدی هر ماه است. حال باید این عدد را در ماه‌های کارکرد ضرب کرد. برای مثال اگر شخصی شش ماه نزد کارفرما کار کرده باشد، باید عدد را در ۶ ضرب کرد. در این شرایط کارفرما موظف به پرداخت عیدی شش ماه کارکرد کارمند خود می‌باشد.
نحوه محاسبه دستمزد کارمندان
حقوق و دستمزد کارمندان بر اساس ماه ۳۰ روزه تعیین می‌شود؛ برای ماه‌های ۳۱ روزه، حقوق تقسیم بر ۳۰ و پاسخ آن ضربدر ۳۱ می‌شود. همچنین برای ماه‌های ۲۹ روزه، حقوق تقسیم بر ۳۰ و پاسخ در ۲۹ ضرب می‌شود.
