رشد ماهانه پول از ابتدای سال 1400 تا مهر امسال روندی پر افت و خیز را داشته است. پول در تعاریف اقتصادی به مجموع سکه و اسکناس در دست مردم و سپرده‌های دیداری اشخاص حقیقی و حقوقی خصوصی نزد بانک‌ها گفته می‌شود. پول در کنار شبه‌پول نقدینگی را تشکیل می‌دهد که رشد آن نقش پررنگی در خلق تورم دارد. حجم نقدینگی در مهر امسال به 7 هزار و 177 هزار میلیارد تومان رسید که از این مقدار حجم پول برابر با یک هزار و 745 هزار میلیارد تومان بوده و حدود 24 درصد از نقدینگی را تشکیل داده است.

 
 

 

 بررسی‌ها نشان می‌‌دهد رشد ماهانه پول یعنی تغییرات آن در هر ماه نسبت به ماه قبل در مهر امسال به کمترین حد خود در30 ماه اخیر برابر با منفی 2.5 درصد رسیده است. در این گزارش تغییرات رشد پول در دو سال اخیر در دو بازه زمانی مورد بررسی قرار گرفته است.

 روند صعودی رشد ماهانه پول از ابتدای 1400 تا بهار 1401

 نقدینگی یکی از کل‌های پولی است که رابطه تنگاتنگی با تورم دارد. خلق بیشتر نقدینگی به معنای کاهش ارزش پول در جامعه و رشد قیمت‌ها است. این کل پولی از دو جزء پول و شبه‌پول تشکیل شده است. پول مقداری از نقدینگی است که جریان بیشتری در اقتصاد دارد. در حالی که شبه‌پول سپرده‌های پس‌انداز و مدت‌دار نزد بانک‌ها است. بنابراین رشد پول اثر مستقیمی بر رشد تورم دارد.

 رشد ماهانه پول در دو سال اخیر روند پر افت و خیزی را طی کرده، با این حال از فروردین 1400 تا خرداد 1401 در کل روندی صعودی داشته است. آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد رشد ماهانه پول در فروردین 1400 برابر با منفی 4.4 درصد بوده که در خرداد سال بعد به 11.6 رسیده که رکورد رشد در دو سال اخیر است. حجم پول نیز در این مدت از 660 هزار میلیارد تومان در فروردین 1400 به یک هزار و 126 هزار میلیارد تومان در انتهای بهار 1401 رسید.

 اما از تابستان سال قبل روند کلی رشد ماهانه پول نزولی شد. به طوری که در مهر امسال به کمترین مقدار خود از اردیبهشت 1400 برابر با منفی 2.5 درصد رسید.

021013

 افت رشد ماهانه پول از تابستان 1401 تا مهر 1402

 در ابتدای تابستان سال گذشته حجم پول برابر با یک هزار و 182 هزار میلیارد تومان و رشد ماهانه آن برابر با 4.9 درصد بود. با این حال در این مدت تا مهر امسال به طور کلی از سرعت رشد پول کاسته شد. تا جایی که در مهر 1402 به منفی 2.5 درصد رسید. یعنی حجم پول در اقتصاد نسبت به ماه قبل 2.5 درصد کاهش یافت و برابر با یک هزار و 745 هزار میلیارد تومان شد.

 به نظر می‌رسد علت کاهش رشد پول در این مدت سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی باشد. این نهاد در ماه‌های اخیر با پی‌گیری این سیاست‌ها تلاش کرده سرعت خلق نقدینگی را کاهش داده و از این طریق رشد تورم را تا حدی مهار کند. بنابراین از این کانال سرعت رشد پول نیز با مقداری کاهش همراه شده است.