این پرسش را پیش می‌اورد که ثبت نام کنندگان دنبال منافع شخصی و سود بردن از موقعیت هایی است که با عضویت درمجلس به دست می‌اورند اقدام به این کار می‌کنند یا دنبال این هستند که به قول خودشان به مردم کمک کنند. برای جواب دادن به این پرسش به گفتار دانشمند اسکاتلندی می پردازیم.
آدام اسمیت که اصولا اقتصاددان نبود و بیشتر درباره اخلاق می‌نوشت در کتاب مشهور خود به نام ثروت ملل می‌نویسد: اگر نانوا نان خوب می‌پزد و قصاب گوشت خوب می‌دهد دلیلش این نیست که دیگران را دوست دارد. نانوا و قصاب دنبال منافع خود هستند و بیم دارند اگر نان بد بپزند یا گوشت خوب به مشتری ندهند آن‌ها از دیگر فروشنده‌ها خرید کنند.
بعدها این داوری عمیق آدام اسمیت در دیگر رخدادهای اجتماعی و سیاسی کاربرد پیدا کرد و به سیاست نیز راه یافت. به این ترتیب می‌توان رفتار سیاست‌ورزان را نیز ارزیابی کرد و پرسید فردی که می‌خواهد نماینده مجلس قانونگذاری شود انگیزه‌اش خدمتگزاری به شهروندان است یا دنبال منافع خود است؟
نوشته حاضر بر این پایه است که انگیزه دوم به ویژه در ایران بسیار نقش و سهم پررنگ و بالایی دارد. در نظام سیاسی ایران ورود به جریان مبارزه انتخاباتی به ویژه برای سیاست ورزان نامدار از یک جناح سیاسی سخت است، اما وقتی به مجلس راه می‌یابند کار بسیار آسان است و بیشتر فایده و سود مادی است تا احساس خدمتگزاری.
در نظام سیاسی ایران به ویژه در مجلس شرایط گونه‌ای است که یک فرد عضو مجلس اگر از روز شروع کار یک دوره مجلس تا پایان دوره هیچ حرفی نزند و در رای‌گیری‌ها اثری از خود بر جای نگذارد کسی با او کاری ندارد. تنها اتفاق احتمالی این است که شاید در انتخابات بعدی رای نیاورد، اما همین عضو مجلس از روزی که نامش در نهاد یادشده به عنوان نماینده ثبت شد قدرت فوق‌العاده‌ای به دست می‌آورد.
او می‌تواند به عنوان سخنران پیش از دستور هرچه دلش می‌خواهد بگوید. عضو مجلس می‌تواند از هر وزیری پرسش کند و با دوستان خود یک وزیر را به استیضاح بکشاند. میزان درآمد یک عضو مجلس با امتیازهایی که می‌گیرد نسبت به دیگر شاغلان بالا است و امکانات قابل اعتنایی نیز به دست می‌آورند. اعضای مجلس در طول فعالیت خود این امکان را دارند که با عضویت در کمیسیون‌های تخصصی اطلاعات گرانبهایی به دست آورند و از آن اطلاعات استفاده کنند. تجربه نشان داده است اعضای مجلس به ندرت به شغل قبلی برمی‌گردند و در وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی شاغل می‌شوند. به همین دلیل است که با وجود سخت‌گیری نهادهای نظارتی در هر دوره شمار بیشتری از شهروندان تمایل دارند عضو مجلس شوند و اکثریت اعضای هر دوره می‌خواهند بار دیگر عضو شوند.
