در حالی فصل پاییز را بدون بارش مطلوب پشت سر گذاشتیم که طبق اعلام سازمان هواشناسی خبری از زمستان پر بارش هم نیست بنابراین مدیریت مصرف آب امری ضروری است.
امسال هم همانند سال‌های گذشته شاهد کاهش بارش در فصل پاییز بودیم در حالی که در اواخر شهریور ماه سازمان هواشناسی خبر‌هایی از بارش‌های پر بار در پاییز داده بود، اما تغییر اقلیم و ورود توده‌های هواشناسی از سمت اروپا باعث شد که سامانه‌های بارشی به کشور ایران نرسد به طوری که طبق اعلام رئیس سازمان هواشناسی حتی شاهد پشت سر گذاشتن گرم‌ترین آذر ماه بوده ایم.
سحر تاجبخش رئیس سازمان هواشناسی کشور در خصوص وضعیت بارش‌ها در پاییز امسال گفت: در برخی مواقع اتفاقاتی در جو می‌افتد که پیش‌بینی‌پذیری را کاهش می‌دهد و یکی از این اتفاقات، افزایش دماست که سال ۲۰۲۳ میلادی را به گرم‌ترین سال زمین تبدیل کرد.
تاجبخش با اشاره به اینکه افزایش دما باعث شد الگو‌های جوی رصدشده کشور با پیش‌بینی‌های اردیبهشت ماه امسال مطابقت نداشته باشد، بیان کرد: طی مهرماه امسال بارش‌ها ۱۲ میلی‌متر از میانگین بارش‌ها در دوره بلندمدت بیشتر بود که در آبان‌ماه به حد نرمال رسید، اما در آذرماه شرایط بدی در بارش‌ها داشتیم.
وی توضیح داد: گرم‌ترین پاییز را در رکورد خود ثبت کردیم و شاید در آمار دمای زمستانی نیز همین نتایج را داشته باشیم.
با توجه به پاییز کم بارش امسال بسیاری از افراد چشم انتظار زمستان پر بارش هستند، اما به نظر می‌رسد که تغییرات اقلیمی کار خود را کرده و با وجود آنکه بیش از ۱۲ روز از زمستان گذشته، اما خبری از بارش برف و یا باران در کشور نیست.
مسئله نداشتن ذخیره برفی نگران‌کننده است
در همین رابطه تاجبخش رئیس سازمان هواشناسی گفت: بر اساس داده‌ها و اطلاعات هواشناسی، سیگنال خاصی برای زمستان پیش‌بینی نمی‌شود و بارش‌های نرمال و در برخی نقاط مایل به کم‌بارشی انتظار می‌رود. اگر بارش‌های فرانرمال نیز داشته باشیم، کم‌بارشی‌های آذرماه و سال‌های گذشته جبران نمی‌شود و همچنان مسئله مدیریت منابع آبی از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی افزود: همچنین مسئله نداشتن ذخیره برفی نیز بسیار نگران‌کننده است و در مجموع با توجه به ۴ سال خشکسالی پیاپی، وضعیت مناسبی پیشِ‌رو نیست.
پدیده تغییر اقلیم بر کاهش بارش‌های کشور اثرگذار بوده است
در همین رابطه صادق ضیائیان مدیرکل پیش‌بینی سازمان هواشناسی هم گفت: تغییرات اقلیمی، در کاهش میزان بارش‌ها در نیمه دوم سال و تشدید بارش‌های سیل آسا در فصل تابستان که باعث از بین رفتن بسیاری از محصولات کشاورزی می‌شود، تاثیر گذار است.
وی افزود: براساس نقشه‌های هواشناسی، پیش‌بینی فصلی زمستان امسال نشان می‌دهد که مقدار بارش‌های زمستانه در اغلب نقاط کشور احتمالا در سطح نُرمال خواهد بود، ولی با توجه به این که در پاییز امسال دچار کم‌بارشی شدیم، احتمالا مجموع بارندگی‌های پاییز و زمستان ۱۴۰۲ یعنی از ابتدای مهر تا پایان اسفند از میانگین بلندمدت پایین‌تر خواهد بود.
ضیائیان گفت: به نظر می‌رسد که در شش‌ماهه نخست سال آبی ۱۴۰۲ – ۱۴۰۳ مجموعا از نظر میزان بارندگی‌ها شاهد تداوم خشکسالی سه سال گذشته باشیم، اگرچه به نظر می‌رسد شدت خشکسالی امسال نسبت به سال‌های گذشته تا حدودی کمتر باشد.
مدیرکل پیش‌بینی سازمان هواشناسی گفت: پدیده تغییر اقلیم که چند سالی است کشور درگیر آن بوده بر کاهش بارش‌های کشور اثرگذار بوده است.
آثار زیان‌بار تغییر اقلیم
صمدی مدیر گروه پژوهشی تغییر اقلیم و بلایای جوی مرکز اقلیم‌شناسی سازمان هواشناسی و متخصص تغییر اقلیم و بلایای جوی گفت: بحث تغییر اقلیم موضوعی است که از چند دهه گذشته آغاز شده و امروزه به اوج خود رسیده است. طی چند دهه گذشته تنها دانشمندان و متخصصان تبعات تغییر اقلیم و مباحث مرتبط به آن را احساس می‌کردند، اما اکنون تبعات تغییر اقلیم بخش‌های گسترده‌ای از جوامع مختلف را تحت تاثیر قرار داده و سبب شده است که توجه بسیاری از افراد به موضوع تغییرات اقلیم جلب شود.
صمدی با اشاره به اینکه تغییر شکل بارش‌ها و کاهش بارش برف، وقوع بارش‌های حدی و خالی شدن تعداد زیادی از روستا‌ها از سکنه به دلیل خشکسالی، طوفان‌های گرد و خاک و… نشانه‌هایی از تغییر اقلیم است، می‌گوید: ما این روز‌ها حتی با جابه‌جایی فصل‌ها مواجه هستیم که زنگ خطری برای زمین و ساکنان آن است. بر اساس پژوهش‌های انجام شده، تغییر اقلیم علاوه بر تمام آثار زیان‌بار خود می‌تواند روی بسیاری از بیماری‌ها و اپیدمی آن‌ها اثرگذار باشد.
مدیر گروه پژوهشی تغییر اقلیم و بلایای جوی مرکز اقلیم‌شناسی سازمان هواشناسی و متخصص تغییر اقلیم و بلایای جوی می‌افزاید: برای مثال شیوع برخی از بیماری‌ها متاثر از شرایط آب و هوا هستند و با تغییر فصل‌ها کاهش یا افزایش پیدا می‌کنند و حتی گاهی اوقات از بین می‌روند. از این‌رو هنگامی‌که فصل‌ها از ریتم طبیعی خود خارج می‌شوند، روی بیماری‌ها و اپیدمی‌ها نیز اثر می‌گذارند حتی برخی از بیماری‌ها و آفات در عرصه‌های طبیعی کشور نیز متاثر از تغییرات خارج از نرمال شرایط آب و هوایی است.
امسال بسیاری از مردم چشم انتظار نیمه دوم پر بارشی بودند، اما تغییر اقلیم اثر خود را گذاشته و ما شاهد خشکسالی‌های پی در پی بوده ایم که آثار آن جز خالی شدن سد‌های کشور نیست بنابراین مدیریت مصرف آب حتی در فصل زمستان برای جلوگیری از تشدید مسئله بحران آب در تابستان بسیار مهم است که باید تمامی هم وطنان آن را رعایت کنند.
