رئیس دولت سیزدهم گفته که «حتما» تورم کاهشی خواهد شد. اما آیا این اظهار نظر با واقعیات آماری همخوانی دارد؟
همین هفته قبل بود که سخنگوی دولت طی سخنانی اعلام کرد که تورم کاهشی شده است. بعد از این نوبت به خود رئیس دولت سیزدهم رسید که به حالت تاکیدی به این موضوع در سیزدهمین اجلاسیه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اشاره کند. او گفت که «تلاش شده تمام عللی که موجب تورم می‌شود، کنترل شود و حتما تورم کاهشی خواهد شد.» اما شاید بتوان واکنش‌ها به این سخنان را در یک جمله خلاصه کرد: «اطلاعات غلط و ناقص درباره تورم می‌دهید.» البته ناگفته نماند که این اولین بار نیست که منتقدان اطرافیان رئیسی را متهم به دادن اطلاعات غلط به او می‌کنند؛ ماجرا به ادعای دولت درباره تامین کسری بودجه بدون چاپ پول و کاهش بدهی به بانک مرکزی برمی‌گردد که منتقدان این پرسش مهم را مطرح کردند؛ چه کسی به رئیس جمهوری اطلاعات غلط می‌دهد؟
نگاهی به اظهارات دولتمردان از دریچه آمارها
چهار سال متوالی است که نرخ تورم بالای 40 درصد است و هرچند در ماه‌هایی روند نزولی را طی کرده اما کماکان نرخ آن بالاست.
بیاییم به آخرین داده‌های آماری مرکز آمار ایران که مربوط به آذرماه است، نگاهی بیاندازیم. تورم نقطه به نقطه در این ماه روند افزایشی را طی کرده و به 40.2 درصد رسیده است. تورم ماهانه هم به بیشترین سطح از اردیبهشت ماه رسیده است. هرچند داده‌های آماری این مرکز که با تاخیری یک هفته‌ای منتشر شدند، نشان از کاهش نرخ تورم سالانه و رسیدن آن به 44.4 درصد دارند. بنابراین با توجه به اینکه نرخ‌های تورم نقطه‌ای و ماهانه در آذرماه افزایشی بوده‌اند، نمی‌توان انتظار داشت هدف بانک مرکزی مبنی بر اینکه تورم در پایان امسال به 30 درصد می‌رسد، محقق شود.
استان‌های ایران هم با تورم بالایی دست و پنجه نرم می‌کنند. نرخ تورم سالانه در 12 استان بیش از 50 درصد بوده است. در این بین، دو استان چهارمحال و بختیاری و کرمانشاه، بیشترین رشد قیمت‌ها را شاهد بوده‌اند.
21 استان هم تورمی بیش از میانگین 44.4 درصدی کل کشور را تجربه کرده‌اند. چهار استان یزد با 55.7 درصد، چهارمحال و بختیاری با 51.7 درصد، کردستان با 51 درصد، و اصفهان با 50.6 درصد، نرخ تورم 12 ماهه بیش از 50 درصدی را به ثبت رساندند.
منتقدان چه می‌گویند؟
بعد از اظهارات دولتمردان درباره بهبود اوضاع اقتصادی، همیشه بازار کنایه و حرف و حدیث‌ها داغ می‌شود. یکی از منتقدانی که با زبان کنایه دولت را به زیر سوال برده، عبدالناصر همتی- رئیس کل سابق بانک مرکزی در دولت روحانی است. او در توئیتی نوشت: «بپذیرید که اقتصاد علم است. آقای رئیسی مجددا فرمودند؛ تورم حتما کاهشی خواهد شد! این وعده چندین بار توسط رئیس جمهوری تکرار شده است. مسئولان باید بپذیرند اقتصاد علم است. عوامل و شوک‌های منجر به تورم را باید دقیقا شناخت و برای مهار آن اقدامات موثر انجام داد.» برخی دیگر هم اطرافیان دولت را متهم به دادن اطلاعات غلط به او کرده‌اند.
کاهش تورم برای مردم ملموس است؟
اما در شرایطی وعده‌هایی مبنی بر کاهش تورم به گوش می‌رسند که این رفاه و بهبود وضعیت در زندگی مردم مشهود نیست. تورم بالای 40 درصد، افزایش 20 درصدی حقوق و فشار مضاعف مالیاتی موجب شده تا برخی بررسی‌ها پیش‌بینی کنند که قرار است سفره‌های مردم تا حدود 30 درصد در سال آینده کوچکتر شود. در عین حال کارشناسان می‌گویند جنس فقر متفاوت شده و دیگر روش‌‌های قدیمی یعنی همان پرداخت‌های نقدی نمی‌توانند دست فقرا را بگیرند و از تله فقر نجات دهند.
راه‌حل چیست؟ اهل فن می‌گویند راه‌حل اساسی همان اقدام جدی برای رفع تحریم‌ها و باز کردن مسیر سرمایه‌گذاری خارجی برای رفع ناترازی‌ها و مبادلات روان بانکی است.
