آمریکا روز سه‌شنبه اعلام کرد که در بحبوحه آشفتگی 24 ساعته در منطقه‌ای که طی آن یک ژنرال ارشد ایرانی در سوریه نیز ترور شد، حملاتی را علیه گروه‌های مقاومتگ در عراق آغاز کرد.
در عراق چه گذشت؟
به نوشته الجزیره، در ساعات اولیه روز سه‌شنبه، ارتش آمریکا اعلام کرد که حملاتی را علیه سه سایت مورد استفاده کتائب حزب‌الله، یکی از گروه‌های مقاومت و دیگر گروه‌های همسو در عراق انجام داده است.
این اتفاق تقریباً نصف روز پس از آن رخ داد که کتائب حزب‌الله، که بخشی از گروه مقاومت اسلامی در عراق است، مسئولیت حمله بزرگ به یک پایگاه آمریکایی در اربیل در شمال عراق را بر عهده گرفت.
مهم‌تر از همه، واشنگتن گفت که سه سرباز آمریکایی در این حمله که از یک هواپیمای بدون سرنشین انتحاری یک طرفه در آن استفاده شد، مجروح شدند و جراحات یکی از نیروها شدید بود. ایالات‌متحده مدعیست حضورش در عراق و سوریه بیشتر با هدف مبارزه با تجدید حیات گروه تروریستی داعش است.
پایگاه‌های ایالات‌متحده در عراق و سوریه از زمان آغاز جنگ غزه در 7 اکتبر مورد بیش از 100 حمله توسط نیروهای همسو با ایران قرار گرفته است، اما این حملات پیش از این هیچ یک از نیروهای آمریکایی را مجروح نکرده بود.
فرماندهی مرکزی ایالات متحده که مسئول عملیات در خاورمیانه است، مدعی شد که حملات روز سه‌شنبه «تاسیسات مورد هدف را ویران کرد و احتمالاً تعدادی از شبه‌نظامیان کتائب حزب‌الله را کشته است» بدون اینکه تلفاتی به غیرنظامیان وارد شود.
حملات گروه‌های عراقی ساعاتی پس از آن صورت گرفت که سردار سیدرضی موسوی، فرمانده ارشد ایران در سوریه، طی یک حمله موشکی ترور شد. سه موشک، که گمان می‌رود توسط اسرائیل شلیک شده است، خانه او را در سیده زینب در جنوب پایتخت سوریه هدف قرار داد.
او که یکی از اعضای ارشد نیروی‌های قدس سپاه بود، یکی از بازیگران اصلی حمایت از «محور مقاومت» در شام و از دهه 1980 در آن‌جا فعال بود. موسوی از افراد نزدیک به سردار قاسم سلیمانی، فرمانده فقید نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و از چهره‌های مهم جمهوری اسلامی ایران در سوریه بود.
مقامات ارشد و فرماندهان نظامی ایران، از جمله ابراهیم رئیسی وعده داده‌اند که انتقام ترور موسوی گرفته شود.
همه اینها در حالی اتفاق می‌افتد که دیگر اعضای محور مورد حمایت ایران، از جمله حزب الله لبنان و جنبش حوثی یمن، در تلاشی اعلام شده برای توقف جنگ اسرائیل که منجر به کشته شدن بیش از 20000 فلسطینی شده، اسرائیل را هدف گرفته‌اند.
این برای عراق چه معنایی دارد؟
به گفته علی اکبر درینی، محقق و نویسنده خاورمیانه در تهران، وضعیت عراق ناپایدار و آماده تشدید تنش بیشتر است، اما نه ایران و نه آمریکا مشتاق جنگی تمام عیار نیستند. او به الجزیره گفت: «تاکنون هم ایران و هم آمریکا در چارچوب بازیگران منطقی عمل کرده‌اند، زیرا از خطرات یک درگیری نظامی همه جانبه آگاه هستند.»
دارینی خاطرنشان کرد: «آمریکا انتخابات ریاست جمهوری سال آینده را در پیش دارد، در حالی که جایگاه بین‌المللی‌اش ضربه خورده و با آشکار شدن ویرانی غزه، افکار عمومی به سمت اعتراض علیه حمایت این کشور از اسرائیل تغییر کرده است. در یک سال انتخاباتی، اگر سربازان آمریکایی کشته شوند، شانس بایدن برای انتخاب مجدد به طور کامل از بین می‌رود. و یک رویارویی نظامی گسترده‌تر منجر به بی‌ثباتی بیشتر و درگیری می‌شود که پیامدهای آن غیرقابل پیش‌بینی خواهد بود و هزینه‌های سنگینی را برای هر دو طرف به همراه خواهد داشت. بنابراین، من انتظار ندارم که شاهد یک جنگ همه جانبه باشیم، اما همیشه خطر اشتباه محاسباتی وجود دارد.»
این تحلیلگر همچنین گفت، اسرائیل مشتاق است که ایران را در مقابل ایالات‌متحده در یک درگیری نظامی قرار دهد؛ به ویژه که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، می‌تواند این را راهی برای تقویت موقعیت سیاسی خود در میان کاهش اعتماد به توانایی‌های رهبری خود بداند.
به گفته درینی، دولت عراق به نوبه خود تنها می‌تواند امیدوار باشد و تلاش کند تا اوضاع را مهار کند، اما اختیارات آن محدود خواهد بود. «اوضاع به گونه‌ای پیچیده شده است که بعید می دانم دولت عراق بتواند بر این موضوع کنترل کامل داشته باشد.»
ترور سردار موسوی در روز دوشنبه و تمام حملات متعاقب آن چند روز قبل از چهارمین سالگرد ترور سردار سلیمانی در سوم ژانویه اتفاق افتاد. دارینی گفت که انتقام‌جویی ایران برای کشته شدن موسوی در سوریه اجتناب‌ناپذیر است، اما باید دید که آیا تهران در روزهای آینده حمله مستقیم یا از طریق متحدینش را انتخاب خواهد کرد یا برای اهداف عملیاتی صبر خواهد کرد.
او گفت: «فکر می‌کنم هر دو محتمل است، اما پاسخ متقابل قطعی است، زیرا عدم پاسخ تنها به عنوان جسارت طرف مقابل و تشویق آن به تشدید حمله تلقی می‌شود.»
