چند روز قبل محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد در جمع دانشجویان دانشگاه صداوسیما با بیان اینکه چرا من میگویم در دورهی من فرهنگ کشور رونق پیدا کرده؟! گفت: «سالی که سینما را تحویل گرفتیم، بالاترین میزان فروش یک فیلم ۴۷ میلیارد بود و امروز فسیل در حال رسیدن به ۳۰۰ میلیارد فروش است. پویانمایی بچه زرنگ نزدیک ۵۰ میلیارد تومان فروش داشته است.»
اگرچه این اعداد و ارقام به هیچ عنوان مشخص کننده رونق فرهنگ نیست و تازه آن زمان سینمای ایران بحران دوران کرونا را پشت سر گذاشته بود، اما از منظر دیدگاهی که خود وزیر ارشاد مطرح کرده است هم این سخنان بدون ایراد نیست.
یک نکته ساده در این اظهارات وجود دارد که جریان تولید هر دو فیلم ذکر شده هیچ ارتباطی به وزیر ارشاد فعلی ندارد، فیلم فسیل تولید بخش خصوصی است و سرمایه آن از طرف هیچ نهاد دولتی تامین نشده است که بخواهیم آن را در کارنامه هیچ دولت یا وزارت ارشادی قرار دهیم. و نکته بعدی هم این است که فیلم فسیل اصلا در سال 1399 ساخته شده است پس مجوز ساخت آن به دولت فعلی هیچ ارتباطی ندارد.
حال این که فروش بالای آن را به حساب عملکرد و کارنامه خودتان بکذارید واقعا عجیب است شاید فقط تنها ارتباط این فیلم به دولت فعلی این است که پروانه نمایش برای این فیلم صادر کردهاند والا به لحاظ ایده پردازی، فیلمنامه، ساخت و تامین سرمایه و ... نه تنها به این دوره وزارت ارشاد بلکه به هیچ دوره دیگری تعلق ندارد، یک فیلم بخش خصوصی است که با رعایت قوانین تولید شده است. اگر اعتباری هم دارد فقط برای سازندگان آن است نه برای هیچ دولت، نهاد یا سازمان و ...
فیلم انیمیشن بچه زرنگ هم که به فروش تقریبا 50 میلیاردی آن اشاره شده است محصول مشترک «گروه هنرپویا» و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است که تولید آن از سال 1397 شروع ششده و در سال 1401 به پایان رسیده است.
در واقع موافقت با تولید آن در کانون پرورش فکری در زمانی تصویب شده است که دولت فعلی اصلا وجود نداشته است و اتفاقا اگر دستاوردی برای آن به حساب آید به آن مدیران کانون پرورش فکری برمیگردد که در سال 1397 و قبل از آن تصمیم به تولید این انیمیشن گرفتهاند.
باز این جا هم پرسش این است که وزیر ارشاد چرا تمام و کمال اعتبار فروش 50 میلیاردی بچه زرنگ را به حساب خود و یا تیم خودش میگذارد؟
پرسش بعدی این است که آیا اگر شخص دیگری وزیر بود یا اصلا جریان فکری دیگری دولت را در دست داشت این فروشها محقق نمیشد؟ و چرا؟ دولت سیزدهم برای تحقق این فروشها چه اقدامی انجام داده است؟
روشنگری در این موارد مهمتر از ارائه یک آمار است که اتفاقا با فکت و استدلال میتوان فهمید که ریشه آن آمار به چه برمیگردد؟
تولیدات دولت سیزدهم در سینما از جشنواره سال قبل مشخص است، سال گذشته وزارت ارشاد آقای اسماعیلی از طریق بنیاد فارابی 9 فیلم در جشنواره فجر داشت: بعد از رفتن، جنگل پرتقال، روایت ناتمام سیما، سینما متروپل، شماره ۱۰، کاپیتان، کتچرمی، گلهای باوارده و هوک.
ما این فیلمها را به حساب عملکرد دولت سیزدهم میگذاریم. بهتر است در مورد آنها هم توضیحی داده شود؟ اصلا کسی خبر دارد هزینه تولید آن فیلمها چند میلیارد تومان بوده است؟
امسال که بنیاد فارابی خود اعلام کرده است در تولید 17 فیلم سینمایی مشارکت داشته، سال بعد منتظر میمانیم که نتیجه فروش و یا تاثیرگذاری آنها را در جامعه ببینیم.
در زمان ریاست حسین انتظامی بر سازمان سینمایی دولت قبل، در راستای شفاف سازی هر جشنوارهای که برگزار میشد لیست هزینه و خرج کامل آن تا 3 هفته بعد از جشنواره منتشر میشد و همچنین لیست فیلمهای مورد حمایت و مشارکتی وزارت ارشاد با مبلغ دقیق هزینهها هم تقریبا هر 6 ماه یکبار منتشر شد الان بعد از 2 سال از وزیر شدن اسماعیلی بد نیست یک شفاف سازی در زمینه سینما و نحوه عملکرد و حمایتشان منتشر کنند.