به گزارش ایران اکونومیست، در راستای اجرای مصوبه «سیاست‌ها و ضوابط کیفیت بخشی دانشگاه فرهنگیان» شورای عالی انقلاب فرهنگی، از سال ۱۴۰۳ برای نخستین بار پذیرش دانشجو ـ معلم از مسیری مجزا از کنکور سراسری یعنی از طریق آزمون «تربیت معلم» انجام می‌شود و هدف از آن، پذیرش دانشجوی متعهد خدمت به وزارت آموزش و پرورش متناسب با مبانی و ارزش‌های اسلامی عنوان شده است.
البته یکی از دلایل برگزاری کنکور مجزا برای ورود به دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی را نیز می توان دادن فرصت کافی به آموزش و پرورش برای انجام و اتمام به موقع ارزیابی تکمیلی و انجام مصاحبه و گزینش داوطلبان پذیرفته شده اولیه در این دو دانشگاه، پیش از آغاز سال تحصیلی مهرماه دانشجویان دانست. کما اینکه امسال دانشجویان جدید الورود دانشگاه‌ها ترم مهرماه را با تاخیر آغاز کردند چراکه نتایج نهایی پذیرفته شدگان دانشگاه‌های فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی به دلیل طول کشیدن فرآیند ارزیابی تکمیلی دیر هنگام اعلام شد.
برخلاف کنکور سراسری که دو نوبت در سال برگزار می شود، کنکور «تربیت معلم» فقط یک نوبت در هر سال برگزار می شود و از این رو داوطلبان متقاضی ورود به دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی فقط یک بار فرصت شرکت در آزمون اختصاصی «تربیت معلم» را برای معلم شدن دارند.
این آزمون همزمان با نوبت اول کنکور سراسری در تاریخ ششم و هفتم اردیبهشت ۱۴۰۳ برگزار می‌شود و داوطلبان متقاضی شرکت در آن فقط تا امروز چهارشنبه ۱۵ آذر ماه فرصت دارند که با مراجعه به سایت سازمان سنجش ثبت نام خود را قطعی کنند.
در همین راستا در جلسه کنکور به داوطلبانی که به جز یکی از سه رشته اصلی ریاضی، تجربی و انسانی در کنکور «تربیت معلم» نیز ثبت نام کرده بودند؛ علاوه بر دفترچه سوالات یکی از سه رشته اصلی یاد شده کنکور سراسری، دفترچه‌ای جداگانه حاوی سوالات مربوط به کنکور «تربیت دبیر» داده می‌شود. یعنی بلافاصله پس از اتمام وقت پاسخ به سوالات دفترچه کنکور سراسری، دفترچه کنکور تربیت معلم در اختیار داوطلب قرار داده می‌شود.
در واقع داوطلبان علاوه بر ثبت نام برای شرکت در کنکور سراسری یکی از سه رشته اصلی ریاضی، تجربی و انسانی و نیز شرکت در کنکور یک رشته شناور (هنر یا زبان)، می‌توانند در کنکور تربیت معلم نیز ثبت نام کنند و یا حتی فقط به تنهایی شرکت در کنکور تربیت معلم را انتخاب و در آن ثبت نام کنند.
در چنین شرایطی داوطلبانی که در زمان ثبت نام نوبت اول کنکور سراسری سال ۱۴۰۳، نوع آزمون خود را «فقط متقاضی شرکت در آزمون اختصاصی پذیرش دانشجو – معلم هستم» انتخاب می کنند، در صورت قبولی و یا عدم قبولی در کنکور «تربیت معلم»، حق انتخاب رشته در رشته‌های تحصیلی آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ را ندارند، چراکه نتایج این آزمون صرفا برای انتخاب رشته در دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی معتبر است و افراد نمی تواند بر حسب نتایج کنکور «تربیت معلم» انتخاب رشته کنکور سراسری انجام دهند.
کنکور تربیت معلم دو مرحله‌ای است و شامل یک بخش آزمون کتبی و یک بخش ارزیابی تکمیلی می شود. به این معنا که افراد در صورت قبولی در آزمون کتبی برای ارزیابی تکمیلی، انجام مصاحبه، انجام گزینش و احراز صلاحیت اشتغال در حرفه معلمی به صورت چند برابر ظرفیت فراخوانده می شوند و در صورت قبولی در این ارزیابی تکمیلی می توانند برای معلم شدن به دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی راه یابند.
داوطلبان می توانند یکی از پنج رشته تجربی، ریاضی، انسانی، هنر یا زبان را برای شرکت در کنکور تربیت معلم انتخاب کنند. کنکور کتبی تربیت معلم نیز خود شامل دو بخش می شود که یک بخش آن معطوف به سوالات چهارگزینه‌ای علمی درباره دروس یکی از پنج رشته انتخابی داوطلب می‌شود و بخش دیگر معطوف به سوالات چهارگزینه‌ای با دو عنوان «هوش و استعداد معلمی» و «تعلیم و تربیت اسلامی» در راستای ارزیابی شایستگی‌های معلمی داوطلب می‌شود.
ضرایب دروس رشته‌های مختلف اعم از ریاضی، تجربی، انسانی، هنر و زبان در کنکور «تربیت معلم» همانند ضرایب دروس این رشته‌ها در کنکور سراسری است اما ضرایب مواد امتحانی ویژه دفترچه آزمون اختصاصی تربیت معلم متفاوت است و «هوش و استعداد معلمی» با ضریب ۳، «تعلیم و تربیت اسلامی» با ضریب ۲ در نظر گرفته شده است که طبق اعلام سازمان سنجش باید عنوان و مواد و منابع امتحانی برای «هوش و استعداد معلمی» و «تعلیم و تربیت اسلامی» تا پنج روز دیگر یعنی تا تاریخ ۲۰ آذر از سوی وزارت آموش و پرورش اعلام شود.
برای سال ۱۴۰۳ سابقه تحصیلی که در قبولی در دانشگاه ترتیب اثر داده می شود شامل نمرات پایه دوازدهم و با سهم ۵۰ درصد تاثیر قطعی است و همه داوطلبان باید برای ورود به دانشگاه‌ها سابقه تحصیلی برای خود در رشته‌ای که می خواهند در آن کنکور دهند، تولید کنند. از سال جاری به بعد تولید سابقه تحصیلی فقط در خردادماه امکان پذیر است و شرکت در امتحانات دی ماه و شهریور ماه جزو سابقه تحصیلی و ترمیم نمره برای داوطلبان کنکوری محسوب نمی‌شود.
بنابراین داوطلبان فاقد سابقه تحصیلی که خواهان شرکت در کنکور ۱۴۰۳ هستند حتما باید با شرکت در امتحانات نهایی خرداد ماه ۱۴۰۲ متناسب با رشته‌ای که می‌خواهند در آن کنکور دهند، سابقه تحصیلی را برای خود ایجاد کنند.
سهم سابقه تحصیلی در کنکور ۱۴۰۳ تربیت معلم نیز همانند کنکور سراسری، ۵۰ درصد است. همچنین آزمون اختصاصی سوالات کنکور تربیت معلم سهم ۲۵ درصدی و پس از برگزاری کنکور کتبی ارزیابی تکمیلی داوطلب اعم از انجام مصاحبه و گزینش و... سهم ۲۵ درصدی برای قبولی در کنکور تربیت معلم دارد.
از آنجا که دفترچه سوالات کنکور تربیت معلم شامل دو بخش، یک بخش مربوط به سوالات علمی و متناسب با یکی از پنج رشته تحصیلی تجربی، ریاضی، انسانی، هنر و زبان و بخش دیگر مربوط به شایستگی‌های مورد نیاز برای معلمی اعم از «هوش و استعداد معلمی» و «تعلیم و تربیت اسلامی» می شود؛ سهم ۲۵ درصدی سوالات کنکور تربیت معلم نیز در این دو بخش تقسیم شده است. به طوری که سوالات چهارگزینه دفترچه کنکور تربیت معلم که معطوف به یکی از پنج رشته یاد شده می شود، سهم ۱۵ درصدی و سوالات مربوط به شایستگی معلمی سهم ۱۰ درصدی دارد و مجموعا هر دو بخش سهم ۲۵ درصدی برای قبولی فرد در دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی خواهند داشت.
بنابراین می توان گفت در مجموع سهم احراز شایستگی‌های معلمی داوطلبان برای ورود به دانشگاه فرهنگیان که بخشی از آن در کنکور کتبی تربیت معلم و بخشی دیگر در ارزیابی تکمیلی مورد سنجش قرار می‌گیرد، ۳۵ درصد است.
درواقع گزینش نهایی داوطلبان با معیارهای نمره آزمون اختصاصی تربیت معلم (اعم از سوالات علمی و سوالات مربوط به شایستگی معلمی)، نمره کل سوابق تحصیلی داوطلب و نمره ارزیابی تکمیلی انجام می شود.
از سوی دیگر با توجه به اینکه سابقه تحصیلی دانش آموزان داوطلب کنکور در تیرماه ۱۴۰۳ و پس از موعد مقرر برای فراخوان پذیرفته شدگان اولیه کنکور تربیت معلم به منظور شرکت در ارزیابی تکمیلی یعنی انجام مصاحبه، گزینش و احراز صلاحیت‌های لازم برای شغل معلمی آماده می شود، ملاک معرفی چندبرابر ظرفیت برای مرحله ارزیابی تکمیلی پذیرفته‌شدگان اولیه این کنکور، منحصرا شامل ۶۰ درصد نمره کل آزمون اختصاصی تربیت معلم یا همان سوالات علمی کنکور تربیت معلم و ۴۰ درصد نمره کل سوالات معطوف به «هوش و استعداد معلمی» و «تعلیم و تربیت اسلامی» در دفترچه کنکور تربیت معلم می شود.
بنابراین داوطلبانی که در مرحله اول و بر اساس سوالات دفترچه کنکور تربیت معلم پذیرفته شوند، باید حتما در ارزیابی تکمیلی شرکت کرده و در صورت قبولی در این ارزیابی به عنوان پذیرفته شده نهایی شناخته می شوند. ارزیابی تکمیلی شامل انجام مصاحبه، گزینش و احراز صلاحیت داوطلبان برای شغل معلمی می شود.
ارزیابی داوطلبان کنکور تربیت معلم ۱۴۰۳ نیز از نیمه اول دی ماه سال ۱۴۰۲ آغاز می شود و افراد در دو بخش شایستگی‌های عمومی و تخصصی ارزیابی می شوند. در صورت قبولی و ورود به دانشگاه فرهنگیان نتیجه این ارزیابی تکمیلی تا دو سال معتبر است اما به طور کلی ارزیابی شایستگی معلمی توسط وزارت وزارت آموزش و پرورش در طول سال برگزار می شود.
از آنجا که ارزیابی تکمیلی داوطلبان از نیمه اول دی ماه سال جاری آغاز می شود، در صورتی که داوطلب در این ارزیابی شایستگی معلمان شرکت نکرده باشد، امکان شرکت وی در ارزیابی جدید پس از اعلام داوطلبان به میزان چندبرابر ظرفیت، فراهم می شود.
در صورت عدم قبولی افراد در کنکور تربیت معلم نیز، نتایج ارزیابی تکمیلی آنها به جز ارزیابی گزینش، تا پایان زمان اعلام نتایج آزمون سال آتی معتبر است و داوطلب می تواند در آزمون سال آینده نیز از نتایج ارزیابی تکمیلی امسال خود بهره‌مند شود و اینگونه در صورت تمایل از تکرار ارزیابی تکمیلی به جز ارزیابی گزینش، برای کنکور تربیت معلم سال آینده معاف می شود.
انتخاب رشته تحصیلی دانشگاه فرهنگیان برای سال ۱۴۰۳، به صورت مجزا از کنکور سراسری و در اواخر دی ماه ۱۴۰۲ از طریق درگاه اطلاع رسانی سازمان سنجش انجام می شود و شرایط و ضوابط و ظرفیت پذیرش دانشجو معلم در دانشگاه فرهنگیان نیز به صورت جداگانه در دفترچه راهنمای انتخاب رشته این دانشگاه در دی ماه ۱۴۰۲ منتشر می شود.
همچنین نتایج نهایی آزمون اختصاصی پذیرش دانشجو معلم در سال ۱۴۰۳ یا همان کنکور «تربیت معلم »، در خردادماه ۱۴۰۳ یعنی قبل از فرا رسیدن زمان انتخاب رشته شرکت کنندگان کنکور سراسری که در مردادماه است، اعلام می شود. از این رو به پذیرفته شدگان نهایی کنکور «تربیت معلم» کارنامه‌ای برای انتخاب رشته در کنکور سراسری داده نمی شود و این افراد امکان انتخاب رشته در کنکور سراسری را ندارند مگر آنکه درخواست انصراف خود از قبولی در دانشگاه فرهنگیان را ارائه دهند.
به همین منظور بعد از اعلام نتایج نهایی کنکور «تربیت معلم»، مهلت چند روزه‌ای به پذیرفته شدگان نهایی این آزمون داده می شود تا در صورت تمایل قبل از مهلت مقرر تعیین شده و قبل از صدور کارنامه ملاک عمل برای انتخاب رشته آزمون سراسری، درخواست انصراف خود از قبولی در دانشگاه فرهنگیان را به آموزش و پرورش ارائه دهند.
در چنین شرایطی آموزش و پرورش درخواست انصراف این دسته از داوطلبان را به صورت تجمیع شده به سازمان سنجش ارسال می کند تا این افراد اجازه انتخاب رشته کنکور سراسری را داشته باشند.
گرچه در ابتدا داشتن حداقل معدل کل ۱۴ (معدل کل پایه‌های دهم و یازدهم و دوازدهم) جزو شروط اختصاصی ورود به دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی عنوان شده بود اما این شرط از دفترچه راهنمای ثبت نام کنکور حذف شد و داوطلبان می توانند با هر معدلی در کنکور تربیت معلم شرکت کنند.
همچنین در دفترچه ثبت نام کنکور قید شده بود که حداکثر سن مجاز برای ورود به دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی ۲۲ سال تمام با مبنای اول مهر ماه هر سال تحصیلی، است اما با تصویب ستاد تعلیم و تربیت شرای عالی انقلاب فرهنگی این محدودیت سنی دو سال افزایش پیدا کرد و هم اکنون تمامی داوطلبان زیر ۲۴ سال به شرط آنکه دانشجو شاغل به تحصیل در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و دانشگاه فرهنگیان و یا دانشجوی دارای تعهد به دستگاه‌های اجرایی کشور و بورسیه نباشند، مدرک کارشناسی و بالاتر نداشته باشند و از اتباع خارجی و غیرایرانی نباشند؛ می توانند در کنکور تربیت معلم شرکت کنند.
پذیرش دانشجو در دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی از بوم و برای بوم مخصوص متقاضیان استان است اما اولویت پذیرش در سطح استان با رعایت شرایط بومی انجام می گیرد و دانشجو معلمان ملزم به کسب گواهینامه صلاحیت معلمی با شرکت و قبولی در آزمون جامع هستند.
داشتن این گواهینامه شرط هرگونه به کار گیری دانشجو معلمان است و عدم کسب این گواهینامه در رشته تحصیلی و دانشگاه‌های وابسته به وزارت آموزش و پرورش به منزله عدم فراغت از تحصیلی دانشجو محسوب می شود.
به گزارش ایران اکونومیست، پیش از این عبدالرسول پور عباس، رئیس سازمان سنجش کشور با حضور در شبکه خبر سیما اعلام کرده بود که در کنکور «تربیت معلم ۱۴۰۳» حدود ۳۱ هزار ظرفیت مطلوب برای جذب دانشجو در دانشگاه فرهنگیان داریم و آموزش و پرورش قول مساعد داده است که نتایج نهایی آزمون تربیت معلم ۱۴۰۳ را اواخر شهریور ماه اعلام کند تا ترم تحصیلی دانشجویان به موقع و از اول مهر ماه ۱۴۰۳ آغاز شود.
