تقریبا دو سال از پایان ممنوعیت ۴ ساله واردات خودرو می‌گذرد و در حالی که قرار بود سالانه ۱۰۰ هزار خودرو به کشور وارد شود اما آمارهای رسمی نشان از آن دارد که میزان واردات خودرو حتی به این رقم هم نزدیک نشده است.
طبق آمار رسمی گمرک در ۸ ماه ابتدای امسال حدود ۳۵۰۰ دستگاه خودروی سواری به ارزش تقریبی ۶۹ میلیون دلار به کشور وارد شده است. مهدی ضیغمی رییس سازمان توسعه تجارت نیز ایران اعلام کرده تاکنون ۶۴۵۲ دستگاه خودرو وارد گمرکات و بنادر کشور شده است. اما حسان خاندوزی، وزیر اقتصاد ادعا کرده که ۱۱ هزار خودرو یا وارد کشور شده یا در راه رسیدن به کشور است. حتی اگر آمار ۱۱ هزار خودرویی وزیر اقتصاد را هم در نظر بگیریم باز هم این عدد فاصله بسیاری با وعده‌ها و نیاز بازار خودرو دارد.
نکته مهم در مورد واردات خودرو آن است که به نظر می‌رسد علی‌رغم وعده‌ها مبنی بر تامین ارز، دولت و بانک مرکزی دقیقا در خصوص تامین ارز مشکل دارند.
نکته مهم در مورد واردات خودرو آن است که به نظر می‌رسد علی‌رغم وعده‌ها مبنی بر تامین ارز، دولت و بانک مرکزی دقیقا در خصوص تامین ارز مشکل دارند. این موضوع زمانی پررنگ‌تر می‌شود که بدانیم بیش از ۵ ماه است که همه منتظر ابلاغ آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده هستند.
بنابراین با توجه به وضعیت واردات خودرو چه در بخش خودروهای نو و چه در بخش خودروهای کارکرده، به نظر می‌رسد اصلی‌ترین دلیل کندی واردات و حتی ماندن آیین‌نامه خودروهای کارکرده در دولت، چالش‌های ارزی باشد.
این وضعیت در حالی است که بازار خودرو طی بیش از یک‌سال گذشته چشم‌انتظار خودروهای وارداتی بوده و عرضه‌کننده و مصرف‌کننده در یک بلاتکلیفی برای خرید و فروش خودرو مانده‌اند. از سوی دیگر نیز حتی زمزمه‌های واردات و همین واردات در تعداد محدود هم اثر خود را بر کاهش نسبی قیمت‌ها گذاشته و در بازار خودرو دیگر خبری از هیجانات قیمتی و پرش‌های صعودی قیمت‌ها نیست.
با این حال سیاستگذار با واردات لاک‌پشتی خودرو همچنان بر طبل این بلاتکلیفی کوبیده و به سیراب کردن بازار خودرو اهمیت چندانی نمی‌دهد که همان‌طور که ذکر شد علت این اقدام نیز چالش‌های ارزی است.
دلار برای چای هست!
در این بین که بازار و صنعت خودرو با چالش‌های ارزی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند طی روزهای گذشته اخباری مبنی بر فساد گسترده در واردات چای در رسانه‌های کشور منتشر شد.
در این راستا بررسی‌های سازمان بازرسی حکایت از آن دارد که کل ارز دریافتی یک شرکت خاص از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ (در قالب واردات چای و ماشین‌آلات) معادل ۳ میلیارد و ۳۷۰ میلیون دلار بوده که از این مبلغ حدود یک میلیارد و ۴۷۲ میلیون دلار از ارز نیمایی تامین‌شده برای ماشین‌آلات و مابقی آن برای واردات چای بوده است. این در حالی است که طبق برآوردهای انجام‌شده نیاز سالانه کشور به چای وارداتی در بهترین حالت کمتر از ۳۰۰ میلیون دلار است!
نکته قابل‌توجه آنکه برای چای‌هایی که وارد کشور نشد بیش از ۴/ ۳ میلیارد دلار ارز ارزان‌قیمت تخصیص داده شده، اما برای خودرو که نزدیک به دو سال است چشم‌انتظار مانده، ارز خاصی تخصیص نمی‌دهند. در واقع دولت یک میلیارد دلار برای واردات خودرو ندارد، اما برای واردات چای که حتی کالای اساسی هم محسوب نمی‌شود دلارپاشی‌هایی در این ابعاد می‌کند.
جلال رشیدی‌کوچی نماینده مجلس در این ارتباط نوشت: بانک مرکزی نزدیک به ۴ میلیارد دلار ارز برای واردات چای بی‌کیفیت دارد که جز نارضایتی و فساد چیزی به دنبال نداشته، اما برای واردات خودرو که خواست عموم مردم همراه با تبعات مثبت اقتصادی و اجتماعی برای کشور است ندارد (هرچند معتقدم برای واردات خودرو یک سنت ارز دولتی لازم نیست).
این وضعیت در حالی است که به اعتقاد فعالان صنعت و بازار خودروی ایران عمده مشکل کشور در بازار خودرو عدم عرضه کافی خودرو است. همین امر موجب شده بین ۳ تا ۴ میلیون تقاضای نهفته در بازار خودرو شکل گیرد که معلوم نیست چه زمانی قرار است به این تقاضاها پاسخ داده شود.
